Σαν σήμερα το 1986 σημειώθηκε το πιο διάσημο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας, στο Τσέρνομπιλ της Ουκρανίας (τότε Σοβιετική Ένωση). Μια έκρηξη και πυρκαγιά στον αντιδραστήρα Νο 4 του εργοστασίου οδηγεί σε περιστατικό της μέγιστης βαθμίδας της κλίμακας των πυρηνικών ατυχημάτων, με δεκάδες θανάτους να σχετίζονται άμεσα με αυτό και πολλούς περισσότερους από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε.
Η Σοβιετική Ένωση γνώριζε ότι το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ ήταν επικίνδυνο και συγκάλυψε άλλες επείγουσες καταστάσεις που σημειώθηκαν εκεί πριν από την καταστροφή πριν από 35 χρόνια, σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που έδωσαν την Καθαρά Δευτέρα (26/04) στη δημοσιότητα οι ουκρανικές Αρχές, με την ευκαιρία της επετείου από το πυρηνικό δυστύχημα.
Έπειτα από ένα αποτυχημένο τεστ ασφαλείας στον τέταρτο αντιδραστήρα της μονάδας, νέφη ραδιενεργών υλικών από το Τσερνόμπιλ κάλυψαν μεγάλο μέρος της Ευρώπης, στη χειρότερη πυρηνική καταστροφή που έχει σημειωθεί ποτέ στον κόσμο.
Σύμφωνα με την υπηρεσία ασφαλείας της Ουκρανίας, την SBU, υπήρξαν και άλλες «επείγουσες καταστάσεις» στη μονάδα, το 1984. «Το 1983 η ηγεσία της Μόσχας πληροφορήθηκε ότι ο σταθμός παραγωγής πυρηνικής ενέργειας του Τσερνόμπιλ ήταν ένας από τους πιο επικίνδυνους στην ΕΣΣΔ, λόγω της έλλειψης εξοπλισμού ασφαλείας», προστίθεται στην ανακοίνωση, όπως μεταφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όταν ένας Γάλλος δημοσιογράφος συνέλεξε δείγματα νερού και χώματος από την περιοχή του Τσερνόμπιλ το 1987, μετά το δυστύχημα, η KGB τα άλλαξε με άλλα, σε μια ειδική επιχείρηση που οργάνωσε, σύμφωνα πάντα με την SBU που επικαλείται μια αναφορά της Επιτροπής για την Κρατική Ασφάλεια της ΕΣΣΔ.
Μετά την έκρηξη του 1986 31 εργαζόμενοι και πυροσβέστες σκοτώθηκαν, κυρίως λόγω της έκθεσής τους σε πολύ υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας. Χιλιάδες άλλοι άνθρωποι πέθαναν τα επόμενα χρόνια από ασθένειες που σχετίζονται με το δυστύχημα. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών και οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία παραμένουν μέχρι και σήμερα αντικείμενο έντονης συζήτησης.
Η σημερινή κυβέρνηση της Ουκρανίας καταγγέλλει τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε η Σοβιετική Ένωση την καταστροφή και τις προσπάθειες συγκάλυψής της. Η εντολή για εκκένωση της περιοχής δόθηκε αφού πέρασαν 36 ώρες από την έκρηξη.
«Η 35η επέτειος της τραγωδίας του Τσερνόμπιλ υπενθυμίζει πώς η κρατική παραπληροφόρηση, όπως εκείνη που προωθούσε το ολοκληρωτικό σοβιετικό καθεστώς, οδήγησε στη μεγαλύτερη ανθρωπογενή καταστροφή στην ιστορία του ανθρώπου», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας σε μια ανακοίνωσή του.
