«Θέλω την Κούβα μου να είναι χαρούμενη, οι Κουβανοί να απολαμβάνουν τη ζωή, ενωμένοι, και να ζουν αιώνια. Να ρουφάνε τη ζωή ώς το μεδούλι», τραγουδάει ο Γκιγιέρμο Πορταβάλες, που περιγράφει μια αγρότισσα να εργάζεται χαρούμενη στην παραγωγή ζαχαροκάλαμου.
Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ακριβώς έτσι. Η παραγωγή ζάχαρης, που είχε περάσει στα χέρια του κράτους, σήμερα ασφυκτιά, όπως και η οικονομία του νησιού και δεν είναι είδηση ότι η κυβέρνηση του Ραούλ Κάστρο επιδιώκει ολοένα και περισσότερο προσεκτικά ανοίγματα πλέον στην ευρύτερη αγορά.
Τον Ιανουάριο, στη Διάσκεψη της Κοινότητας των Χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC), κατέστη σαφές ότι οι αδελφοί Κάστρο με την πολιτική κρίση στη Βενεζουέλα, μια χώρα που αποτελεί βασικό σύμμαχο της Κούβας, αναζητούν νέους συμμάχους εντός του πλαισίου της CELAC, γράφει η «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία».
Τα ξένα μέσα ενημέρωσης σημείωναν τότε ότι τόσο η Ντίλμα Ρούσεφ, η πρόεδρος της Βραζιλίας, όσο και ο Ενρίκε Πένια Νιέτο, του Μεξικού, κατέφθασαν στην Αβάνα για την εν λόγω διάσκεψη φορτωμένοι με δώρα σαν τον… Άγιο Βασίλη. Πράγματι, η Βραζιλία θέλει να είναι από τους πρώτους που θα επενδύσουν στην Κούβα όταν οι πόρτες θα ανοίξουν για τα καλά για τους εκλεκτούς προσκεκλημένους.
Η πρόεδρος της χώρας, που εγκαινίασε τον Ιανουάριο τα έργα στο κουβανικό λιμάνι Μαριέλ (ξεπέρασαν τα 1 δισ. δολάρια), έχει δείξει σαφέστατα την πρόθεσή της να σταθεί στο πλευρό της Κούβας, στην καινούργια αυτή φάση της ιστορίας της. Για την επιλογή της αυτή έχει δεχθεί σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση που αξιολογεί την επένδυση ως μια κίνηση «προσωπικής συμπάθειας» που καθόλου δεν αναμένεται να ωφελήσει τη Βραζιλία. Η ίδια αντιπροτείνει ότι τα 800 εκατ. της επένδυσης στην ουσία κατέληξαν στα ταμεία βραζιλιάνικων εταιρειών, που ανέλαβαν τα έργα στην Κούβα, ότι το λιμάνι είναι κομβικής σημασίας για τις εξαγωγικές δραστηριότητες της Βραζιλίας και ότι αναμένεται να δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας.
Η Ντίλμα Ρούσεφ έχει επίσης αναλάβει τον εκσυγχρονισμό των υποδομών του αεροδρομίου, ενώ ήδη από το μήνα που διανύουμε το σύστημα υγείας της Βραζιλίας θα δεχτεί τους πρώτους γιατρούς από την Κούβα βάσει της συμφωνίας «Περισσότεροι γιατροί» (Mais medicos) που η Βραζιλία έχει υπογράψει με την Κούβα. Η Βραζιλία «ζαχαρώνει» και τις μονάδες παραγωγής ζάχαρης στην επαρχία Σιενφουέγος, αλλά εδώ είναι πολλοί οι υποψήφιοι μνηστήρες…
Το Μεξικό, που επιθυμεί επίσης να παίξει το ρόλο ενός σημαντικού εταίρου, προσπαθεί για την ώρα να αποκαταστήσει το κλίμα αξιοπιστίας που είχε διαρραγεί τη δεκαετία του ’90 (το Μεξικό υπέγραψε τότε με τις ΗΠΑ τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, ενώ το 1999 ο τότε πρόεδρος, Ερνέστο Ζεντίγια, κατηγόρησε ευθέως στην Ιβηροαμερικανική Διάσκεψη το Φιντέλ Κάστρο ότι δεν μπορεί να υπάρχουν κυρίαρχα κράτη χωρίς ελεύθερους πολίτες, με αποτέλεσμα ο Κάστρο να του κόψει την… καλημέρα).
Σε μια κίνηση καλής θέλησης, ο νυν πρόεδρος του Μεξικού, Ενρίκε Πένια Νιέτο, χάρισε στην Κούβα, προτού ακόμα ξεκινήσει η CELAC, το 70% του χρέους της προς το Μεξικό, περίπου 340 εκατ. δολάρια.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη κατηγορία ενδιαφερομένων. Πρόκειται για Κουβανούς της διασποράς που ζούνε στις ΗΠΑ, πετυχημένους επιχειρηματίες σήμερα, που θέλουν να επιστρέψουν στο νησί, εφόσον η κατάσταση αλλάξει.
Ο Αλφόνσο Φανχούλ, με το υποκοριστικό Αλφι, είναι ένας από αυτούς. Έφυγε από την Κούβα όταν το κομμουνιστικό καθεστώς κατάσχεσε τις εκτάσεις ζαχαροκάλαμου της οικογένειάς του. Εξόριστος στις ΗΠΑ, κατάφερε εκεί να γίνει ακόμα πιο ισχυρός, να γίνει προσωπικός φίλος των προέδρων της Αμερικής (ο ίδιος με τους Δημοκρατικούς, ο αδερφός του, Πέπε, με τους Ρεπουμπλικανούς) και σήμερα, στα 76 του χρόνια, ύστερα από κάποιες πρώτες επαφές που λέγεται πως είχε με τον Ραούλ Κάστρο, επιθυμεί να πάρει το νήμα από την αρχή.
Ο Αλφι και η οικογένειά του κατέχουν τον κολοσσό Domino Sugar και διυλιστήρια ζάχαρης σε όλες τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη. Το όνομά του είχε ακουστεί με το σκάνδαλο Λεβίνσκι, όταν ο τότε Αμερικανός πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, είχε δεχτεί, την ώρα των… ευγενών περιπτύξεων, ένα τηλέφωνο από το φίλο του, τον… Αλφι.
«Θέλω να δω την κουβανική οικογένεια ενωμένη» δηλώνει, αλλά η Ιστορία θα κρίνει αν η πορεία της Κούβας προς την εξωστρέφεια θα κάνει το στίχο του Πορταβάλες πραγματικότητα…
