Η ΕΕ φιλοδοξεί να έχει έναν ρόλο για την τήρηση της εκεχειρίας στη Λιβύη, αν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία την Κυριακή στο Βερολίνο, ωστόσο τα μέσα που διαθέτουν πολλά κράτη μέλη είναι περιορισμένα, υπογράμμισαν σήμερα διπλωμάτες στις Βρυξέλλες.
Το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Βερολίνου θα είναι το πρώτο θέμα της ημερήσιας διάταξης του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.
«Αν επιτευχθεί εκεχειρία την Κυριακή στη Λιβύη (κατά τη διάρκεια της διεθνούς διάσκεψης που διοργανώνεται στο Βερολίνο), η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να βοηθήσει στην εφαρμογή και την επίβλεψη της εκεχειρίας αυτής, ενδεχομένως με στρατιώτες, στο πλαίσιο μιας αποστολής της ΕΕ», δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ σε συνέντευξη που δημοσιεύει σήμερα το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
Ο ίδιος ήταν πολύ προσεκτικός όταν μίλησε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την Τρίτη.
«Θα πρέπει να υπάρξει στους κόλπους της ΕΕ μια συζήτηση για την συνδρομή μας προκειμένου να τηρείται αυτή η εκεχειρία και το εμπάργκο όπλων, και ειλικρινά, δεν ξέρω ποιός θα τα επιβαρυνθεί», είχε παραδεχτεί μιλώντας στο Στρασβούργο, σε μια αναφορά στις περιορισμένες δυνατότητες των κρατών μελών.
Εκεχειρία με πρωτοβουλία του Ρώσου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Τούρκου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιτεύχθηκε στις 12 Ιανουαρίου και επί του παρόντος τηρείται. Ο κύριος στόχος της διεθνούς διάσκεψης του Βερολίνου είναι να εδραιώσει αυτή την εκεχειρία και να εμποδίσει ξένες αναμίξεις, κυρίως με την παρεμβολή στρατιωτικής δύναμης.
«Μια συμφωνία των λιβυκών πλευρών και μια εντολή του ΟΗΕ θα αποτελούν προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε δράση της ΕΕ», διευκρίνισε ο εκπρόσωπος ενός κράτους μέλους στις Βρυξέλλες.
Η ΕΕ θα είναι σε θέση να παράσχει μια τέτοια συνδρομή; Το ερώτημα έχει τεθεί ήδη στα κράτη μέλη και η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, δήλωσε σήμερα Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Πολλά κράτη μέλη δεν είναι πλέον σε θέση να στείλουν στρατεύματα ή, όπως η Γερμανία, έχουν επιφυλάξεις να το κάνουν, εξήγησε ο διπλωμάτης. Το Βερολίνο αρνείται συνεπώς να στείλει ειδικές δυνάμεις το Μαλί «λόγω του κινδύνου για την ασφάλειά τους», υπογράμμισε.
Η αναβίωση της ναυτικής διάστασης της στρατιωτικής επιχείρησης «Σοφία»
Η ΕΕ μπορεί όμως να επανεργοποιήσει τη ναυτική διάσταση της στρατιωτικής επιχείρησης Σοφία, της οποίας το αρχηγείο είναι στη Ρώμη.
Η αποστολή που ιδρύθηκε το 2015 για την καταπολέμηση των διακινητών και τον έλεγχο του εμπάργκο του ΟΗΕ για τα όπλα με προορισμό τη Λιβύη, ανέστειλε τη λειτουργία της από τον Μάρτιο του 2019 εξαιτίας της άρνησης της Ιταλίας να επιτρέψει την αποβίβαση στο έδαφός της των μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα από τα πολεμικά πλοία.
«Επί του παρόντος, η “Σοφία” δεν μπορεί να εκπληρώσει την αποστολή της γιατί στερείται πλοίων», υπενθύμισε ο διπλωμάτης. Η εντολή της ωστόσο παρατάθηκε έως τις 31 Μαρτίου 2020 και πραγματοποιεί κυρίως αποστολές παρακολούθησης από αέρος. «Αν επιτευχθεί συμφωνία την Κυριακή στο Βερολίνο, θα πρέπει να δούμε τη θέση της Ιταλίας», εξήγησε ο διπλωμάτης.
Ο Ζοζέπ Μπορέλ προειδοποιεί κατά μιας στρατιωτικής λύσης που θα επιβληθεί στη Λιβύη. «Στη Συρία, επιβλήθηκε στρατιωτική λύση από την Τουρκία και τη Ρωσία και άλλαξε την ισορροπία στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου. Δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτό να επαναληφθεί στη Λιβύη», τόνισε. «Πιστεύω ότι δεν θα αρέσει σε κανέναν να έχουμε ρωσικές και τουρκικές στρατιωτικές βάσεις στις ακτές της Λιβύης, απέναντι από την Ιταλία», εξήγησε.
Η Τουρκία υποστηρίζει στρατιωτικά την κυβέρνηση του Φάγεζ αλ-Σάρατζ στην Τρίπολη και η Ρωσία παρότι το αρνείται, θεωρείται ύποπτη ότι στηρίζει τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, τον οποίο στηρίζουν επίσης η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
