Το πανεπιστήμιο Γέηλ επιστρέφει στο Περού, έπειτα από έναν αιώνα, περί τα 40.000 αντικείμενα τα οποία είχαν απομακρυνθεί από την ακρόπολη των Ίνκας, Μάτσου Πίτσου, η οποία αποτελεί σήμερα έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της Νότιας Αμερικής.
Πρόκειται για κεραμικά, κοσμήματα, οστά, που είχαν αποσπαστεί από τον αρχαιολογικό χώρο στις Άνδεις στις αρχές του 20ού αιώνα.
Ο πρόεδρος του Περού, Άλαν Γκαρσία δήλωσε στην κρατική τηλεόραση: «Η κυβέρνηση του Περού εκφράζει τις ευχαριστίες της για την απόφαση αυτή και αναγνωρίζει ότι το Γέηλ συντήρησε αυτά τα κομμάτια και τα έργα, που αλλιώς μπορεί να είχαν καταλήξει σε ιδιωτικές συλλογές ή να χάνοντας, και αναγνωρίζει την έρευνα που διεξήγε στην διάρκεια των ετών». Η κυβέρνηση διαπραγματεύθηκε με στελέχη του Γέηλ τη συμφωνία και τα αρχαία θα αρχίσουν να επιστρέφονται στο Περού στις αρχές του 2011.
Τα αντικείμενα έφυγαν από το Περού το 1911 όταν η κυβέρνηση είχε επιτρέψει στον εξερευνητή Χάιραμ Μπίνγκαμ να τα «βγάλει» από τη χώρα για 18 μόνο μήνες, αλλά δεν επεστράφησαν ποτέ.
Στη διαμάχη που κράτησε πολλά χρόνια και απέκτησε μάλιστα και δικαστικές διαστάσεις, το Γέηλ εξέφραζε την προθυμία του να επιστρέψει τα αντικείμενα στο Περού με την προϋπόθεση ότι θα συντηρούνταν σωστά ενώ το Περού αντέτεινε ότι θα όφειλε να τα επιστρέψει χωρίς όρους.
Ο πρόεδρος του Περού μάλιστα, έστειλε την περασμένη εβδομάδα επιστολή στον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα ζητώντας του να παρέμβει στο θέμα.