Όσοι έτυχε να έχουμε ανοικτή τηλεόραση το μεσημέρι της Τρίτης 11 Σεπτεμβρίου του 2001, παρακολουθούσαμε αποσβολωμένοι τον κόσμο να αλλάζει σε απευθείας μετάδοση. Τα κανάλια διέκοπταν το πρόγραμμά τους για να μας μεταφέρουν εικόνες από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού και ειδικότερα από την πόλη της Νέας Υόρκης, καθώς ένα αεροπλάνο τύπου Boeing της American Airlines είχε συντριβεί με ταχύτητα 790 χιλιομέτρων την ώρα, στην κορυφή σχεδόν, ενός εκ των ψηλότερων κτιρίων στον κόσμο· στον World Trade Center 1 ή αλλιώς στον Βόρειο Πύργο του Παγκοσμίου Κέντρου Εμπορίου. Σε κλάσματα δευτερολέπτου προκαλούνται αλυσιδωτές εκρήξεις εξαιτίας της καύσιμης κηροζίνης.

Του Γεώργιου Σαρρή*

Οι δείκτες των ρολογιών στην ανατολική Αμερική έδειχναν εκείνη την ώρα εννέα παρά τέταρτο το πρωί. Στους δέκτες μας παρακολουθούσαμε μια τεράστια γκρίζα αέρια μάζα να έχει τυλίξει τον ουρανοξύστη, από τον 93ο όροφο έως τον 99ο, επί συνόλου 110 ορόφων. Ένας κόμπος προκαλείται στο στομάχι. Είναι βέβαιο ότι στα σπλάχνα του φλεγόμενου κτιρίου εκείνη την ώρα, υπήρχαν άνθρωποι που είχαν πάει λίγο νωρίτερα αμέριμνοι στο γραφείο και τώρα έχαναν τη ζωή τους.

Πηδούσαν απ’ τα παράθυρα για να μην καούν

Η θερμοκρασία από τη φωτιά έφθασε στους 1000 βαθμούς Κελσίου θα μάθουμε αργότερα, λιώνοντας ακόμη και το ατσάλι από τον σκελετό του δυσθεώρητου οικοδομήματος. Όσοι βρισκόντουσαν στους πάνω ορόφους δεν κατάφεραν να γλιτώσουν, ενώ όσοι είχαν την τύχη να βρισκόταν στα κατώτερα πατώματα, έσπευδαν αλαφιασμένοι να σωθούν. Στην απελπισία τους, κάποιοι πηδούν από τα παράθυρα. Όταν βλέπεις τις πύρινες γλώσσες να έρχονται κατά πάνω σου με ορμή και αντιλαμβάνεσαι ότι δεν υπάρχει σωτηρία, προτιμάς έναν θάνατο λιγότερο επώδυνο και ει δυνατόν ακαριαίο, λένε οι γνωρίζοντες… Η αρχική εκτίμηση είναι πως πρόκειται για ένα τρομερό δυστύχημα. Για κάποιον άγνωστο λόγο, ο πιλότος του αεροπλάνου είχε προβεί σε αδέξιους χειρισμούς ρίχνοντας το αεροσκάφος στον ουρανοξύστη.

Το δεύτερο χτύπημα ήταν πιο μελετημένο

Πριν προλάβει να συνέλθει όμως η ανθρωπότητα από το πρώτο σοκ, έβλεπε σε πραγματικό χρόνο αυτή τη φορά, ένα δεύτερο Boeing να καρφώνεται με δύναμη στον διπλανό ουρανοξύστη, τον Νότιο Πύργο του κτιριακού συγκροτήματος (World Trade Center 2), προκαλώντας μια τεράστια μπάλα φωτιάς. Το χτύπημα αυτή τη φορά είναι περισσότερο μελετημένο. Οι τρομοκράτες που βρισκόντουσαν στο πιλοτήριο, επέλεξαν να ρίξουν το ογκώδες αεροσκάφος στη μέση του ουρανοξύστη, με αποτέλεσμα ο Πύργος να καταρρεύσει μέσα σε 57 λεπτά. Φάνταζε απίστευτο! Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεχόντουσαν επίθεση μέσα στην ίδια τους τη χώρα, κάτι που είχε να συμβεί από τον Δεκέμβριο του 1941 όταν Ιάπωνες καμικάζι πραγματοποίησαν μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αεροπορική επίθεση στην στρατιωτική βάση Περλ Χάρμπορ, στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Χαβάης.

Ο Μπους προσπαθεί να καταλάβει τι συνέβη

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεότερος, την ώρα της επίθεσης στη χώρα του βρισκόταν στη Φλόριντα επισκεπτόμενος ένα δημοτικό σχολείο και διάβαζε παραμύθια στα παιδιά. Ένας συνεργάτης του σπεύδει να του ψυθιρίσει στ’ αυτί: «Κύριε πρόεδρε, δεχόμαστε επίθεση. Έπεσε και δεύτερο αεροπλάνο στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου». Παρ’ όλα αυτά ο πλανητάρχης συνεχίζει να διαβάζει παιδικές ιστορίες. Θα χρειαστούν αρκετά λεπτά για να συνειδητοποιήσει πλήρως τι του έχουν πει και να εγκαταλείψει την αίθουσα. Σε δηλώσεις του λίγο αργότερα στα μέσα ενημέρωσης, θα κάνει λόγο για «εθνική τραγωδία». Ο εφιάλτης όμως δεν έχει τελειώσει.

Δεν λειτούργησε η αντιπυραυλική άμυνα

Την ώρα που ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Ντικ Τσέινι φυγαδεύεται από τον Λευκό Οίκο για λόγους ασφαλείας, ένα ακόμη Boeing που έχουν καταλάβει αεροπειρατές, συντρίβεται στη δυτική πλευρά του υπουργείου Εθνικής Αμύνης. Αδιανόητο! Δεν πρόλαβε καν να τεθεί σε λειτουργία η αντιπυραυλική άμυνα του Πενταγώνου. Τρία λεπτά μετά, στις 9:40 το πρωί τοπική ώρα, δίνεται διαταγή να καθηλωθούν όλα τα πολιτικά αεροπλάνα. Ο εναέριος χώρος αδειάζει σε όλη την επικράτεια. Η υφήλιος παρακολουθεί τα τεκταινόμενα που ξετυλίγονται σαν σαν κινηματογραφική ταινία. Μόνο που δεν πρόκειται για μυθοπλασία αλλά για απτή πραγματικότητα.

Οι ήρωες της τέταρτης πτήσης

Διασταυρωμένες πληροφορίες που φθάνουν στα τηλεοπτικά στούντιο μιλούν και για τέταρτο αεροπλάνο που συντρίβεται σε αγρό της όμορης πολιτείας Πενσυλβάνια. Φέρεται να είχε στόχο το Καπιτώλιο ή τον Λευκό Οίκο, δηλαδή τα κτίρια – σύμβολα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επιβάτες που βρίσκονται μέσα σ’ αυτό όμως, έχουν ήδη μάθει τι έγινε στη Νέα Υόρκη και το Πεντάγωνο, οπότε αποφασίζουν να αντισταθούν στους αεροπειρατές. Ανακτούν εν μέρει τον έλεγχο του αεροσκάφους αλλά μετά από αγωνιώδεις προσπάθειες μήπως και καταφέρουν να σωθούν, αναγκάζονται να το ρίξουν σε μια σχετικά ερημική τοποθεσία. Στις 10:28 π.μ. (17:28 ώρα Ελλάδος πλέον) καταρρέει και ο Βόρειος Πύργος του φλεγόταν. Επιτέλους, το κύμα των επιθέσεων σταματά εδώ.

Ο τραγικός απολογισμός

Συνολικά οι νεκροί των φονικών επιθέσεων στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου και στα υπόλοιπα σημεία που σχετίζονται με το συμβάν θα φθάσουν τους 2.977, συμπεριλαμβανομένου των 157 ατόμων που βρίσκονταν στα αεροσκάφη και των 250 και πλέον πυροσβεστών που έχασαν με διάφορους τρόπους τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των κατασβέσεων. Την ευθύνη του μακελειού αναλαμβάνει η ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση της Αλ Κάιντα και θα αποτελέσει την αφορμή για να εξαπλωθεί ένα μεγάλο κύμα αμφισβήτησης του μουσουλμανικού ιδεώδους παρά το γεγονός ότι σχεδόν η καθολική πλειοψηφία των ισλαμιστών πιστών καταδίκαζε το γεγονός. Μπορεί να θεωρείται τετριμμένη ως φράση, αλλά όντως από εκείνη την ημέρα «ο κόσμος πλέον, δεν θα ήταν ποτέ ο ίδιος». Ανθρώπινα δικαιώματα καταπατούνται στο όνομα της ασφάλειας, οι ΗΠΑ επιτίθενται στο Αφγανιστάν το 2001 και στο Ιράκ το 2003 στο πλαίσιο του πολέμου κατά της διεθνούς τρομοκρατίας και οι πάσης φύσεως θεωρίες συνωμοσίας πολλαπλασιάζονται εν ριπή οφθαλμού εντός και εκτός Διαδικτύου.

* Ο Γεώργιος Σαρρής είναι δημοσιογράφος – μέλος της ΕΣΗΕΑ, τιμηθείς από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Αθ. Μπότση για την αντικειμενική και με πληρότητα παρουσίαση ιστορικών πολιτικών θεμάτων.