Περισσότερες από τρεις εβδομάδες αφού κατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν παρουσίασαν την Τρίτη το βράδυ την προσωρινή τους κυβέρνηση, αλλά το πολιτικό τους πρόγραμμα ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο.
Ο ανώτατος ηγέτης Χαϊμπιτουλάχ Αχουντζάντα σε μια σπάνια δημόσια εμφάνισή του την Τρίτη επέμεινε ότι η κυβέρνηση των Ταλιμπάν θα επιβάλουν τη σαρία, τον ισλαμικό νόμο.
Αφγανιστάν: Δικαιώματα γυναικών
Πρόκειται για το ζήτημα που παρακολουθεί περισσότερο η διεθνής κοινότητα, η αντιμετώπιση του οποίου ενδέχεται να αποτελέσει προϋπόθεση για την αναγνώριση της κυβέρνησης των Ταλιμπάν από τη διεθνή κοινότητα και τη συνέχιση της παροχής οικονομικής βοήθειας στο Αφγανιστάν.
Στη διάρκεια της πρώτης διακυβέρνησης του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν (1996-2001) οι γυναίκες είχαν εξαφανιστεί από τον δημόσιο χώρο.
Όμως αυτή τη φορά οι ισλαμιστές επαναλαμβάνουν συνεχώς ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα γίνονται σεβαστά βάσει της σαρίας.
Ανακοίνωσαν εξάλλου ότι οι Αφγανές θα μπορούν να σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο, αλλά σε αίθουσες όπου δεν θα υπάρχουν άνδρες και με την προϋπόθεση ότι θα φορούν αμπάγια (τη μακριά, παραδοσιακή φορεσιά) και νικάμπ (το μαύρο μαντίλι που καλύπτει όλο το πρόσωπο εκτός από τα μάτια). Επίσης θα μπορούν να εργάζονται όμως «σεβόμενες τις αρχές του ισλάμ».
Υπό το προηγούμενο καθεστώς οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να εργάζονται ή να σπουδάζουν με σπάνιες εξαιρέσεις.
Η απουσία γυναικών στην προσωρινή κυβέρνηση αποτελεί ωστόσο κακό σημάδι.
Άγνωστο εξάλλου είναι αν θα επιτρέπεται στις γυναίκες να βγαίνουν από το σπίτι τους χωρίς τη συνοδεία ενός άνδρα, κάτι που απαγορευόταν από το πρώτο καθεστώς των Ταλιμπάν, ή αν θα είναι υποχρεωμένες να φορούν μπούρκα.
Τύπος
Οι Ταλιμπάν έχουν διαβεβαιώσει τους δημοσιογράφους, περιλαμβανομένων των γυναικών, ότι θα μπορέσουν να εξακολουθήσουν να εργάζονται ελεύθερα και ότι δεν θα τους παρενοχλούν.
«Σεβόμαστε την ελευθερία του Τύπου διότι η ενημέρωση θα είναι χρήσιμη στην κοινωνία και παράλληλα θα επιτρέψει στους αξιωματούχους να διορθώνουν τα λάθη τους», διαβεβαίωσε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα (RSF).
Προς το παρόν μένει να κάνουν πράξη τα λόγια τους. Πολλοί δημοσιογράφοι έχουν ήδη φύγει από το Αφγανιστάν, ενώ άλλοι παραμένουν κρυμμένοι στα σπίτια τους φοβούμενοι τα αντίποινα.
Κάποιοι συνελήφθησαν για λίγο στο περιθώριο των πρόσφατων διαδηλώσεων κατά των Ταλιμπάν.
Ο Μουτζαχίντ ζήτησε από τα μέσα ενημέρωσης «να μην καλύπτουν» τις διαδηλώσεις, τις οποίες χαρακτήρισε «παράνομες».
Πολιτισμός
Το πρώτο καθεστώς των Ταλιμπάν τη δεκαετία του 1990 είχε επιβάλει μια αυστηρή εκδοχή της σαρίας, βάσει της οποίας απαγορευόταν το θέατρο, η τηλεόραση, η μουσική και η φωτογραφία.
«Η μουσική απαγορεύεται βάσει του ισλάμ, όμως ελπίζουμε να πείσουμε τους Αφγανούς να μην κάνουν κάποια πράγματα, αντί να τους αναγκάζουμε», σχολίασε ο Μουτζαχίντ μιλώντας στους New York Times.
Κάτοικοι και μέλη της έκπτωτης κυβέρνησης κατηγόρησαν ωστόσο τους Ταλιμπάν ότι στα τέλη Αυγούστου δολοφόνησαν έναν τραγουδιστή παραδοσιακής μουσικής στην Ανταράμπ, μια πληροφορία που δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Σε ό,τι αφορά την πολιτιστική κληρονομιά του Αφγανιστάν, πηγή ανησυχίας μετά την καταστροφή των αγαλμάτων του Βούδα στο Μπαμιγιάν το 2001, το ισλαμιστικό κίνημα δεν έχει κάνει καμία ανακοίνωση από τον Φεβρουάριο, όταν είχε δηλώσει ότι θα τη διατηρήσει.
Οικονομία
Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες και πιο άμεσες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το νέο καθεστώς. Η οικονομία του Αφγανιστάν έχει καταρρεύσει λόγω των δεκαετιών πολέμου και η αναστολή της διεθνούς βοήθειας απειλεί να βυθίσει τη χώρα σε μια οικονομική και κοινωνική καταστροφή.
Το πρόγραμμα των Ταλιμπάν παραμένει προς το παρόν πολύ ασαφές. «Οι επαφές με τη διεθνή κοινότητα και τις άλλες χώρες θα συνεχιστούν», τόνισε ο εκπρόσωπός του.
«Θα εργαστούμε για την ανάπτυξη των φυσικών μας πόρων για να προωθήσουμε την οικονομία μας, για την ανοικοδόμησή μας, για την ευημερία μας», πρόσθεσε, χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις.
Μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό αν οι Ταλιμπάν έχουν εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους για να καταβάλουν τους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων και να διατηρήσουν σε λειτουργία τις βασικές υποδομές (υδροδότηση, ηλεκτροδότηση, τηλεπικοινωνίες).
Τα τρέχοντα έσοδα των Ταλιμπάν προέρχονται κυρίως από εγκληματικές δραστηριότητες, με τον ΟΗΕ να εκτιμά το ποσό αυτό να διαμορφώνεται από τα 300 εκατομμύρια έως περισσότερο από 1,5 δισ. δολάρια ετησίως.
Ασφάλεια/ ναρκωτικά
Οι Ταλιμπάν έχουν προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε εξέγερση θα κατασταλεί «πολύ βίαια», ένα μήνυμα που απηύθυναν στις δυνάμεις αντίστασης στην επαρχία Πανσίρ. Επίσης διαβεβαίωσαν ότι θα εξαρθρώσουν το τοπικό παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο αποτελεί μεγάλη απειλή, χωρίς να δώσουν διευκρινίσεις.
Σε ό,τι αφορά τα ναρκωτικά ο Μουτζαχίντ δήλωσε ότι οι νέες αρχές του Αφγανιστάν δεν θα μετατρέψουν τη μεγαλύτερη παραγωγό οπίου στον κόσμο σε ναρκο-κράτος.
«Διαβεβαιώνουμε τους συμπατριώτες μας και τη διεθνή κοινότητα ότι δεν θα παράγουμε ναρκωτικά», τόνισε.
Αθλητισμός
Η προηγούμενη κυβέρνηση των Ταλιμπάν είχε επιτρέψει κάποια αθλήματα, όμως υπό αυστηρούς κανόνες: μόνο οι άνδρες μπορούσαν να συμμετάσχουν σε αυτά ή να παρακολουθήσουν αγώνες.
Σε συνέντευξή του στο αυστραλιανό τηλεοπτικό δίκτυο SBS ο Αφγανός αξιωματούχος Αχμαντουλάχ Ουασίκ δήλωσε ότι οι γυναίκες δεν θα επιτρέπεται να αθλούνται διότι «δεν είναι απαραίτητο» και επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να εκτεθούν τα σώματά τους.
«Ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση στην οποία δεν θα είναι καλυμμένα τα σώματά τους και το πρόσωπό τους», επεσήμανε. «Το ισλάμ δεν επιτρέπει στις γυναίκες να φαίνονται με αυτό τον τρόπο».
