Η κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία έχει προκαλέσει διάφορες ιστορικές συγκρίσεις, από την προετοιμασία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 μέχρι την προσάρτηση της Σουδητίας από τον Χίτλερ το 1938.
Για τους ηγέτες των χωρών της Βαλτικής όμως – δηλαδή της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Εσθονίας – η κατάσταση στην Ουκρανία φέρνει στο προσκήνιο μια άλλη χρονιά: το 1940. Τότε, η Σοβιετική Ένωση είχε εισβάλει στις τρεις αυτές χώρες, είχε οργανώσει στημένες εκλογές και οι νέες κυβερνήσεις ζήτησαν την ένταξή τους στην ΕΣΣΔ.
«Αν δείτε τι γίνεται σήμερα στην Κριμαία, αντιλαμβάνεστε ότι αποτελεί αντιγραφή της σταλινικής πολιτικής του 1940», λέει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Μάρκο Μίκελσον, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του εσθονικού κοινοβουλίου.
Οι τρεις αυτές χώρες είναι εκείνες που έχουν ζητήσει με μεγαλύτερη ενεργητικότητα να επιδείξει σθεναρή στάση η ΕΕ απέναντι στη Ρωσία. Και αυτό, επειδή γνωρίζουν ότι αν η Μόσχα αφεθεί ανεξέλεγκτη, θα είναι πολύ ευάλωτες στη ρωσική επιθετικότητα.
«Πρώτα είναι η Ουκρανία, θα ακολουθήσει ο Μόλδοβας και στη συνέχεια θα έρθει η σειρά των Βαλτικών κρατών και της Πολωνίας», είπε την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε.
Οι χώρες της Βαλτικής έπαιζαν έναν ισχυρό γεωπολιτικό ρόλο από τότε που κέρδισαν την ανεξαρτησία τους από τη Σοβιετική Ένωση, το 1990-91. Ο τότε πρωθυπουργός και σήμερα υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Καρλ Μπιλντ τις αποκάλεσε το 1994 «λυδία λίθο» για τον νέο προσανατολισμό της Ρωσίας.
Σήμερα, η περιοχή έχει καταληφθεί από ένα αίσθημα ανασφάλειας. Οι εκτεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις που πραγματοποίησε φέτος η Ρωσία ενίσχυσαν αυτό το αίσθημα, αναγκάζοντας το ΝΑΤΟ και την ΕΕ να παράσχουν διαβεβαιώσεις στο Ταλίν, τη Ρίγα και το Βίλνιους.
Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ επισκέφθηκε αυτή την εβδομάδα και τις τρεις χώρες και τις διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ δεν θα τις αφήσει μόνες.
Το ΝΑΤΟ υπερδιπλασίασε την περασμένη εβδομάδα τον αριθμό των μαχητικών αεροσκαφών που σταθμεύουν στη Λιθουανία, ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα επανέλαβε σε τηλεφωνική του συνομιλία με τους τρεις ηγέτες το Σαββατοκύριακο την αρχή της «συλλογικής άμυνας».
«Η ανησυχία των χωρών αυτών είναι δικαιολογημένη. Τα προσχήματα που χρησιμοποίησε η Ρωσία στην Ουκρανία θα μπορούσαν θαυμάσια να χρησιμοποιηθούν και στη Βαλτική», λέει ο Κρίστι Ράικ από το Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Θεμάτων.
Και οι τρεις χώρες, όπως αναφέρουν οι Φαινάνσιαλ Τάιμς έχουν σημαντικές ρωσικές μειονότητες, που αντιστοιχούν στο ένα τέταρτο περίπου του πληθυσμού τους. «Το θέμα αυτό είναι σοβαρό και η Ρωσία έχει επιχειρήσει να το εκμεταλλευτεί προς ίδιον όφελος», επισημαίνει ο Ντέιβιντ Σμιθ, καθη,γητής βαλτικής ιστορίας και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης. «Η Μόσχα δεν ενδιαφέρεται για τις ίδιες τις ρωσικές μειονότητες. Τις χρησιμοποιεί ως πιόνια σε ένα ευρύτερο παιχνίδι».
Η υποστήριξη των Ρωσόφωνων αυτών των κρατών προς την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία δεν είναι μεγάλη. Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιήθηκε μια διαδήλωση μόλις 100 ανθρώπων στη Ρίγα. Υπάρχουν ανησυχίες όμως για την πορεία που σκοπεύουν να κάνουν την Κυριακή λετονοί βετεράνοι του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που πολέμησαν μαζί με τους SS, για να τιμήσουν την επέτειο μιας μάχης εναντίον των Σοβιετικών.
Στη Λετονία θα γίνουν τον Οκτώβριο βουλευτικές εκλογές και το Αρμονικό Κέντρο, το φιλορωσικό κόμμα, ερχόταν πρώτο στις δημοσκοπήσεις που έγιναν πριν από τα γεγονότα στην Κριμαία.
Η Λιθουανία έχει πολύ μικρότερη ρωσική μειονότητα, αλλά έχει ένα άλλο πρόβλημα: την ενέργεια. Όλο το φυσικό αέριο που χρησιμοποιεί το παίρνει από τη Ρωσία, όπως
