Πριν από ένα χρόνο, η Άνγκελα Μέρκελ αποχωρούσε αποδυναμωμένη από τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι ηγέτες της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας είχαν συνασπιστεί και είχαν αποσπάσει παραχωρήσεις από τη γερμανική κυβέρνηση για την στήριξη τραπεζών, που παρέπαιαν.
Αυτή τη φορά, με το βλέμμα στις επερχόμενες εκλογές του Σεπτεμβρίου η Γερμανίδα καγκελάριος επέστρεψε στις Βρυξέλλες για να επαναβεβαιώσει την ισχύ της στην Ευρώπη, σχολιάζει το πρακτορείο Reuters.
Έχοντας επίγνωση του γεγονότος πως τυχόν αμφιλεγόμενες αποφάσεις για την στενότερη ολοκλήρωση της ΕΕ υπήρχε κίνδυνος να προκαλέσουν δυσαρέσκεια στους συντηρητικούς Γερμανούς εκλογείς, η Μέρκελ εξασφάλισε ότι ο διάλογος για το επόμενο στάδιο της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης δεν θα αρχίσει παρά στα τέλη του 2013, μήνες μετά την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας.
Αυτή τη φορά ουδείς κάλεσε την Μέρκελ να συμφωνήσει σε μέτρα όπως η αμοιβαιοποίηση του χρέους με την έκδοση ευρωομολόγων ή την μεγέθυνση του προϋπολογισμού των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η καγκελάριος ξεκαθάρισε ότι οποιαδήποτε συζήτηση που θα προϋπέθετε ή θα συνεπαγόταν την επιβάρυνση των Γερμανών φορολογούμενων – είτε με την ίδρυση ενός ευρωπαϊκού ταμείου με την εκκαθάριση των τραπεζών, είτε με ένα κοινό ταμείο εγγύησης των καταθέσεων, ή με την έκδοση κοινών αξιόγραφων οιασδήποτε μορφής – δεν επρόκειτο να τεθεί στο τραπέζι.
Δεν αναφέρθηκε καν η λέξη «λιτότητα», που εξοργίζει τους Γερμανούς πολιτικούς διότι συνδέει την γερμανική πολιτική για την αντιμετώπιση τη κρίσης με τα συνεχιζόμενα έντονα προβλήματα στις οικονομίες των κρατών της νότιας Ευρώπης.
Αντ’ αυτών, η Σύνοδος έδωσε στην Μέρκελ ένα βήμα για να εμφανιστεί ως υπερασπίστρια των καταπιεσμένων στην ΕΕ, χάρη στο υπερπροβεβλημένο σχέδιο για την μείωση της ανεργίας των νέων στην Ευρώπη, με την διάθεση ευρωπαϊκών κονδυλίων ύψους 6 δισ. ευρώ.
Για να εμπεδωθεί το μήνυμα ότι το ζήτημα αυτό την ενδιαφέρει, η Μέρκελ διοργανώνει μια ειδική σύνοδο με την ίδια θεματική, την ανεργία των νέων, στο Βερολίνο την επόμενη εβδομάδα. Σε μια ένδειξη της ισχύος της, οι περισσότεροι από τους ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων που ήταν παρόντες αυτές τις δύο ημέρες στις Βρυξέλλες θα ταξιδέψουν στη γερμανική πρωτεύουσα, αν και ουδείς αναμένει να ληφθούν ουσιαστικές αποφάσεις εκεί.
«Όλοι αντιμετωπίσαμε ευγενικά την Μέρκελ διότι όλοι γνωρίζουμε ότι θα χρειαστεί να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε μαζί της μετά το Σεπτέμβριο», σχολίασε ένας σύμβουλος ενός από τους σημαντικότερους ευρωπαίους ηγέτες, που ζήτησε να μην κατονομαστεί λόγω του λεπτού χαρακτήρα του θέματος.
Ερωτηθείσα επίμονα στη συνέντευξη Τύπου μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εάν οι προεκλογικές σκοπιμότητες διαμορφώνουν την προσέγγισή της έναντι της ΕΕ και αναβάλουν τη λήψη αποφάσεων, η Μέρκελ απέρριψε ψυχρά την ιδέα.
«Για να είμαι ειλικρινής δεν γνωρίζω ούτε μία ευρωπαϊκή απόφαση που να καθυστέρησε λόγω του γεγονότος ότι έχουμε εκλογές τον Σεπτέμβριο», δήλωσε, επισημαίνοντας τη συμφωνία για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-202ο της ΕΕ που συμφωνήθηκε αυτή την εβδομάδα αλλά και τη συμφωνία στο Εκοφίν, επίσης αυτή την εβδομάδα, για την διάσωση ή την εκκαθάριση τραπεζών. «Η κυβέρνησή μας εργάζεται. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμένα. Ξέρουμε πολύ καλά ποιες είναι οι ανάγκες της Ευρώπης και οι εκλογές δεν παίζουν κανέναν ρόλο», συνέχισε.
Όμως αξιωματούχοι άλλων κρατών επισημαίνουν, αντιθέτως, ότι η εκλογική μάχη στη Γερμανία καθορίζει τόσο το ρυθμό της διαδικασίας λήψης αποφάσεων στην ΕΕ όσο και τη ρητορική του Βερολίνου σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στην οικονομία, στη βιομηχανία και στην εξωτερική πολιτική.
Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο, προσθέτουν οι ίδιες πηγές. Πριν από τρία χρόνια, η Μέρκελ απέφευγε επίμονα να συναινέσει στη χορήγηση δανείου στην Ελλάδα πριν από την ολοκλήρωση της κρίσιμης εκλογικής μάχης στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, το πολυπληθέστερο στη χώρα της. Εντέλει όμως, η πίεση που αντιμετώπιζε αποδείχτηκε πολύ μεγάλη. Συναίνεσε. Μια εβδομάδα αργότερα, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) και οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) υφίσταντο βαριά ήττα από τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) και τους Πράσινους. Αυτή τη φορά πάντως, η Μέρκελ δεν μοιάζει να αντιμετωπίζει ιδιαίτερο κίνδυνο να ηττηθεί – κάθε άλλο. Μια σημερινή δημοσκόπηση της δίνει συντριπτικό προβάδισμα 17 μονάδων έναντι του SPD (43%-26%), ενώ απομένουν λιγότεροι από τρεις μήνες ως τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου.
Υπάρχουν μάλιστα αρκετές πιθανότητες να μπορέσει εκ νέου να σχηματίσει μια ακόμη κεντροδεξιά κυβέρνηση με το σημερινό της ήσσονα κυβερνητικό εταίρο, τους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP), και να μην χρειαστεί έναν «μεγάλο συνασπισμό» με το SPD, όπως είχε συμβεί στην πρώτη της θητεία, από το 2005 ως το 2009.
Η Μέρκελ σκλήρυνε τη στάση της σε μια σειρά θέματα, απορρίπτοντας μια συμφωνία για την μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου – «όταν μιλάμε για την απασχόληση πρέπει να εξασφαλίσουμε πως η προσπάθεια να προστατεύσουμε το περιβάλλον δεν ζημιώνει τη βιομηχανική μας βάση», είπε για να εξηγήσει τη στάση της.
Επίσης η καγκελάριος σκλήρυνε τη στάση της έναντι της Τουρκίας, κίνηση που πολλοί ερμήνευσαν ως μια χειρονομία που απευθύνεται στο συντηρητικό γερμανικό πολιτικό ακροατήριο. Με την υποστήριξη της Ολλανδίας και της Αυστρίας το Βερολίνο εμπόδισε τα ευρωπαϊκά σχέδια να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα καθυστερώντας την εξέλιξη τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο, ένα μήνα μετά τις γερμανικές βουλευτικές εκλογές.
Ο αναλυτής της JPMorgan Άλεξ Γουάιτ σε ένα σημείωμά του πριν από τη σύνοδο είχε σημειώσει πως ο βασικός στόχος της Γερμανίας ήταν να τελειώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «χωρίς να γίνουν και πολλά». «Η καγκελαρία αποδύθηκε σε μια μεγάλη προσπάθεια πριν από τη σύνοδο αυτή για να αποτρέψει κάθε πιθανή έκπληξη και να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο η θέση της Γερμανίας να παρερμηνευτεί», τόνισε.
