Ο Γκόντε Μόσλε (ψευδώνυμο), ένας τεχνικός φωτογραφίας από τη Δαμασκό, τρέμει κάθε φορά που ανακαλεί στη μνήμη του το φρικτό του ταξίδι με ένα δουλεμπορικό που απέπλευσε από λιμάνι της Λιβύης και διέπλευσε τη Μεσόγειο για να φτάσει στην Ευρώπη.
Ο Γκόντε είναι ευτυχής που επέζησε και εξηγεί ότι η απόγνωση τον οδήγησε στην απόφασή του να πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι. Σήμερα όμως ορκίζεται ότι δεν θα έκανε ποτέ ξανά το ίδιο υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
«Είμαι χαρούμενος που έφθασα εδώ. Μοιάζει σαν ψέμα, αλλά αισθάνομαι ασφαλής», λέει ο Γκόντε, ο οποίος μοιράζεται ένα ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στη Στοκχόλμη μαζί με τον αδελφό του με τον οποίο πραγματοποίησε άλλωστε και το μεγάλο του ταξίδι από το λιμάνι Ζουαράχ. «Σίγουρα δεν θα ξαναέκανα αυτό το ταξίδι. Δεν μπορώ να ξεχάσω αυτά που είδα», λέει ο ψηλός κι αδύνατος αυτός άνδρας.
«Είπα στους φίλους μου στη Συρία: μη ταξιδεύετε με αυτά τα πλοιάρια… Θα έρθουν μέσω Τουρκίας κι Ελλάδας ακόμη κι αν χρειαστεί να πληρώσουν πολύ περισσότερα χρήματα» λέει.
Η ανάμνηση του κατεστραμμένου αλιευτικού στη Λιβύη πριν από έξι μήνες τον καταδιώκει, όσο και ο κίνδυνος που βίωνε καθημερινά στην πατρίδα του Συρία, η οποία μαστίζεται από τον εμφύλιο, κι ήταν άλλωστε κι ο λόγος που αποφάσισε να την εγκαταλείψει.
«Στο αλιευτικό επέβαιναν περίπου 700 άνθρωποι, αλλά στην πραγματικότητα υπήρχε χώρος μόνο για τους μισούς», λέει ο Γκόντε, που υιοθέτησε το πλαστό αυτό όνομα για να αποφύγει -όπως λέει- τυχόν προβλήματα με τις σουηδικές αρχές.
«Οι δουλέμποροι ήταν κτήνη. Φώναζαν στον κόσμο, τους έκλεβαν και τους χτυπούσαν την ώρα που αποβιβάζονταν από το πλοιάριο. Ήταν ένα είδος ψυχολογικού βασανιστηρίου που ξεκίνησε πριν ακόμη επιβιβαστούμε», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο μιλώντας σπαστά σουηδικά και αραβικά μέσω διερμηνέα.
Ένα μήνα προτού επιβιβαστεί σε αυτό που σύμφωνα με τον ΟΗΕ είναι η πιο επικίνδυνη διαδρομή δουλεμπορικών στον κόσμο, είχε πληρώσει στους λίβυους διακινητές 5.500 ευρώ για να μεταφέρουν τον ίδιο και τον αδελφό του. Αλλά χρειάστηκε να περιμένουν ένα μήνα σε έναν καταυλισμό στη δυτική Λιβύη, όπου οι διακινητές συγκέντρωναν τους πρόσφυγες που έφθαναν στη χώρα από τα αφύλακτα σύνορα με την Αλγερία.
Στη διάρκεια της εκεί παραμονής τους, εκπαίδευσαν μία ομάδα προσφύγων για να επανδρώσουν το πλοιάριο, το οποίο οι δουλέμποροι εγκατέλειψαν μαζί με το ανθρώπινο φορτίο του. Το αλιευτικό είχε τρία καταστρώματα, περιλαμβανομένου του χώρου όπου είχαν στριμωχτεί κυρίως Αφρικανοί,στο αμπάρι. Οι Σύροι είχαν καταλάβει τα άλλα δύο καταστρώματα.
«Δύο Αφρικανοί πέθαναν μέσα στο αμπάρι. Έπαθαν ασφυξία, δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν εξαιτίας των αναθυμιάσεων από τη μηχανή. Ήταν πολύ ασταθές. Κανένας δεν μπορούσε να σταθεί όρθιος ή να κινηθεί. Μόλις κουνιόταν κάποιος, έπαιρνε κλίση από τη μία πλευρά […] Πολλοί ούρλιαζαν» είπε.
Λίγο αφότου απέπλευσε από τις ακτές της Λιβύης, το αλιευτικό υπέστη βλάβη στη μηχανή και έπλεε ακυβέρνητο για δύο ώρες, γεγονός που προκάλεσε πανικό μεταξύ των επιβατών του.
Κατά τύχη, δύο από τους σύρους πρόσφυγες στο αλιευτικό ήταν μηχανικοί και κατάφεραν να επανεκκινήσουν τη μηχανή ώστε το πλοίο να μπορέσει να ταξιδέψει για 10 ακόμη ώρες μέχρι που ένα ιταλικό σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού έσπευσε προς διάσωσή του νοτίως της Μάλτας.
Από την Ιταλία ο Γκόντε κι ο αδελφός του πέταξαν με πλαστά προσωπικά έγγραφα για τη Σουηδία με στόχο να ζητήσουν άσυλο. Σήμερα ο Γκόντε ελπίζει να βρει μία δουλειά για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή του, κατά προτίμηση στο χώρο της φωτογραφίας.
Από τότε που η Σουηδία ξεκίνησε να χορηγεί αυτομάτως άδειες μόνιμης παραμονής, στο τέλος του 2013, σε όσους Σύρους εγκαταλείπουν τη χώρα τους για να γλιτώσουν από τον πόλεμο, περίπου 50.000 πρόσφυγες έχουν καταφύγει στη χώρα αυτή της Σκανδιναβίας.
Υπάρχουν λιγοστές νόμιμες διαδρομές που μπορούν να ακολουθήσουν οι αιτούντες άσυλο προκειμένου να φθάσουν με ασφάλεια στην Ευρώπη και χιλιάδες άτομα θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο ακολουθώντας θαλάσσιες διαδρομές από τη Λιβύη. Περίπου 1.750 άνθρωποι έχασαν φέτος τη ζωή τους με αυτό τον τρόπο. Το ναυάγιο που σημειώθηκε την περασμένη Κυριακή ενδέχεται να έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 800 πρόσφυγες.
Οι ιταλικές αρχές υποστηρίζουν ότι μπορεί ήδη να βρίσκονται έως και ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, την Ερυθραία και την υποσαχάρια Αφρική στη Λιβύη με την ελπίδα να επιβιβαστούν σε πλοιάρια.
Ο Γκόντε δεν πιστεύει ότι θα επιτύχουν οι προτάσεις της ΕΕ για κατάληψη και καταστροφή των δουλεμπορικών, όσο υπάρχουν άνθρωποι που επιχειρούν να ξεφύγουν από την φτώχεια και τον πόλεμο. «Οι άνθρωποι θέλουν απλώς να ζήσουν, γι αυτό ταξιδεύουν με αυτά τα αλιευτικά», λέει ο Γκόντε.
