Μπορεί ο τρόπος γραφής να φανερώνει την προσωπικότητα και τις ικανότητες; Αυτό ισχυρίζονται οι ειδικοί γραφικών χαρακτήρων που λέγονται γραφολόγοι – και εκατομμύρια άνθρωποι ίσως δεν μπορέσουν να πιάσουν δουλειά εξ’ αιτίας της αμφιλεγόμενης αυτής πρακτικής.

Η γραφολογία δεν είναι το ίδιο πράγμα με τη δικαστική γραφολογική ανάλυση, που χρησιμοποιείται για την πιστοποίηση ιστορικών εγγράφων ή για το αν μια υπογραφή είναι πλαστή.

Ωστόσο, οι γραφολόγοι ισχυρίζονται πως μπορούν να βρουν πολλές πλευρές της προσωπικότητας και της ψυχικής κατάστασης ενός ατόμου από τον τρόπο γραφής τους. Για παράδειγμα, γράμματα που είναι λοξά προς τα μπρος δείχνουν κοινωνικό άτομο, ενώ αυτά που είναι λοξά προς τα πίσω δείχνουν ντροπαλό χαρακτήρα.

Ο Καναδός ψυχολόγος Μπάρι Μπεϊερστάιν εξηγεί ότι «περιέργως, πολλοί που θα περιφρονούσαν την αστρολογία και το διάβασμα των γραμμών του χεριού, θεωρούν ακόμα πως ο τρόπος γραφής μπορεί να αποκαλύψει κάτι για την ψυχική μας κατάσταση. Αφού η γραφή, το ταλέντο και η προσωπικότητα ελέγχονται από τον εγκέφαλο, ο υποτιθέμενος συσχετισμός αυτών των τριών δεν τους φαίνεται καθόλου παράλογος». Ακριβώς αυτό είναι που ισχυρίζονται οι γραφολόγοι. Πιστεύουν πως με δύο σελίδες χειρόγραφου μπορούν να ξεχωρίσουν το λογιστή από το σεφ, τον τεμπέλη από το δραστήριο, τον κλέφτη από τον τίμιο.

Αν και η γραφολογία υπάρχει από τον 19ο αιώνα, χρησιμοποιείται ακόμα σε διάφορες καταστάσεις, μεταξύ αυτών και στην απασχόληση. «Τοποθετώ 100 περίπου άτομα το χρόνο σε υψηλά εταιρικά πόστα» λέει ο στρατολόγος διευθυντικών στελεχών Τζέφρι Ντεσβάινς. « Αν η γραφολογία ήταν αναποτελεσματική, θα το καταλάβαινα επειδή θα έχανα τους πελάτες μου. Ωστόσο μέχρι τώρα κανείς δεν έχει φύγει».

Όμως, είναι γεγονός πως επιστημονικές μελέτες έχουν αποτύχει να βρουν αποδείξεις για το ότι τα γράμματα κάποιου συνδέονται με την προσωπικότητα και τον ψυχισμό του. Κάποιοι κοινωνικοί άνθρωποι κάνουν μεγάλα στρογγυλά γράμματα ενώ άλλοι όχι. Κάποιες ιδιοφυίες έχουν τέλεια γραφή, κάποιες άλλες όχι. Οι άνθρωποι αλλάζουν επαγγέλματα, ίσως και προσωπικότητα, αλλά δεν αλλάζουν τα γράμματά τους. Αν η γραφολογία ήταν έγκυρη, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε τους μελλοντικούς τρομοκράτες διαβάζοντας απλά ένα χειρόγραφό τους.

Η γραφολογία δεν είναι η μόνη ψευδοεπιστήμη που χρησιμοποιούν οι εργοδότες ανά τον κόσμο. Το 2009, μια αυστριακή ασφαλιστική εταιρεία έψαχνε υποψήφιους για θέσεις πωλητών και μάνατζερ, που να είχαν ζώδιό τους τον Αιγόκερω, τον Ταύρο, τον Υδροχόο, τον Κριό ή το Λέοντα. Το 2011, μια κινέζικη εταιρεία αναζητούσε άτομα που είχαν ζώδιο τον Αιγόκερω, το Ζυγό και τους Ιχθείς, αποκλείοντας όλους όσοι ήταν Σκορπιοί ή Παρθένοι, «επειδή θα ήταν δύσκολο να συνυπάρξει κανείς μαζί τους» κατά μια εκπρόσωπο της εταιρείας.

Μπορεί οι πρακτικές αυτές για προσλήψεις να μας φαίνονται σαν ένα κακό αστείο, όμως υποψήφιοι με τα κατάλληλα προσόντα μπορεί να απορριφθούν επειδή ίσως ο εργοδότης στηρίζεται σε μια ψευδοεπιστήμη.