Οι ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις συνιστούν έναν ασφαλή τρόπο για τους οδηγούς, τους πεζούς και τους δικυκλιστές που επιχειρούν να διασχίσουν τη σιδηροδρομική γραμμή, εφόσον τηρούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες. Όταν οι κανόνες ασφαλείας δεν τηρούνται, οι χρήστες θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και τους υπόλοιπους χρήστες του σιδηροδρόμου.
Σήμερα υπάρχουν 105.300 ισόπεδες διαβάσεις σε 28 ευρωπαϊκές χώρες με το 53% αυτών να είναι φυλασσόμενες. Ωστόσο, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων σχεδόν 300 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως σε συμβάντα σε ισόπεδες διαβάσεις στην ΕΕ, με τα θύματα από αυτά τα συμβάντα να αντιπροσωπεύουν το 31% των θανάτων από σιδηροδρομικά δυστυχήματα, αλλά μόνο το 1% των θυμάτων από τροχαία.
Μάλιστα στις 28 χώρες της Ευρώπης το 2018 σημειώθηκαν στις ισόπεδες διαβάσεις 258 θάνατοι, 291 σοβαροί τραυματισμοί και 444 συμβάντα. Αυτά τα στοιχεία έδωσε στη δημοσιότητα το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» που σε συνεργασία με τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. ενώνουν τις δυνάμεις τους, υλοποιώντας για την Ελλάδα εκστρατεία ενημέρωσης για θέματα ασφαλούς διέλευσης των ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων στο πλαίσιο της 12ης Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για την Ασφάλεια στις Ισόπεδες Διαβάσεις (ILCAD), που για το 2020 ορίστηκε η 11η Ιουνίου.
Κάθε χρόνο, η συγκεκριμένη εκστρατεία που τελεί υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ένωσης Σιδηροδρόμων (UIC), εστιάζει σε διαφορετική κοινωνική ομάδα, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους κινδύνους που εγκυμονεί για όλους μας η λανθασμένη ή και η απερίσκεπτη διέλευση των σιδηροδρομικών διαβάσεων. Παρόλο που υπήρξαν σκέψεις για την αναβολή της φετινής εκστρατείας και του Συνεδρίου της ILCAD, εξαιτίας των τραγικών επιπτώσεων της πανδημίας του νέου κορονοϊού, αποφασίστηκε, λόγω της σημαντικότητας του θέματος, το συνέδριο να πραγματοποιηθεί διαδικτυακά.
Στις μέρες της πανδημίας του κορονοϊού είναι σημαντικό να τονιστεί ότι παρόλο που η σιδηροδρομική και οδική κυκλοφορία μειώθηκε δραστικά, κατά τη διάρκεια του περιορισμού των μετακινήσεων, δυστυχώς αναφέρθηκαν αρκετά συμβάντα σε ισόπεδες διαβάσεις με θύματα ανθρώπινες ζωές. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον αυξημένο αριθμό παραβάσεων, οδήγησε στη διαπίστωση πως η μείωση των δρομολογίων δεν μείωσε αντίστοιχα τον αριθμό των συμβάντων.
Με την άρση των περιοριστικών μέτρων και την αύξηση των δρομολογίων των τρένων, υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθεί ο αριθμός των συγκρούσεων και των θυμάτων σε ισόπεδες διαβάσεις, καθώς οδηγοί και πεζοί είναι πιθανό να έχουν συνηθίσει στους πρόσφατους πολύ μικρότερους ρυθμούς κυκλοφορίας των τρένων και να μην επιδεικνύουν την απαραίτητη προσοχή, όταν πλησιάζουν ή περνούν τις διαβάσεις.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Ένωσης Σιδηροδρόμων (UIC), υπάρχουν σήμερα μισό εκατομμύριο διαβάσεις παγκοσμίως. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, έχει ζωτική σημασία οι οδηγοί να σέβονται τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και να δίνουν την απαραίτητη προσοχή στις μπάρες, στις πινακίδες οδικής σήμανσης και στους φωτεινούς σηματοδότες που βρίσκονται στις διαβάσεις για να διασφαλίζουν την προστασία όλων των χρηστών.
Παρόλα αυτά, το 98% των συγκρούσεων με οχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις προκαλούνται από τη μη συμμόρφωση των οδηγών με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, είτε εκούσια είτε ακούσια. Τα οδηγικά λάθη μπορεί να οφείλονται σε άγχος, κόπωση, απροσεξία, χρήση σκευασμάτων φαρμακευτικής αγωγής ή άλλων ουσιών, υπερβολική ταχύτητα, καθώς και σε ακατάλληλη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (GPS, κινητού τηλεφώνου κλπ.).
Επιπρόσθετα για όσους οδηγούν μεγάλα και βαρέα οχήματα, οι τροχαίες συγκρούσεις ενδέχεται να οφείλονται στην έλλειψη σωστής κατάρτισης ή επαρκούς πληροφόρησης σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τις συνέπειες μιας σύγκρουσης με αμαξοστοιχίες σε ισόπεδες διαβάσεις.