Στόχος το λιώσιμο των πάγων με Ρωσία, με το βλέμμα στην Τουρκία

Εν αναμονή της ανάρτησης από τον ΟΗΕ των συντεταγμένων ΑΟΖ που ορίζει η συμφωνία Τουρκίας- Σάρρατζ, το θέμα της Λιβύης βρίσκεται σήμερα στην ατζέντα του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, ενώ η πρωτοβουλία του Βερολίνου στο Μόναχο δεν είχε κάποιο αποτέλεσμα.

Όμως στο πλαίσιο της διάσκεψης του Μονάχου για την ασφάλεια, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε σειρά επαφών με κρίσιμους παίκτες με πρώτο τον Ρώσο ομόλογο του Σεργκέι Λαβρόφ, με το βλέμμα στην Τουρκία.

Γράφει η Βίκυ Σαμαρά

Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να θέλει να λιώσουν οι πάγοι στις σχέσεις με τη Μόσχα. Διότι η Ρωσία είναι ο μόνος μεγάλος «παίκτης» στην περιοχή και τη διεθνή σκηνή, ο οποίος ανησυχεί την Άγκυρα.

Η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ θεωρεί ότι πάντα θα έχει ρόλο στους αμερικανικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς, παρά τους όποιους κλυδωνισμούς το τελευταίο διάστημα στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Δε δίστασε όμως για παράδειγμα την ακύρωση των F35 για να πάρει τους S400 και να διατηρήσει το modus vivendi που έχει βρει με τη Μόσχα. Καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι ισχυρός και απρόβλεπτος παράγοντας. Για αυτό και ο Ερντογάν διατηρεί πάντα ανοιχτούς διαύλους με τη Μόσχα.

Η Ελλάδα βεβαίως παραμένει σταθερά προσδεμένη στο άρμα της Δύσης, όπως διαμήνυσε σε όλους τους τόνους και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στις ΗΠΑ, όπου συναντήθηκε και με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η προσήλωση της Αθήνας στην ευρωατλαντική συμμαχία είναι δεδομένη, όμως δεν είναι αυτό που είχε πληγώσει τις ελληνορωσικές σχέσεις.

Η αναγνώριση του αυτοκέφαλου της ουκρανικής Εκκλησίας από την Εκκλησία της Ελλάδος με παρότρυνση του Οικουμενικού Πατριαρχείου το περασμένο Οκτώβριο είχε ενοχλήσει σφόδρα τη Μόσχα. Το ζήτημα είχε αναφέρει ο κ. Λαβρόφ στον κ. Δένδια κατά την πρώτη συνάντηση τους το φθινόπωρο στη Μόσχα.

Εν τω μεταξύ έγιναν κινήσεις όπως ο ορισμός της νέας πρέσβειρας της Ελλάδας στη Μόσχα, Αικατερίνης Νασίκα, την οποία υποδέχθηκε με εμφανή θέρμη ο κ. Πούτιν. Την ίδια στιγμή οι τουρκορωσικές σχέσεις περιπλέκονται και λόγω της Συρίας, αλλά και λόγω της Λιβύης, όπου οι Ρώσοι στηρίζουν ενεργά την πλευρά Χάφταρ.

Στο follow up της διαδικασίας του Βερολίνου, που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο, δεν υπήρξε όπως αναφέρθηκε κάποιο θετικό αποτέλεσμα για εκεχειρία στη Λιβύη, καθώς εξάλλου δεν υπάρχει ουσιαστική διπλωματική επικοινωνία μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.

Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ σήμερα θα επικεντρωθεί στις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη.

Επιπλέον, θα συζητηθούν οι σχέσεις ΕΕ-Ινδίας και ΕΕ-Αφρικανικής Ένωσης και οι υπουργοί Εξωτερικών θα εστιάσουν επίσης στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή, το Sahel, τη Βενεζουέλα και τα Δυτικά Βαλκάνια.

Ανοίγει η πόρτα της ΕΕ για Αλβανία- Βόρεια Μακεδονία

Ο κ. Δένδιας, που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στις Βρυξέλλες, αρχικά θα μετάσχει σε άτυπο πρόγευμα εργασίας, με συμμετοχή του Αλβανού πρωθυπουργού, Edi Rama, κατά το οποίο θα εξετασθεί η ενταξιακή προοπτική της χώρας, καθώς και στη Διάσκεψη Δωρητών για την Αλβανία σε συνέχεια του καταστροφικού σεισμού τον παρελθόντα Νοέμβριο.

Μία συνάντηση που πραγματοποιείται στον απόηχο της ανακοίνωσης του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν το Σάββατο από το Μόναχο ότι θα επιτρέψει να ανοίξει η πόρτα της ΕΕ για την Αλβανία, αλλά και τη Βόρεια Μακεδονία. Υπενθυμίζεται ότι οι ενταξιακές διαδικασίες έχουν παγώσει μετά το γαλλικό βέτο του φθινοπώρου.

Στο περιθώριο του Συμβουλίου, ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί επίσης με τον ομόλογό του της Εσθονίας, χώρα μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περίοδο 2020-21.

Η «τυπική διαδικασία» του ΟΗΕ για τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης

Εν τω μεταξύ, η ανάρτηση από τον ΟΗΕ των συντεταγμένων θαλάσσιας δικαιοδοσίας, που ορίζει το μνημόνιο Τουρκιας- Λιβύης, είναι μεν αναμενόμενη και τυπική, αλλά φυσικά η Αθήνα παρακολουθεί τα τεκταινόμενα με προσοχή. Η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να παρεμποδίσει την ανάρτηση, η οποία αποτελεί τυπική διαδικασία, καθώς πρόκειται για δύο αναγνωρισμένες από τον ΟΗΕ κυβερνήσεις. Υπενθυμίζεται ότι και τα Ηνωμένα Έθνη και η ΕΕ έχουν αναγνωρίσει την κυβέρνηση Σάρρατζ.

Διπλωματικές πηγές πάντως επισημαίνουν ότι η ανάρτηση δε σημαίνει και αναγνώριση της συμφωνίας, ενώ η είδηση είναι πως δεν έχει δημοσιευθεί το περίφημο μνημόνιο ακόμη, ακριβώς λόγω των ενστάσεων της Ελλάδας. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Εξωτερικών είχε αποστείλει δύο επιστολές προς τον Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. και την Πρόεδρο του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Στην πρώτη επιστολή η χώρα μας ανέφερε ότι η συμφωνία Ερντογάν- Σάρρατζ συνάφθηκε κακόπιστα και παραβιάζει το Δίκαιο της Θάλασσας, καθώς οι θαλάσσιες ζώνες της Τουρκίας και της Λιβύης δεν γειτνιάζουν, ούτε υπάρχει κοινό θαλάσσιο σύνορο μεταξύ των δύο κρατών, καθώς και ότι η Συμφωνία δεν λαμβάνει υπόψη της τα ελληνικά νησιά και το δικαίωμά τους να έχουν θαλάσσιες ζώνες (υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ), αλλά και ότι δεν εγκρίθηκε από τη λιβυκή Βουλή.

Στην επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες τέθηκαν τα ίδια επιχειρήματα και ζητήθηκε -λόγω της ακυρότητας της συμφωνίας- η μη πρωτοκόλληση στα Ηνωμένα Έθνη και η μη δημοσίευση από το Τμήμα Ωκεάνιων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας του ΟΗΕ.

Παρότι η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να εμποδίσει τυπικά την ανάρτηση, βεβαίως και θα αντιδράσει όταν αυτή πραγματοποιηθεί. Σημειωτέον ότι παρόλο που η ανάρτηση από τον ΟΗΕ δε σημαίνει αποδοχή ή νομιμοποίηση της συμφωνίας, Τούρκοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι μετά την ανάρτηση θα ανοίξει ο δρόμος για έρευνες στην θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης, μία “απειλή” που η Άγκυρα επαναλαμβάνει διαρκώς από το Νοέμβριο.