Οι Ελβετοί καλούνται σήμερα στις κάλπες για να δηλώσουν εάν τάσσονται υπέρ η κατά της «μαζικής μετανάστευσης», κυρίως προσώπων που προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα δημοψήφισμα που θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε ευθεία σύγκρουση με τις Βρυξέλλες.

Η τελευταία δημοσκόπηση δείχνει ότι η άποψη πως θα πρέπει να μπει ένας φραγμός στο μεταναστευτικό ρεύμα προς τη χώρα κερδίζει έδαφος, γεγονός που υποδηλώνει ότι το τελικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μπορεί να είναι οριακό.

Εάν κερδίσει το “ναι” στην επιβολή περιορισμών, «θα επικρατήσει χάος», δήλωσε ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Πασκάλ Σκιαρίνι από τη Γενεύη αφού οι σχέσεις της Ελβετίας με την ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσουν ξανά από το μηδέν.
Η Ελβετία, μια χώρα 8 εκατομμυρίων κατοίκων περικυκλωμένη από χώρες της ΕΕ, δεν ανήκει στην Ένωση. Έχει όμως υπογράψει διμερείς συμφωνίες, μετά από πενταετή διαπραγμάτευση, αποδεχόμενη να ανοίξει την αγορά εργασίας της στα 500 εκατομμύρια των κατοίκων της ΕΕ. Όταν τέθηκε σε ισχύ το σύμφωνο ελεύθερης κυκλοφορίας –κάτι που έγινε σταδιακά από το 2002– οι ελβετικές αρχές είχαν ανακοινώσει ότι οι αφίξεις μεταναστών έφταναν το πολύ τις 8.000 ετησίως. Σήμερα ωστόσο η Ελβετία υποδέχεται κάθε χρόνο 80.000 ξένους εργαζόμενους γεγονός που έχει προκαλέσει την οργή του λαϊκιστικού δεξιού κόμματος SVP/UDC, του μεγαλύτερου στο ελβετικό κοινοβούλιο.

Το κόμμα ανέλαβε πρωτοβουλία καταφέρνοντας να συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών για τη διοργάνωση δημοψηφίσματος κατά της μετανάστευσης. Εάν οι Ελβετοί υπερψηφίσουν την πρόταση, η χώρα θα επαναφέρει τις ποσοστώσεις και τους περιορισμούς που ίσχυαν για τους μετανάστες πριν υπογράψει τις διμερείς συμφωνίες με την ΕΕ αν και το σύστημα αυτό απορρίπτεται από τους εργοδότες. Η κυβέρνηση, τα περισσότερα πολιτικά κόμματα και οι εργοδότες έχουν ταχθεί κατηγορηματικά κατά της πρότασης και καλούν τους Ελβετούς να ψηφίσουν “όχι” στους περιορισμούς γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε το τέλος της ευημερίας για τη χώρα, όπως υποστηρίζουν.

Οι Βρυξέλλες έχουν επίσης προειδοποιήσει ότι εάν η Ελβετία καταργήσει τη συμφωνία ελεύθερης μετακίνησης, όλες οι άλλες διμερείς συμφωνίες θα καταργηθούν αυτοδικαίως.

Το SVP/UDC υποστηρίζει ότι η μαζική μετανάστευση Ευρωπαίων τα τελευταία χρόνια ευθύνεται για πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελβετία, όπως για την έλλειψη στέγης, τα υπερφορτωμένα δημόσια μέσα μεταφοράς και την παραμόρφωση του τοπίου από τις οικοδομές του κατασκευαστικού τομέα.

Πριν από τις συμφωνίες περί ελεύθερης μετακίνησης προσώπων, περίπου το 20% των κατοίκων της χώρας ήταν ξένοι ενώ το 2013 το ποσοστό αυτό είχε φτάσει στο 23,5% ή 1,88 εκατομμύριο. Από αυτούς, το 1,25 εκατομμύριο προέρχεται από χώρες της ΕΕ ή της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών. Η μεγαλύτερη ομάδα μεταναστών είναι αυτή των Ιταλών (291.000) και ακολουθούν οι Γερμανοί (284.000), οι Πορτογάλοι (237.000) και οι Γάλλοι (104.000).
Μόνο πέρσι ο πληθυσμός του καντονιού του Νεσατέλ αυξήθηκε κατά 10%, κυρίως λόγω της μαζικής άφιξης Πορτογάλων μεταναστών στην περιοχή.