Την ώρα που αναμένεται μια έκθεση του ΟΗΕ που θα δημοσιευτεί στα μέσα Απριλίου για το σύνολο των περίπου 100.000 εξαφανίσεων που έχουν καταγραφεί στο Μεξικό από το 1964, το φάντασμα των 43 φοιτητών που εξαφανίστηκαν το 2014 επέστρεψε για να στοιχειώσει τη χώρα. Οι μεξικανικές αρχές προσπάθησαν να δικαιολογηθούν μετά τις πιο πρόσφατες αποκαλύψεις διεθνών, ανεξάρτητων ειδικών που εργάζονται εδώ και περισσότερα από επτά χρόνια στην υπόθεση «των 43 της Αγιοτζινάπα».
«Ανοίξαμε τα αρχεία όπως ποτέ άλλοτε και δεν κρύψαμε απολύτως τίποτα», δήλωσε χθες Τρίτη ο Μεξικανός πρόεδρος Άντρες Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία το 2018, αναφερόμενος στην τραγωδία που σημειώθηκε επί προεδρίας Πένα Νιέτο (2012-2018).
Στη τρίτη της έκθεση που παρουσίασε τη Δευτέρα η Διεπιστημονική Ομάδα Ανεξάρτητων Ειδικών (GIEI) κατηγόρησε τις μεξικανικές αρχές ότι απέκρυψαν βασικές πληροφορίες για την εξαφάνιση των 43 φοιτητών.
Η GIEI συστάθηκε, με τη σύμφωνη γνώμη του Μεξικού, λίγο μετά την εξαφάνιση των φοιτητών στην πολιτεία Γκερέρο.
Σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση των αρχών, οι 43 φοιτητές παραδόθηκαν από αστυνομικούς σε εμπόρους ναρκωτικών του καρτέλ Γκερέρος Ουνίδος επειδή πίστεψαν ότι πρόκειται για μέλη αντίπαλου καρτέλ. Αφού τους σκότωσαν με σφαίρες, έκαψαν τα λείψανά τους σε χωματερή.
Την επίσημη εκδοχή των μεξικανικών αρχών αμφισβητούν οι οικογένειες των φοιτητών και οι ειδικοί της GIEI, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Στην πιο πρόσφατη έκθεσή τους οι ειδικοί αναφέρθηκαν σε ένα μέχρι πρότινος άγνωστο στοιχείο της υπόθεσης, ένα βίντεο που τραβήχτηκε από drone του Πολεμικού Ναυτικού.
Το βίντεο μαγνητοσκοπήθηκε ένα μήνα μετά τα γεγονότα, στις 27 Οκτωβρίου 2014, πάνω από τη χωματερή όπου φέρονται να αποτεφρώθηκαν τα πτώματα των φοιτητών.
Σύμφωνα με τη GIEI, σε αυτό φαίνονται περισσότερα από δέκα μέλη του Πολεμικού Ναυτικού του Μεξικού να καταστρέφουν στοιχεία πριν από μία επίσκεψη του γενικού εισαγγελέα. Κάποιοι μάλιστα κατέβηκαν «στο βάθος» της χωματερή και άναψαν «φωτιά», ανέφερε το περιοδικό Proceso.
«Κατασκευή ενός ψεύδους»
«Δώσαμε εντολή να ερευνηθούν οι επικεφαλής του Πολεμικού Ναυτικού που συμμετείχαν σε αυτή την επιχείρηση», διαβεβαίωσε ο Λόπες Ομπραδόρ.
Η υπόθεση της Αγιοτζινάπα απασχόλησε τα μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου καθώς επρόκειτο για τη «μαζική εξαφάνιση» 43 μελλοντικών καθηγητών, σχολίασε ένας από τους ειδικούς, ο Χιλιανός δικηγόρος Φρανσίσκο Κοξ.
«Η συγκίνηση της διεθνούς κοινότητας» καθώς και «οι ελιγμοί στο υψηλότερο επίπεδο προκειμένου να κατασκευαστεί ένα ψεύδος με στόχο να κλείσει η υπόθεση» εξηγούν για ποιο λόγο η τραγωδία αυτή έχει αναχθεί σε σύμβολο των εξαφανισμένων στο Μεξικό, πρόσθεσε.
Στην ετήσια έκθεσή της που παρουσίασε χθες Τρίτη η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε «την ατιμωρησία» των δραστών των απαγωγών στο Μεξικό, όπως έχει ήδη πράξει και η Επιτροπή του ΟΗΕ κατά των Αναγκαστικών Εξαφανίσεων έπειτα από επίσκεψη αντιπροσωπείας της στο Μεξικό στα μέσα Νοεμβρίου 2021.
«Το 2021 οι αρχές κατέγραψαν 7.698 περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν εξαφανιστεί», πρόσθεσε η Διεθνής Αμνησία. «Συνολικά από το 1964 και ως το τέλος του 2021 ο συνολικός αριθμός των καταγγελιών για εξαφανίσεις ξεπερνούσε τις 97.000».
Η επιτροπή του ΟΗΕ αναμένεται να δημοσιεύσει τη δική της έκθεση τον Απρίλιο αφού συμμετείχε τον Νοέμβριο σε εκταφές πτωμάτων και σε ημέρες αναζήτησης που οργάνωσαν μητέρες των θυμάτων.
Ο Κοξ εξέφρασε την ελπίδα η έκθεση του ΟΗΕ να συμβάλει «ώστε να μειωθεί η ατιμωρησία» των δραστών απαγωγών στο Μεξικό.