Ο εφευρέτης του ελικοπτέρου Ιγκόρ Σικόρσκι

Όταν ο Ιούλιος Βερν περιέγραφε στον «Ροβήρο τον Κατακτητή» μια πτητική συσκευή που έμοιαζε πολύ με το σημερινό ελικόπτερο, δεν θα μπορούσε φυσικά να γνωρίζει ότι χρόνια αργότερα ένας πιτσιρικάς από το Κίεβο θα γινόταν ένας από τους πλέον ενθουσιώδεις αναγνώστες του μυθιστορήματος που τον γέμισε με τόσα όνειρα. Οι περιγραφές μάλιστα του Βερν για το ελικοφόρο ιπτάμενο σκάφος, το «Άλμπατρος», χαράχτηκαν τόσα βαθιά στη μνήμη του νεαρού αγοριού που όταν λίγα χρόνια αργότερα θα άκουγε για το επίτευγμα των αδελφών Ράιτ, ήξερε πια ποια θα ήταν η αποστολή στη ζωή του: να εφεύρει το ελικόπτερο! Τριάντα χρόνια μετά και έπειτα από πολλές αποτυχίες και ακόμα περισσότερους πειραματισμούς, ο Σικόρσκι κατόρθωσε να πετάξει με το πρώτο πλήρως λειτουργικό ελικόπτερο που έβλεπε ποτέ ο κόσμος, το περίφημο σήμερα VS-300. Τα ελάχιστα εκατοστά που εγκατέλειψε το έδαφος ήταν ικανά να του χαρίσουν τον τίτλο του εφευρέτη του ελικοπτέρου! Στα χρονικά του ταγμένου στην αεροναυπηγική Σικόρσκι περιλαμβάνονται αυτόγυρα, πειραματικά πρωτότυπα, αλλά και το πρώτο τετρακινητήριο αεροσκάφος του κόσμου, πριν αφήσει γερή κληρονομιά την πτητική συσκευή που άλλαξε με τον τρόπο της τον ρου της ανθρώπινης περιπέτειας με τους αιθέρες. Ο σοβιετικός πιονέρος του αέρα κατασκεύασε το πρώτο τετρακινητήριο αεροπλάνο το 1913 και έπειτα από πολλές δεκαετίες απογοητεύσεων, οριστικής παραίτησης και επανεκκίνησης των προσπαθειών, παρουσίασε το πρώτο λειτουργικό ελικόπτερο του κόσμου το 1939! Το όνομα του Σικόρσκι έγινε έτσι συνώνυμο με την πετυχημένη ανάπτυξη τριών διαφορετικών και σημαντικών σχεδιασμών πτητικών μηχανών: το τετρακινητήριο αεροσκάφος, το θηριώδες «ιπτάμενο βαπόρι» και το χρηστικότατο φυσικά ελικόπτερο… Πρώτα χρόνια Ο Ιγκόρ Ιβάνοβιτς Σικόρκσι γεννιέται στις 25 Μαΐου 1889 στο Κίεβο ως το νεότερο από τα 5 παιδιά του καθηγητή ψυχολογίας και αριστοκρατικής καταγωγής Ιβάν Σικόρσκι και της γιατρού συζύγου του. Ένα από τα πρώτα πράγματα που χαράχτηκαν στη μνήμη του πιτσιρικά ήταν οι διηγήσεις της μητέρας του για τις απόπειρες του Λεονάρντο ντα Βίντσι να σχεδιάσει μια πρώιμη πτητική μηχανή! Το όνειρο των πτήσεων συνόδευε λοιπόν τον Ιγκόρ σε όλη του την παιδική ηλικία, με τον έφηβο κατόπιν να πεισμώνει που η ιπτάμενη περιπέτεια του ανθρώπου είχε χαρακτηριστεί εν πολλοίς αδύνατη. Κι έτσι βάλθηκε ήδη από τα μικράτα του να το αλλάξει αυτό, βρίσκοντας από νωρίς τον σκοπό της ζωής του. Σε ηλικία 12 ετών μάλιστα κατασκεύασε ένα αερομοντέλο από χαρτί και μπαμπού που έμοιαζε με ελικόπτερο και μπορούσε πράγματι να πετάξει! Τώρα ήξερε ότι η θεωρία του ήταν σωστή, έπρεπε απλώς να μεγαλώσει για να την κάνει πράξη. Αργότερα έμαθε για τις πηδαλιουχούμενες πτήσεις του κόμη von Zeppelin και τις αεροπορικές περιπέτειες των αδελφών Ράιτ και με νέα φτερά πλέον στο όνειρό του αποφασίζει να ασχοληθεί με την αεροναυπηγική. Είχε ήδη εγκαταλείψει την Αυτοκρατορική Ναυτική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης, στην οποία φοιτούσε από 14 ετών, για να βρεθεί σπουδαστής στο Παρίσι, πριν επιστρέψει στο Κίεβο το 1907 για να γραφεί στο τοπικό πολυτεχνείο και να σπουδάσει μηχανική. Έπρεπε τώρα να εγκαταλείψει και αυτό το πανεπιστήμιο για να επιστρέψει στη γαλλική πρωτεύουσα και να φοιτήσει επιτέλους σε σχολή αεροναυπηγικής. Κι έτσι το 1909 θα τον βρει σε φημισμένη παρισινή σχολή αεροναυπηγών, με την επιστήμη να είναι φυσικά στα σπάργανα. Εκεί αγόρασε τα πρώτα εξαρτήματα από αεροσκάφος για να φτιάξει το ελικόπτερο των ονείρων του, παρακαταθήκη του μυθιστορήματος του Ιουλίου Βερν «Ροβήρος ο Κατακτητής», και εκεί επίσης θα δει τα πρώτα αεροπλάνα να προσπαθούν να εγκαταλείψουν το έδαφος… Πρώτες αποτυχημένες απόπειρες Λειτουργώντας μέσα σε ένα περιβάλλον ιδανικό για την αεροπορική πρωτοπορία, μέχρι τα μέσα του 1909 ο Σικόρσκι είχε ολοκληρώσει τον σχεδιασμό και την κατασκευή του πρώτου του ελικοπτέρου! Παρά το γεγονός όμως ότι ο ρότορας περιστρεφόταν μανιασμένα, η πτητική συσκευή δεν έδειχνε καμιά θέληση να εγκαταλείψει το έδαφος. Αποθαρρυμένος, ο Σικόρσκι κατασκευάζει ένα διπλάνο τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, με το οποίο εγκαταλείπει μάλιστα το έδαφος για μερικά μέτρα: είχε απολαύσει τις χαρές της πτήσης για 12 πολύτιμα δευτερόλεπτα! Με νέα ώθηση από την επιτυχία του, ο Ιγκόρ φτιάχνει απανωτά πρωτότυπα, κάνει μερικές ακόμα σύντομες πτήσεις, μετρά ισάριθμες σχεδόν πτώσεις και δεν λέει να το βάλει κάτω. Στις αρχές του 1910 έχει πανέτοιμο το δεύτερο πειραματικό ελικόπτερό του, το οποίο έμελλε ωστόσο να έχει την ίδια τύχη. Καταλήγει τότε στο τραγικό συμπέρασμα ότι η κατασκευή του ελικοπτέρου ήταν ενδεχομένως μπροστά από την εποχή της, το όνειρο όφειλε λοιπόν να μπει στον πάγο. Αποφασίζει έτσι να αφιερωθεί στην κατασκευή αεροπλάνων, των μηχανών δηλαδή που πράγματι μπορούσαν να πετάξουν, καθώς η αεροπορία είχε ήδη αρχίσει να δείχνει τις προοπτικές της. Αφού πήρε δίπλωμα πιλότου από σχετική Αρχή της Ρωσίας, παρουσίασε λίγο αργότερα (1911) το πρώτο του αεροπλάνο (S-5) στον ρωσικό στρατό! Στην επίδειξη του Κιέβου ήταν μάλιστα παρών και ο τσάρος Νικόλαος Β’! Το επόμενο αεροπλάνο του, το S-6A, έλαβε το μεγάλο βραβείο στην έκθεση αεροπορίας της Μόσχας! Οι περιπέτειες του όμως με τους κινητήρες που τον πρόδιδαν συχνά τον έκανε να συνειδητοποιήσει ότι τα αεροπλάνα χρειάζονταν ενδεχομένως περισσότερες μηχανές, ώστε να αυξηθεί η αξιοπιστία τους ως μέσο. Παρά το λογικό της σύλληψης, το concept φάνταζε στην εποχή ανορθόδοξο και ανατρεπτικό! Ο Σικόρσκι παράγει όντως ένα θηριώδες τετρακινητήριο διπλάνο σε αστρονομικές διαστάσεις για τον καιρό(!), που πήρε σύντομα τον χαρακτηρισμό «Μέγα»! Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του «Μέγα» έγινε τον Μάιο του 1913, φέρνοντας τιμή και δόξα στον εφευρέτη. Όλοι ισχυρίζονταν ότι ο γίγαντας αυτός δεν πρόκειται ποτέ να άφηνε το έδαφος και ο εφευρέτης έβαλε σε όλους τους κακόπιστους τα γυαλιά. Ο τσάρος ήρθε για άλλη μια φορά να επιθεωρήσει το δημιούργημα του Σικόρσκι αλλά και να τον τιμήσει για το κατόρθωμά του, δίνοντάς του δώρο ένα ολόχρυσο ρολόι. Μαγεμένος από την επιτυχία, ο Σικόρσκι κατασκευάζει ένα ακόμα μεγαλύτερο τετρακινητήριο αεροπλάνο, το «Ilya Muromets», το οποίο μάγεψε ταυτοχρόνως τους ρώσους επιτελάρχες. Κι έτσι, με τη δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστρίας και τη ρωσική εμπλοκή στον Α’ Πρώτο Παγκόσμιο, το «Ilya Muromets» φορτώθηκε με βόμβες και μετατράπηκε σε βομβαρδιστικό, στην απόλυτη αιχμή του δόρατος της ρωσικής επιδρομής κατά των γερμανικών στόχων! Τα βομβαρδιστικά του Σικόρσκι πήραν μέρος σε 400 επιχειρήσεις και μόλις ένα χτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρά. Σειρά είχε κατόπιν η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, η οποία δεν θα ευτυχούσε ωστόσο να αδράξει τη βοήθεια του Σικόρσκι: ο εφευρέτης εγκατέλειψε τάχιστα τη γενέτειρά του, αφήνοντας πίσω κυριολεκτικά τα πάντα, καθώς φοβόταν για την αριστοκρατική καταγωγή του. Κατέφυγε στο Παρίσι (καλοκαίρι του 1918), όπου διάσημος καθώς ήταν πια στους κύκλους της αεροπορίας, ανέλαβε συμβόλαιο για παραγωγή βομβαρδιστικού αεροπλάνου από τον αμερικανικό στρατό! Η εκεχειρία ωστόσο του Α’ Παγκοσμίου έκανε το συμβόλαιο παρελθόν και λίγους μήνες μετά ο Σικόρσκι θα έκανε πράξη άλλο ένα παιδικό όνειρο: τη μετανάστευση στον Νέο Κόσμο… Διαπρεπής αεροναυπηγός και βιομήχανος Φτάνοντας ο Σικόρσκι στη χώρα των ευκαιριών, θα πιάσει δουλειά σε αμυντική βιομηχανία του Οχάιο και θα βοηθήσει καθοριστικά στην κατασκευή ενός σούπερ βομβαρδιστικού. Όταν η αεροπορική περιπέτεια θεωρήθηκε για άλλη μια φορά τελειωμένη ιστορία, καθώς ο πόλεμος είχε πια τελειώσει και τα αεροπλάνα ήταν και πάλι αχρείαστα, ο Σικόρσκι μετακινήθηκε στη Νέα Υόρκη, άνεργος πια και χωρίς προοπτικές. Άρχισε έτσι να διδάσκει σε ρώσους μετανάστες μαθηματικά και αστρονομία για να βγάζει τα προς το ζην, καθώς ήταν εντελώς απένταρος. Το όνειρο της αεροπορίας δεν το εγκατέλειψε όμως και σύντομα θα σχεδιάσει ένα δικινητήριο αεροπλάνο ικανό να μεταφέρει 12-15 επιβάτες, τον πρόγονο φυσικά του σύγχρονου επιβατικού αεροσκάφους. Με κονδύλια από φίλους και λάτρεις της αεροπορίας, κατασκεύασε ένα πρωτότυπο σε έναν αχυρώνα που του παραχώρησαν σε φάρμα του Long Island, αν και τα χρήματα δεν έφταναν για να το ολοκληρώσει. Τότε έσπευσε σε βοήθεια ο μεγάλος ρώσος συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ, ο οποίος του δίνει 5.000 δολάρια για να τελειώσει τη νέα του εφεύρεση! Έπειτα από περιπέτειες, άγχη, απογοητεύσεις και αποτυχημένες δοκιμές, το S-29-A της χρεοκοπημένης εταιρίας αεροναυπηγικής που είχε εν τω μεταξύ ιδρύσει, με έδρα το κοτέτσι που του παραχώρησαν για τις δοκιμές(!), έμελλε να αποδειχθεί λειτουργικότατο και υπερεπιτυχημένο εμπορικά! Η εταιρία Roscoe Turner αγόρασε το σχέδιο και σύντομα θα εκτελούσε εμπορικές πτήσεις. Ο Σικόρσκι αργότερα το μετέτρεψε κάνοντας το ιδανικό για διάφορες χρήσεις, ακόμα και κινητή αποθήκη πούρων το έκανε… Παρά την επιτυχία του μοντέλου του όμως, η εταιρία του πάλευε να κρατηθεί στη ζωή, όπως εξάλλου και ο ίδιος ο Σικόρσκι. Τότε ήταν που αποφάσισε να φτιάξει ένα δικινητήριο αμφίβιο αεροπλάνο. Σύντομα κατασκεύασε έναν μικρό στόλο από τα πρακτικά και χρηστικότατα S-42, τα οποία αγοράστηκαν από την Pan American Airways για να ενταχθούν στα δρομολόγια της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής. Ο Σικόρσκι είχε πια περισσότερες παραγγελίες απ’ όσες μπορούσε να διαχειριστεί! Απέκτησε νέα γη στο Κονέντικατ, όπου έφτιαξε μονάδα παραγωγής για το αεροπλάνο που πουλούσε σαν τρελό. Τα είχε καταφέρει. Η επόμενη δουλειά του εφευρέτη, πάλι για λογαριασμό της Pan Am, θα ήταν αυτή που θα άλλαζε τις υπερατλαντικές πτήσεις: το μεγαλοπρεπές American Clipper του Σικόρσκι λογίζεται η μεγάλη συνεισφορά του στην αεροναυπηγική (πλάι φυσικά στο ελικόπτερο). Σε μέγεθος διπλάσιο σχεδόν από τα άλλα αεροσκάφη της εποχής, έκανε την παρθενική του πτήση στα τέλη του 1931 με τον διαπρεπή πιλότο Charles Lindbergh στο τιμόνι, από το Μαϊάμι της Φλόριντα στη Διώρυγα του Παναμά, γράφοντας μια από τις πλέον χρυσές σελίδες της επιβατικής αεροπορίας! Το θηριώδες επιβατικό ήταν το πρώτο μιας μακράς σειράς από Clippers, τα οποία θα έκαναν τις ιπτάμενες μεταφορές στις ΗΠΑ γεγονός. Με τη βοήθεια μάλιστα των αεροσκαφών του Σικόρσκι, ο Lindbergh θα ήταν σε θέση να θέσει 8 παγκόσμια ρεκόρ στην αεροπορία σε μία μόλις μέρα! Η ιστορία της αεροπορικής σύνδεσης της Αμερικής αλλά και των υπερατλαντικών πτήσεων φέρει τη σφραγίδα του ρώσου εφευρέτη: με δικό του Clipper έγινε η πρώτη πτήση πάνω από την Ειρηνικό Ωκεανό ως τη Νέα Ζηλανδία, ενώ το 1937 άλλο ένα αεροπλάνο του Σικόρσκι θα συνέδεε πια σε τακτά δρομολόγια Ευρώπη και Αμερική μέσω Ατλαντικού… Το παλιό όνειρο του ελικοπτέρου αναβιώνει και πάλι Παρά την ασύλληπτη επιτυχία του και τις δάφνες που απολάμβανε πια ως πιονέρος της αεροπορίας, το όνειρο του ελικοπτέρου δεν είχε εγκαταλείψει ποτέ τον εφευρέτη, ήταν απλώς σε χειμερία νάρκη. Κάπου στα 1939 συνειδητοποίησε λοιπόν ότι οι συνθήκες είχαν πια ωριμάσει για να κάνει πράξη το παιδικό του όνειρο, αν και ό,τι ήξερε μέχρι τώρα από αεροναυπηγική έπρεπε να το ξεχάσει, καθώς το ελικόπτερο ήταν μια τελείως διαφορετική ιστορία. Έπρεπε λοιπόν να αφιερωθεί ολόψυχα στο νέο project του, αφήνοντας στην άκρη όλα τα άλλα σχέδια με τα οποία ασχολούνταν και του απέφεραν τον επιούσιο. Ξεκίνησε λοιπόν για άλλη μια φορά να δουλεύει από το μηδέν, μη λέγοντας ποτέ όχι σε κάθε νέα (ή παλιά) πρόκληση. Το ελικόπτερο ήταν εξάλλου για τον ίδιο ένα προσωπικό στοίχημα που μετρούσε τουλάχιστον 30 χρόνια αποτυχίας κι όταν ξεκίνησε την άνοιξη του 1939 να σχεδιάζει εκ νέου ένα πρωτότυπο ελικόπτερο, είχε τα σχέδια των προηγούμενων 10 ετών παρακαταθήκη, καθώς ποτέ δεν είχε παρατήσει εντελώς το όνειρο. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, το πρωτότυπο VS-300 ήταν έτοιμο για δοκιμαστικά. Η λειτουργία του ήταν εντελώς καινοτόμα και μέσα σε 6 μήνες ο Σικόρσκι είχε καταφέρει να λύσει ένα από τα άλυτα προβλήματα της αεροναυπηγικής! Μαθαίνοντας από τα λάθη, πρόσθετε και άλλαζε συνεχώς τη λειτουργία του ελικοπτέρου του κι έτσι το 1941 ήταν πια έτοιμος να θέσει παγκόσμιο ρεκόρ πτήσης με ελικόπτερο: η πτητική του συσκευή έμεινε στον αέρα μία ώρα, 5 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα. Δύο μέρες αργότερα, απογείωσε το ελικόπτερό του και από τη στεριά και από τη θάλασσα, αφήνοντας άπαντες με το στόμα ανοιχτό για την ικανότητα αυτού του ελικοφόρου πράγματος στις μανούβρες στον αέρα! Η τελευταία του αυτή εφεύρεση, που τον εκτόξευσε στο πάνθεο της αεροναυπηγικής, έμελλε να αλλάξει την ιστορία της αεροπορίας και να γίνει παγκόσμια σταθερά στα χρόνια που θα έρχονταν. Περισσότερο όμως από κάθε άλλο ήταν για τον ίδιο η εκπλήρωση του παιδικού του ονείρου, δοξάζοντας έτσι μια μακρά σειρά οραματιστών για την αχαλίνωτη φαντασία τους, την οποία έκανε απτή πραγματικότητα ο μεγάλος ρώσος εφευρέτης. Ο Ιγκόρ Σικόρσκι άφησε την τελευταία του πνοή στις 26 Οκτωβρίου 1972, έχοντας πετύχει τα πάντα στη ζωή του. Τα ελικόπτερά του χρησιμοποιήθηκαν μόνο στο τέλος του Β’ Παγκόσμιου (από το 1944 δηλαδή) και η πραγματική συνεισφορά τους τόσο στον πόλεμο όσο και την ειρήνη θα λάμβανε χώρα από τη δεκαετία του 1950, όταν η ομώνυμη φίρμα του Σικόρσκι ήταν ο μεγάλος παίκτης στη βιομηχανία των ελικοπτέρων. Στην προσωπική του ζωή, ήταν παντρεμένος στη Ρωσία πριν από την Οκτωβριανή Επανάσταση, η μετανάστευσή του στην Αμερική έδωσε όμως τέλος στην κοινή συζυγική ζωή. Στην Αμερική παντρεύτηκε αυτοεξόριστη Ρωσίδα και απέκτησαν 4 παιδιά, που συνέχισαν την κληρονομιά του ως μεγαλοστελέχη στην εταιρία του… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr