Ένας άνθρωπος αυτοκτονεί κάθε σαράντα δευτερόλεπτα σε ολόκληρο τον κόσμο ενώ συνολικά ένα εκατομμύριο άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο.
Ο δείκτης παγκόσμιας θνησιμότητας είναι 16 άτομα ανά 100.000 και οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να εξωθήσουν κάποιον στο απονενοημένο διάβημα είναι η κατάθλιψη και η χρήση ουσιών. Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Διεθνούς Συνεργασίας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (International Association for Suicide Prevention IASP) σοκάρουν και η δημοσιοποίησή τους με αφορμή την 10η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της αυτοκτονίας, επιχειρεί να αφυπνίσει το κοινό για το σοβαρό αυτό κοινωνικό φαινόμενο.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα τα ποσοστά διπλασιάστηκαν την τριετία 2009 – 2011 σε σχέση με το παρελθόν. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και την Eurostat ενώ στο παρελθόν η χώρα μας κατείχε μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη ως προς τις αυτοκτονίες, με δείκτη 2,5 ανά 100.000 πληθυσμού, με τα υπολογισμένα στοιχεία ως το τέλος του 2011, το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από 5 άτομα ανά 100.000 κατοίκους, με αναλογία 6:1 σε επιτυχημένες απόπειρες ανδρών έναντι των γυναικών, αντίστοιχα. Συνολικά, ο αριθμός των αυτοκτονιών γι αυτή την τριετία ανέρχεται στις 1245.
Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί τα στατιστικά της τελευταίας διετίας κατά την οποία ο ελληνικός πληθυσμός αντιμετωπίζει εντονότερα τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης.
Ωστόσο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΑΠΕ – ΜΠΕ, το Δίκτυο Καταγραφής του Κέντρου Πρόληψης της Αυτοκτονίας κατέγραψε ήδη 231 αυτοκτονίες από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο του 2013.
Μάλιστα, ο επιστημονικός διευθυντής της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης “Κλίμακα”, ψυχίατρος Κυριάκος Κατσαδώρος, σημείωνε ότι «η κρίση δεν δρα ‘αιτιολογικά’ στις αυτοκτονίες, αλλά δημιουργεί ή επιδεινώνει αδιέξοδα κι έτσι μπορεί να φέρει στα άκρα ευάλωτους ανθρώπους που σε άλλες συνθήκες δεν θα έφταναν σε αυτά».
Πέραν από τους ψυχολογικούς, κοινωνικούς, βιολογικούς, πολιτιστικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που παίζουν ρόλο στην αυτοκτονία, ο Π.Ο.Υ. κάνει λόγο για αναδυόμενη απειλή στις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος και μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε χώρες με υψηλό εισόδημα.
Σε ό,τι αφορά τις απόπειρες, γίνεται γνωστό ότι κατά μέσο όρο περίπου 3000 άνθρωποι την ημέρα κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας και σε αυτούς που τελικά πετυχαίνουν το σκοπό τους έχουν προηγηθεί είκοσι ή και περισσότερες προσπάθειες.
Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και στο θέμα του στιγματισμού του ατόμου με ψυχική νόσο και του ατόμου που αποπειράται να βάλει τέλος στην ζωή του.
«Οι άνθρωποι δεν μιλούν γι’ αυτό, για να αποφύγουν τον κίνδυνο στιγματισμού τους, αλλά και επιπλέον δεν κάνουν χρήση των κοινωνικών υπηρεσιών της δημόσιας υγείας για τον ίδιο λόγο. Αυτό το είδος του στίγματος είναι βαθιά ριζωμένο σε κάποιες κοινωνίες, στις περισσότερες, όμως, είναι δείγμα άγνοιας ή ελλιπούς ενημέρωσης.
Ο στιγματισμός δημιουργεί στον κοινωνικό περίγυρο επιφύλαξη και διάκριση, με αποτέλεσμα την απομόνωση και τις ακατάλληλες συμπεριφορές προς τα άτομα με ψυχικό ή μη νόσημα που προσπάθησαν να βάλουν τέλος στην ζωή τους» επισημαίνει σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι η Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της αυτοκτονίας παρέχει μια ευκαιρία για αλλαγή των πολιτιστικών συμπεριφορών σχετικά με την ψυχική ασθένεια και την αυτοκτονική συμπεριφορά, με στόχο την εξάλειψη του στίγματος μέσα από την εκπαίδευση και την ανάπτυξη νέων δημιουργικών μεθόδων αντιμετώπισης.
