Tο βραβείο Νόμπελ Ειρήνης γι’ αυτή την χρονιά πιθανόν να απονεμηθεί στην νεαρή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ και το κίνημα «Παρασκευές για το μέλλον» για να υπογραμμιστεί η σχέση ανάμεσα στην περιβαλλοντική καταστροφή και στην απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια, λένε ειδικοί.
Ο νικητής του βραβείου, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους ενός εκατομμυρίου δολαρίου και που αναμφίβολα αποτελεί την ανώτερη παγκόσμια διάκριση, θα ανακοινωθεί στο Όσλο στις 9 Οκτωβρίου από έναν κατάλογο 318 υποψηφίων.
Η 17χρονη Σουηδή προτάθηκε από τρεις νορβηγούς και δύο σουηδούς βουλευτές και αν το κερδίσει θα το παραλάβει στην ίδια ηλικία με την νεότερη μέχρι σήμερα βραβευθείσα με Νόμπελ, την Πακιστανή Μαλάλα Γιουσαφζάι.
Ο Άσλι Σβέεν, ένας ιστορικός και συγγραφέας πολλών βιβλίων με θέμα τα βραβεία Νόμπελ, δήλωσε ότι η Τούνμπεργκ θα ήταν μια ισχυρή υποψήφια για το φετινό βραβείο. Αυτή είναι η δεύτερη φορά που προτείνεται για την ακτιβιστική της δράση με τις δασικές πυρκαγιές στην Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και την αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική «να πείθουν απολύτως τους πολίτες» για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
«Κανένας άλλος άνθρωπος δεν έχει κάνει όσα εκείνη για να πείσει τον κόσμο να επικεντρωθεί στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε στο Ρόιτερς ο Σβέεν.
Η επιτροπή έχει απονείμει και στο παρελθόν το βραβείο σε ακτιβιστές για το περιβάλλον ξεκινώντας με την Κενυάτισσα Ουανγκάρι Μαατάι, το 2004, για την εκστρατεία της να φυτέψει 30 εκατομμύρια δέντρα ανά την Αφρική και το 2007 στον Αλ Γκορ και στην Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC).
Στην εποχή της κρίσης του κορονοϊού η Επιτροπή πιθανόν να επιλέξει να υπογραμμίσει την απειλή των πανδημιών για την ειρήνη και την ασφάλεια, λέει ο Νταν Σμιθ, ο διευθυντής του Διεθνούς Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
«Υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στις περιβαλλοντικές καταστροφές και στο αυξανόμενο πρόβλημά μας με τις πανδημίες και αναρωτιέμαι αν η Επιτροπή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης θελήσει ενδεχομένως να το επισημάνει», σχολίασε στο Reuters.
Αν η Επιτροπή θελήσει να επισημάνει αυτή την τάση, σημειώνει ο ίδιος, «σαφώς υπάρχει ο πειρασμός για (να επιλεγεί) η Γκρέτα Τούνμπεργκ».
Το κίνημα Παρασκευές για το Μέλλον ξεκίνησε το 2018 όταν η Τούνμπεργκ άρχισε μια σχολική απεργία στη Σουηδία για να ασκήσει πιέσεις για την ανάληψη δράσης για το κλίμα. Έκτοτε μετατράπηκε σε παγκόσμιο κίνημα.
Η Τούνμπεργκ και ο πατέρας της, Σβάντε, ο οποίος κάποιες φορές διαχειρίζεται τις σχέσεις της με τον Τύπο, δεν απάντησαν σε αιτήματα να σχολιάσουν.
Πολλοί ήταν επιφυλακτικοί όταν η Γκρέτα έγινε φαβορί των γραφείων στοιχημάτων για το περυσινό Νόμπελ Ειρήνης, ειδικά λόγω της ηλικίας της, αλλά η δεύτερη φορά που προτείνεται πιθανόν να ενισχύσει τις πιθανότητές της.
«Η Γκρέτα προτείνεται εκ νέου, όπως συνέβη με την Μαλάλα. Είπα ότι η Μαλάλα ήταν νέα όταν προτάθηκε για πρώτη φορά και είπα ότι η Γκρέτα ήταν νέα την πρώτη φορά που προτάθηκε», σχολίασε ο Σβέεν.
Η Γιουσαφζάι κέρδισε το Νόμπελ το 2014.
Άλλοι υποψήφιοι που έχει γίνει γνωστό ότι έχουν προταθεί είναι «οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ», το ΝΑΤΟ, ο Τζούλιαν Ασάνζ, η Τσέλσι Μάνινγκ, ο Έντουαρντ Σνόουντεν και η φυλακισμένη ακτιβίστρια από τη Σαουδική Αραβία Λουτζέιν αλ-Χαδλούλ.
Άλλες πιθανές επιλογές είναι οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα», η Άνγκελα Μέρκελ και ο ΠΟΥ, προβλέπουν οι ειδικοί, παρότι δεν είναι σαφές αν θα προταθούν.
Οι υποψηφιότητες κρατούνται μυστικές επί 50 χρόνια, αλλά εκείνοι που αναλαμβάνουν να προτείνουν μπορούν να επιλέξουν να τις δημοσιοποιήσουν. Χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να προτείνουν υποψηφίους, περιλαμβανομένων βουλευτών και κυβερνήσεων, καθηγητών πανεπιστημίων και παλαιότερων βραβευθέντων.
Δεν είναι γνωστό αν ο Ντόναλντ Τραμπ είναι προτεινόμενος για το φετινό βραβείο παρότι θα είναι για τον επόμενο χρόνο καθώς ένας νορβηγός βουλευτής τον πρότεινε για την διαμεσολάβησή του στη σύναψη συμφωνίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Δεν αναμένεται να το κερδίσει, συμφωνούν ο Σβέεν και ο Σμιθ, πρωτίστως εξαιτίας της αποχώρησης της χώρας του από τις διεθνείς συνθήκες για τον περιορισμό της διάδοσης των πυρηνικών όπλων, ένα θέμα που είναι πολύ σημαντικό για τις επιτροπές Νόμπελ.
«Είναι πολωτικός και δείχνει να μην υιοθετεί σαφή στάση κατά της βίας που προάγει η ακροδεξιά στις ΗΠΑ. Και άλλωστε αυτός είναι μόλις ο πρώτος κατάλογος», διευκρινίζει ο Σμιθ.
