Για μεγάλο μέρος του κόσμου, οι αυξανόμενοι φόβοι μιας πυρηνικής επίθεσης είναι κάτι πρωτόγνωρο, ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, κάτι που δεν έχουν νιώσει για πολύ καιρό. Για τους κατοίκους της Χαβάης, είναι πολύ πρόσφατο. Στις 13 Ιανουαρίου 2018, 1,4 εκατομμύρια κάτοικοι σε όλη την πολιτεία έλαβαν στα τηλέφωνά τους έναν συναγερμό που μετέτρεψε ένα νυσταγμένο πρωινό Σαββάτου σε ένα πρωινό απόλυτου πανικού:
«Απειλή βαλλιστικού πυραύλου με κατεύθυνση τη Χαβάη. Αναζητήστε άμεσα καταφύγιο. Δεν πρόκειται για άσκηση».
Το να διαβάζεις για μια ξαφνική, απροσδόκητη πυρηνική απειλή είναι ένα πράγμα, αλλά τώρα μια ομάδα κινηματογραφιστών δημιούργησε το On The Morning You Wake (to the End of the World), μια ταινία εικονικής πραγματικότητας για το Oculus Quest 2 που κάνει αξιοθαύμαστη δουλειά αναμεταδίδοντας την ένταση και το χάος αυτών των 38 λεπτών, ενώ παράλληλα υποστηρίζει αλλαγές στην πυρηνική πολιτική.
Και όλα αυτά σε μία περίοδο που η συζήτηση για το αν και εφόσον ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα είναι πλέον στη σφαίρα του «μη αδιανόητου», είναι αρκετά έντονη.
Κεφάλαιο 1ο: Βρείτε καταφύγιο
Το «Το πρωί που θα ξυπνήσετε» δεν είναι αυτό που περιμένετε. Πρόκειται για μια ταινία που βασίζεται κυρίως στον προφορικό λόγο, ο οποίος ενισχύεται από οπτικό υλικό. Είναι ένα χορογραφημένο μείγμα από κινούμενα σωματίδια και εικόνες πραγματικών ανθρώπων που μοιάζουν με ολόγραμμα σε φυσικό μέγεθος. Είναι μια αφήγηση και ένα ακτιβιστικό εργαλείο. Και είναι ένα έργο που σας τοποθετεί στο κέντρο μιας κρίσης, περιστρέφοντάς σας επιδέξια στην καρδιά μιας πιθανής λύσης.
«Η πραγματικότητα του πυρηνικού πολέμου μπορεί να μοιάζει απίστευτα αφηρημένη, κάτι που η πλειοψηφία των ανθρώπων δυσκολεύεται πολύ να φανταστεί», λέει ο παραγωγός Mike Brett, μέλος της δημιουργικής ομάδας του ντοκιμαντέρ και συνιδρυτής της Archer’s Mark, της υπηρεσίας παραγωγής βίντεο που εργάστηκε για την ταινία. «Και είναι σίγουρα κάτι που δυσκολεύονται να φανταστούν ότι θα τους συμβεί. Συχνά, το βλέπουν ως κάτι που αποτελεί πρόβλημα σε άλλο μέρος του πλανήτη ή σε άλλη κοινότητα. Έτσι, ως δημιουργοί, ελπίζαμε ότι τοποθετώντας τους χρήστες στο επίκεντρο αυτής της εμπειρίας και επιτρέποντάς τους να νιώσουν αυτή την πραγματικότητα, θα μπορούσαμε να τους βοηθήσουμε να κατανοήσουν το μέγεθος και τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης. Όπως έχει πει πολλές φορές πρόσφατα η συν-συγγραφέας μας Jamaica Heolimeleikalani Osorio, “Αυτή η εμπειρία έχει σκοπό να σας κάνει να νιώσετε άβολα”».
Κεφάλαιο 2ο: Μηχανή καταστροφής
Το πετυχαίνει. Είτε παρακολουθείς από κάτω, καθώς οι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στους υπονόμους με την ελπίδα να τα προστατέψουν – είτε ακούς έναν επιζώντα της Χιροσίμα να συζητά για το πώς ήταν να ζεις την 6η Αυγούστου 1945, μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσεις την πιθανότητα να το ξαναζήσεις, 73 χρόνια αργότερα – είναι δύσκολο να μην επηρεαστείς. Και ενώ πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για μια παθητική (αν και 360 μοιρών) εμπειρία, οι σύντομες, απροσδόκητες στιγμές διαδραστικότητας την κάνουν πιο συναρπαστική- μια απόδειξη του μέσου VR.
Κεφάλαιο 3ο: Ευθύνη
Το τελευταίο τρίτο της ταινίας, το οποίο επικεντρώνεται περισσότερο στον ακτιβισμό, δεν στερείται ούτε ανατριχίλας – ειδικά όταν ο αποστολέας που έστειλε τον ψευδή συναγερμό πυραύλου στο νησί αναφέρεται στο περιστατικό και στα συναισθήματά του για τον πανικό που προκάλεσε εκείνη την ημέρα.
«Πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν να ασχοληθούν με το πυρηνικό ζήτημα επειδή αισθάνονται συγκλονισμένοι από την κλίμακα του εγχειρήματος ή ανίσχυροι ως άτομα να επηρεάσουν τις μεγάλες αποφάσεις», λέει ο Μπρετ. «Και έτσι, όσο κι αν ελπίζαμε να ταρακουνήσουμε τους χρήστες κάνοντάς τους να νιώσουν κάπως άβολα, θεωρήσαμε επίσης ότι ήταν ζωτικής σημασίας να περάσουμε την τελευταία πράξη υπογραμμίζοντας το μήνυμα ότι στην πραγματικότητα έχουμε τα εργαλεία για να άρουμε την πυρηνική σκιά, ενδυναμώνοντάς τους να αναλάβουν δράση και ελπίζουμε να δημιουργήσουμε μια αίσθηση κοινότητας».
Ομάδες όπως η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN) ηγούνται της προσπάθειας να αλλάξει ο τρόπος σκέψης των πυρηνικών δυνάμεων. Και η Συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, η οποία έγινε διεθνές δίκαιο τον Ιανουάριο του 2021, απαγορεύει τη χρήση, την απειλή χρήσης και την ανάπτυξη/κατοχή πυρηνικών όπλων (αν και η Ρωσία, οι ΗΠΑ και άλλα πυρηνικά κράτη δεν έχουν ακόμη προσχωρήσει στη συνθήκη).
«Η αλλαγή προέρχεται από τους απλούς ανθρώπους που απαιτούν καλύτερα από τις κυβερνήσεις μας και ο ένας από τον άλλον», λέει η Acheson. «Ακόμη και αν φαίνεται αδύνατο, τότε είναι πιο σημαντικό να πιέσουμε. Διαφορετικά, παραμένουμε σιωπηλοί μπροστά στην πιθανή εξαφάνισή μας από τα χέρια μερικών λεγόμενων ηγετών».
