Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέδειξε χθες σε δημοσιογράφους έγγραφο που περιέχει λεπτομέρειες της συμφωνίας για την ανακοπή των μεταναστευτικών ροών που δέχθηκε η κυβέρνηση του Μεξικού για να αποφύγει την επιβολή δασμών κι επέμεινε ότι το περιεχόμενο του κειμένου είναι «μυστικό», μολονότι στελέχη της μεξικανικής κυβέρνησης έχουν ήδη αναφερθεί δημόσια στο τι προβλέπει.

Ο Ρεπουμπλικάνος ένοικος του Λευκού Οίκου, που έχει μετατρέψει την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης σε προτεραιότητα της κυβέρνησής του και κατηγορεί για το πρόβλημα το Μεξικό ήδη από την εποχή που διεξήγαγε την προεκλογική του εκστρατεία το 2016, δεν έδειξε, ούτε διένειμε στους δημοσιογράφους το κείμενο, ενώ απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Ένα στιγμιότυπο που απαθανάτισε φωτοειδησεογράφος του Ρόιτερς επέτρεψε στους ρεπόρτερ να διαβάσουν ένα μικρό μέρος του.

Υπό τεράστια πίεση μετά την απειλή του Τραμπ να επιβάλλει δασμούς σε όλα τα προϊόντα μεξικανικής προέλευσης που εισάγονται στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα τη συμφωνία, που προβλέπει μέτρα «χωρίς προηγούμενο» κατά την Ουάσινγκτον για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών. Ανάμεσα σε αυτά τα μέτρα είναι η ανάπτυξη 6.000 μελών της νεοϊδρυθείσας Εθνοφρουράς του Μεξικού στα σύνορα με τη Γουατεμάλα.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού, ο Μαρσέλο Εμπράρδ, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του συμφώνησε επίσης να εξεταστεί μέσα σε 45 ημέρες εάν τα μέτρα που λαμβάνονται φέρνουν αποτέλεσμα. Εάν θεωρηθεί πως αποτυγχάνουν, το Μεξικό δέχθηκε να εξετάσει την αξίωση της Ουάσινγκτον να χαρακτηριστεί «ασφαλής τρίτη χώρα», ώστε οι μετανάστες και οι πρόσφυγες από την κεντρική Αμερική να υποβάλλουν εκεί αιτήσεις για τη χορήγηση ασύλου. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η μεξικανική κυβέρνηση απέρριπτε αυτή την απαίτηση.

Το καθεστώς «της ασφαλούς τρίτης χώρας μπορεί να εφαρμοστεί αν αποτύχουμε, αποδεχόμαστε αυτό που λένε», είπε ο Εμπράρδ, εξηγώντας πως σε αυτή την περίπτωση θα κατατεθεί στο μεξικανικό κοινοβούλιο μια τροπολογία του νόμου για τη μετανάστευση.

Πάντως ο Εμπράρδ είπε επίσης ότι άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής θα κληθούν επίσης να μοιραστούν το βάρος, κάτι στο οποίο φέρονται να συμφώνησαν και οι ΗΠΑ.

Το κείμενο που επέσειε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους κάνει λόγο για μια κοινή «προσέγγιση των χωρών της περιφέρειας» για να «κατανεμηθεί το βάρος ως προς την επεξεργασία των αιτημάτων για τη χορήγηση ασύλου σε μετανάστες»· για «45 ημέρες»· ενώ αναφέρει πως το Μεξικό δεσμεύεται να αναθεωρήσει τη νομοθεσία και τους κανόνες που ισχύουν ώστε να εφαρμοστεί η συμφωνία.

Το ζήτημα του ασύλου είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο τον Τραμπ, διότι κατά την τρέχουσα έξαρση της παράτυπης μετανάστευσης, μεγάλο μέρος των ανθρώπων που περνούν τα σύνορα είναι οικογένειες και ανήλικοι που λένε ότι εγκατέλειψαν τις πατρίδες τους για να σωθούν από τη βία και την καταστολή.

Καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι μετανάστες και οι πρόσφυγες έχουν μαζί τους παιδιά και άρα δεν μπορούν να τίθενται υπό κράτηση για μεγάλο διάστημα, η πρακτική που ακολουθείται είναι να αφήνονται ελεύθεροι στις ΗΠΑ, ωσότου εξεταστούν οι αιτήσεις τους από ειδικούς δικαστές αρμόδιους για υποθέσεις μετανάστευσης.

Ο Τραμπ αποκαλεί την πρακτική «πιάνουμε κι αφήνουμε», χρησιμοποιώντας έναν όρο που προέρχεται από το ερασιτεχνικό ψάρεμα, μεταφέρθηκε στο συγκείμενο της μετανάστευσης από μια μερίδα των Ρεπουμπλικάνων και την αμερικανική «εναλλακτική» δεξιά επί προεδρίας Τζορτζ Ου. Μπους και χαρακτηρίζεται υποτιμητικός και ρατσιστικός από πολλούς στις ΗΠΑ.

Πλέον, βάσει της συμφωνίας, η Ουάσινγκτον σκοπεύει να γενικεύσει την επαναπροώθηση των μεταναστών στο Μεξικό, όπου θα υποχρεούνται να περιμένουν μήνες, αν όχι χρόνια, ωσότου να ληφθεί απόφαση για την υπόθεσή τους.

Ο Εμπράρδ διευκρίνισε ότι οι αιτούντες άσυλο που επαναπροωθούνται θα μπορούν στο εξής να περιμένουν σε άλλες τρεις μεξικανικές πόλεις, που θα αποφασιστεί την Παρασκευή ποιες θα είναι. Η ανάπτυξη της εθνοφρουράς στα σύνορα Μεξικού-Γουατεμάλας αρχίζει σήμερα Τετάρτη, πρόσθεσε.