Το Ιράν δήλωσε σήμερα ότι ο στρατός του κατέρριψε εξαιτίας ενός «ολέθριου λάθους» ένα ουκρανικό αεροσκάφος σκοτώνοντας και τους 176 ανθρώπους που επέβαιναν σε αυτό, λέγοντας ότι η αεράμυνά του εκτόξευσε πύραυλο κατά λάθος ενώ βρισκόταν σε επιφυλακή μετά τα ιρανικά πυραυλικά πλήγματα εναντίον αμερικανικών στόχων στο Ιράκ.
Επί ημέρες το Ιράν αρνούνταν ότι είχε καταρρίψει το αεροσκάφος, αν και ανώτατος διοικητής των Φρουρών της Επανάστασης δήλωσε σήμερα πως είχε ενημερώσει τις αρχές για το ακούσιο πυραυλικό πλήγμα την ημέρα που συνέβη.
Ξένες κυβερνήσεις καταδίκασαν την ενέργεια του Ιράν, με την Ουκρανία να απαιτεί αποζημιώσεις και αξιωματούχο των ΗΠΑ να χαρακτηρίζει την κατάρριψη παράτολμη ενέργεια, αν και η Βρετανία δήλωσε πως η παραδοχή της Τεχεράνης είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα και κάλεσε σε αποκλιμάκωση των εντάσεων.
Ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος δεν είχε μιλήσει μέχρι σήμερα για τη συντριβή του αεροσκάφους, είπε πως οι πληροφορίες για το συμβάν πρέπει να δημοσιοποιηθούν, ενώ ανώτατοι αξιωματούχοι και ο στρατός ζήτησαν συγγνώμη.
Παρά τα μηνύματα αυτά, έως 1.000 διαδηλωτές φώναξαν συνθήματα στην Τεχεράνη εναντίον των αρχών, σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars σε μια σπάνια αναφορά σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Οι διαδηλωτές έσκισαν εικόνες του Κασέμ Σουλεϊμανί, ενός εξέχοντος Ιρανού στρατιωτικού διοικητή ο οποίος σκοτώθηκε από επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους των ΗΠΑ στο Ιράκ στις 3 Ιανουαρίου. Τα ιρανικά πλήγματα εναντίον αμερικανικών στόχων την Τετάρτη (8/1) σε αντίποινα για τη δολοφονία του Σουλεϊμάνί είχαν αποτέλεσμα να τεθεί η χώρα σε υψηλό συναγερμό για ενδεχόμενα αντίποινα τις επόμενες ώρες όταν το αεροσκάφος καταρρίφθηκε.
Στο Twitter, βίντεο δείχνουν διαδηλωτές να απαιτούν την παραίτηση του Χαμενεΐ λόγω της καταστροφής όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων επικαλούμενο τοπικά ΜΜΕ.
«Ηγέτη Χαμενεϊ παραιτήσου, παραιτήσου», φαίνεται να φωνάζουν εκατοντάδες άνθρωποι σε βίντεο που ανέβηκαν στο Twitter μπροστά από το πανεπιστήμιο της Τεχεράνης Amir Kabir. Το Reuters πάντως δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την αξιοπιστία του οπτικού υλικού.
Ο Καναδάς, 57 πολίτες του οποίου επέβαιναν στο αεροσκάφος, και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αμφότερες πει από νωρίς πως πιστεύουν ότι ιρανικός πύραυλος κατέρριψε το αεροσκάφος, πιθανόν κατά λάθος.
«Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν λυπάται βαθιά για αυτό το ολέθριο λάθος», έγραψε ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί στο Twitter, υποσχόμενος πως θα ασκηθεί δίωξη σε βάρος των υπευθύνων. «Οι σκέψεις και οι προσευχές μου είναι με τις οικογένειες που θρηνούν».
Το αεροσκάφος , ένα Boeing 737-800 με προορισμό το Κίεβο, καταρρίφθηκε λίγο μετά την απογείωσή του από τη Τεχεράνη και ενώ το Ιράν βρισκόταν σε επιφυλακή για αντίποινα των ΗΠΑ έπειτα από τους πυραύλους που εκτόξευσε εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων σε ιρακινές βάσεις.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε πως η παραδοχή του Ιράν ότι κατέρριψε το αεροσκάφος είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά θέλει οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν.
Σε ανάρτησή του στο Twitter αφού μίλησε με τον Ροχανί ο Ζελένσκι ζήτησε τα θύματα να ταυτοποιηθοούν και να επιστρέψουν αμέσως στην Ουκρανία. «Οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν», πρόσθεσε.
Ο Ζελένσκι είπε πως ο Ροχανί ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους της χώρας του.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ουκρανικής προεδρίας ο Ιρανός πρόεδρος κάλεσε τον Ουκρανό ομόλογό του και του υποσχέθηκε να οδηγήσει τους υπευθύνους για την κατάρριψη του αεροσκάφους στη δικαιοσύνη.
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε πως «οι παράτολμες ενέργειες του Ιράν είχαν πάλι ολέθριες συνέπειες».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε πως η παραδοχή του Ιράν είναι ένα «σημαντικό πρώτο βήμα» και πως είναι ζωτικής σημασίας όλοι οι ηγέτες να επιδιώξουν τώρα έναν διπλωματικό δρόμο προς τα εμπρός» προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση.
Ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό κάλεσε για «πλήρη και ενδελεχή έρευνα» με την πλήρη συνεργασία του Ιράν.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, o Ροχανί, κατά την τηλεφωνική συνδιάλεξη που είχε με τον Καναδό πρωθυπουργό υποσχέθηκε περαιτέρω έρευνα για την κατάρριψη του ουκρανικού αεροπλάνου.
«Το Ιράν καλωσορίζει οποιαδήποτε διεθνή συνεργασία στο πλαίσιο των διεθνών κανονισμών ώστε να χυθεί περισσότερο φως στο συμβάν», είπε ο Ροχανί, υποσχόμενος περαιτέρω έρευνα για την κατάρριψη του αεροσκάφους.
Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν, σε ένα σπάνιο βήμα, ζήτησαν συγγνώμη από το έθνος και ανέλαβαν πλήρως την ευθύνη.
Ο υψηλόβαθμος διοικητής των Φρουρών Αμιραλί Χατζιζαντέχ είπε πως είχε ενημερώσει τις αρχές του Ιράν την Τετάρτη για το ακούσιο πλήγμα, ένα σχόλιο που προκάλεσε ερωτήματα γιατί οι αξιωματούχοι το είχαν αρνηθεί δημόσια για τόσες ημέρες.
Μιλώντας στην κρατική τηλεόραση είπε πως εύχεται «να μπορούσε να πεθάνει» όταν άκουσε τα νέα για το συμβάν.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ έγραψε στο Twitter πως «το ανθρώπινο λάθος σε μια στιγμή κρίσης που προκλήθηκε από τον τυχοδιωκτισμό των ΗΠΑ οδήγησε στην καταστροφή», επικαλούμενος μια πρώτη έρευνα των ενόπλων δυνάμεων για τη συντριβή του αεροσκάφους.
Σύμφωνα με στρατιωτική ανακοίνωση, το αεροπλάνο βρισκόταν κοντά σε μια ευαίσθητη εγκατάσταση των Φρουρών της Επανάστασης σε ώρα υψηλού συναγερμού. Η Ουκρανία δήλωσε πως το αεροσκάφος βρισκόταν σε έναν κανονικό αεροδιάδρομο και ο Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας του Ιράν δήλωσε πως το αεροσκάφος δεν είχε εκτραπεί από την κανονική πορεία του.
Η Ukraine International Airlines δήλωσε πως το Ιράν θα έπρεπε να κλείσει το αεροδρόμιο. Η αεροπορική εταιρία δήλωσε πως δεν είχε λάβει οποιαδήποτε ένδειξη ότι υπήρχε απειλή και έδωσε την άδεια για την απογείωση.
Οι ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες πρέπει να αποφύγουν τον ιρανικό εναέριο χώρο μέχρι νεωτέρας, ανέφερε η Υπηρεσία για την Ασφάλεια της Αεροπλοΐας, επεκτείνοντας προηγούμενη σύσταση προς τις αεροπορικές εταιρίες να μην πετούν πάνω από το Ιράν κάτω από τα 25.000 πόδια.
