Οι λίστες αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας, ακόμη κι αν δεν το συνειδητοποιούμε τις περισσότερες φορές.
Είτε τις αποτυπώνουμε σε χαρτί, σε ηλεκτρονικό αρχείο, είτε απλά… τις φτιάχνουμε μέσα στο μυαλό μας, οι λίστες είναι ένας τρόπος να θυμόμαστε ορισμένα πράγματα, που έχουμε αξιολογήσει ως σημαντικά.
Ο φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος Ουμπέρτο Έκο είναι μεγάλος θαυμαστής και υποστηρικτής τους και έχει εκφράσει μερικές πολύ συναρπαστικές ιδέες, σε ό,τι αφορά το γιατί είναι τόσο σημαντικές για τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με άρθρο της Belle Beth Cooper στο blog.bufferapp.com, ο Έκο έχει πει το εξής: «Από τις λίστες προέρχεται ο πολιτισμός. Αποτελούν μέρος της ιστορίας, της τέχνης και της λογοτεχνίας. Τι θέλει ο πολιτισμός; Να κάνει το κατανοητό το άπειρο… και πώς κανείς αντιμετωπίζει το άπειρο; Πώς προσπαθεί να κατανοήσει το ακατανόητο; Μέσα από λίστες…».
Σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε πει ότι οι λίστες είναι κάτι σαν «λείψανα πρωτόγονων πολιτισμών» – απλοποιημένοι μηχανισμοί που δεν ανήκουν πια στη σύγχρονη εποχή. Ωστόσο, η πιο απλή μορφή της λίστας εμφανίζεται ξανά και ξανά στην πάροδο του χρόνου, γιατί, όπως λέει ο Έκο «έχει μια ακαταμάχητη μαγεία».
Όταν προσπαθούμε να εκφραστούμε, χρησιμοποιούμε λίστες. Μας βοηθούν να έχουμε μια αίσθηση του κόσμου γύρω μας. Φτιάχνουμε λίστες από τα αξιοθέατα που βλέπουμε στις διακοπές μας, τα μέρη που θέλουμε να επισκεφτούμε, τα ψώνια που πρέπει να κάνουμε στο σουπερμάρκετ και τα καθήκοντα που πρέπει να φέρουμε εις πέρας.
Είναι μια απλή συνήθεια, που μας βοηθά να αυξάνουμε την παραγωγικότητά μας κάθε μέρα.
Αποτυπώνουμε σε μια δομημένη μορφή γραφής όλη την… τρέλα και την αμφισημία της ζωής.
Με απλά λόγια, όταν κάνουμε λίστες, αυξάνεται ο βαθμός ευτυχίας που απολαμβάνουμε.
Βενιαμίν Φραγκλίνος: ο «νονός» της λίστας
Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα κάποιου που χρησιμοποιούσε λίστες για να βελτιώνει τον… εαυτό του.
Είναι γνωστό ότι είχε καταγράψει ένα πρόγραμμα 13 εβδομάδων για να εξασκήσει σημαντικές αρετές όπως η καθαριότητα, η μετριοπάθεια κ.ά. Κάθε ημέρα κατέγραφε την πρόοδο που έκανε σε ένα διάγραμμα.
Επίσης, είχε θέσει στον εαυτό του ένα αυστηρό καθημερινό πρόγραμμα, το οποίο αποτελούνται από λεπτομερειακά καθορισμένες ώρες αφιερωμένες στον ύπνο, στα γεύματά του και στην εργασία.
Βέβαια, οι απαιτήσεις της δουλειάς του στο τυπογραφείο δεν του επέτρεπαν πάντα να ακολουθεί τη ρουτίνα του.
Συμβουλές για το πώς να συντάξετε μια επιτυχημένη λίστα, που θα σας βοηθήσει να φέρετε εις πέρας όσα χρειάζεται:
1. «Σπάστε» τα καθήκοντά σας σε μικρότερα κομμάτια
Όλοι έχουμε μέσα μας μια «φωνή» που μας υπενθυμίζει/γκρινιάζει για τα καθήκοντα που δεν έχουμε ολοκληρώσει. Αυτό είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που ονομάζεται «Zeigarnik effect».
Μπορεί να ακούγεται καλό, καθώς μπορούμε να βασιζόμαστε σε αυτό, όμως αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι αξιόπιστο ή ότι κάνει καλό στην υγεία μας.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι υπάρχει μια αναντιστοιχία ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο μέρος του εαυτού μας. Το ασυνείδητο τμήμα του μυαλού μας δε μπορεί να οργανώσει πώς θα ολοκληρώσει ένα καθήκον, όμως ενοχλείται από το αίσθημα… ανολοκλήρωτου. Έτσι υπενθυμίζει στο συνειδητό τμήμα του εγκεφάλου μας τι έχουμε να κάνουμε –όχι πώς να το ολοκληρώσουμε, αλλά μας ενθαρρύνει να το «βάλουμε στο πρόγραμμα».
Σύμφωνα με τη μέθοδο που προτείνει ο David Allen, κανείς μπορεί να «σπάει» κάτι σε μικρότερα κομμάτια και να προγραμματίζει κάθε βήμα με τη σειρά, έτσι ώστε να ολοκληρώσει κάτι που έχει σε εκκρεμότητα. Αυτό «καθησυχάζει» κάπως το ασυνείδητο τμήμα του εγκεφάλου, καθώς ικανοποιείται ως ένα βαθμό με κάθε βήμα που ολοκληρώνεται, ή επειδή έχουμε προγραμματίσει πώς να φέρουμε εις πέρας το καθήκον μας.
2. Θέστε προτεραιότητες
Πολλές φορές «χανόμαστε» ανάμεσα σε όσα πράγματα καλούμαστε να κάνουμε, που τελικά δεν καταφέρνουμε να κάνουμε τίποτα. Το να θέσουμε προτεραιότητες και να αξιολογήσουμε τι είναι πιο σημαντικό, είναι ο μόνος τρόπος να καταφέρουμε να φέρουμε εις πέρας αυτά που έχουν σημασία, στο χρόνο που διαθέτουμε.
3. Προγραμματίστε εκ των προτέρων
Πριν από 100 χρόνια, πρόεδρος της εταιρείας Bethlehem Steel στις ΗΠΑ ήταν ο Charles M Schwab. Η εταιρεία του δεν τα πήγαινε και τόσο καλά και έτσι ο Schwab αποφάσισε να βελτιώσει την απόδοση και την παραγωγικότητα των υπαλλήλων του, καλώντας τον Ivy Lee, γνωστό εμπειρογνώμονα «απόδοσης» της εποχής.
Ο Lee συμφώνησε να βοηθήσει, ενώ η αμοιβή του θα κρινόταν από τα αποτελέσματα, μετά από τρεις μήνες.
Ο Lee συμβούλεψε κάθε υπάλληλο της εταιρείας να γράφει στο τέλος κάθε ημέρας μια λίστα με καθήκοντα που έπρεπε να γίνουν. Κάθε λίστα θα περιείχε έξι καθήκοντα, τα οποία έπρεπε να ολοκληρωθούν την επόμενη ημέρα και τα οποία είχαν αξιολογηθεί σε σειρά προτεραιότητας.
Την επόμενη ημέρα οι υπάλληλοι έκαναν όσα είχαν γράψει σε αυτή τη λίστα, ξεκινώντας από την αρχή και προχωρώντας στο τελευταίο σκέλος αυτής, κάνοντας ένα τη φορά. Αν κάτι έμενε ανολοκλήρωτο, έμπαινε στη λίστα της επόμενης ημέρας με προτεραιότητα.
Μετά από τρεις μήνες η αποδοτικότητα της εταιρείας είχε αλλάξει σημαντικά και ο Schwab έστειλε στον Lee μια επιταγή 25.000 δολαρίων.
Μπορείτε να προγραμματίζετε αποβραδίς όσα έχετε να κάνετε την επόμενη ημέρα, αξιολογώντας τα πιο σημαντικά και βάζοντάς τα στην κορυφή της λίστας σας.
4. Να είστε ρεαλιστές
Αν πασχίζετε να φτιάξετε τη δική σας λίστα προτεραιοτήτων, ίσως αυτό σημαίνει ότι έχει έρθει η ώρα να την αλλάξετε και να δοκιμάσετε μια διαφορετική. Γίνετε ρεαλιστές με αυτά που θέλετε να πετύχετε.
Παρότι μια λίστα καθηκόντων μπορεί να είναι… ατελείωτη, δε συμβαίνει το ίδιο και με το χρόνο που διαθέτει κάποιος.