Ένας Λιβανέζος που συνελήφθη το 2015 από τις αρχές του Ιράν και καταδικάστηκε να εκτίσει δέκα χρόνια κάθειρξη για «κατασκοπεία» υπέρ των ΗΠΑ έφθασε χθες Τρίτη στη Βηρυτό, μερικές ώρες μετά την αποφυλάκισή του, παρότι, στο φόντο, το επίπεδο της έντασης ανάμεσα στην Τεχεράνη και την Ουάσιγκτον παραμένει πολύ αυξημένο.
Τον Νιζάρ Ζάκα, κάτοικο των ΗΠΑ, υποδέχθηκε ο πρόεδρος του Λιβάνου, ο Μισέλ Αούν, μετά την άφιξή του. Ο Ζάκα διέψευσε τις κατηγορίες που του είχαν απαγγείλει οι αρχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
«Δεν υπήρχε καμία κατασκοπεία», διαβεβαίωσε ο Ζάκα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο προεδρικό μέγαρο, κατηγορώντας τις ιρανικές αρχές ότι τον «απήγαγαν» και τον έριξαν στη φυλακή έπειτα από μια «δίκη-παράσταση» και τονίζοντας ότι δεν σκοπεύει να επανέλθει στην υπόθεση.
Ο Ζάκα επέστρεψε στον Λίβανο με ιδιωτικό αεροσκάφος, συνοδευόμενος από τον επικεφαλής της λιβανέζικης γενικής ασφάλειας Αμπάς Ιμπραχίμ, που πήγε στην Τεχεράνη για να τον παραλάβει.
Η Ουάσιγκτον χαιρέτισε την απελευθέρωση του Ζάκα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι αποτελεί «ένα θετικό μήνυμα για τους Αμερικανούς που κρατούνται στο Ιράν», όπως το έθεσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Χάρη στον Νασράλα»
Ο Ζάκα ταξίδεψε στην Τεχεράνη το 2015 για να συμμετάσχει σε μια εκδήλωση επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, κατόπιν πρόσκλησης των ιρανικών αρχών, σύμφωνα με οικείους του.
Ακόμη τότε ήταν ο γενικός γραμματέας ενός αραβικού οργανισμού για την προώθηση των τεχνολογιών της πληροφορικής και των επικοινωνιών.
Όταν συνελήφθη, τον Σεπτέμβριο του 2015, η ιρανική κρατική τηλεόραση είχε κάνει λόγο για «βαθείς δεσμούς» του Ζάκα με τον «αμερικανικό στρατό» και «την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ».
Καταδικάστηκε τον Ιούλιο του 2016 να εκτίσει δέκα χρόνια κάθειρξη για «κατασκοπεία» υπέρ της Ουάσινγκτον. Στα τέλη του 2017, η ιρανική δικαιοσύνη επικύρωσε την καταδίκη του σε δεύτερο βαθμό, καθώς επίσης και τις ποινές ενός Αμερικανού και δύο Ιρανοαμερικανών που κατηγορούνταν για «συνεργασία» με τις ΗΠΑ.
Ένα ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων που θεωρείται ότι πρόσκειται στο ιρανικό δικαστικό σύστημα, το Mizan, έκανε λόγο χθες το πρωί περί «απελευθέρωσης υπό όρους» του Ζάκα με απόφαση της δικαιοσύνης της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με την ιρανική νομοθεσία, οι καταδικασμένοι σε ποινές ως και δέκα χρόνια κάθειρξη μπορεί να αφήνονται ελεύθεροι υπό όρους αν «έχουν εκτίσει το ένα τρίτο της ποινής τους και έχουν επιδείξει καλή διαγωγή», εξήγησε ο εκπρόσωπος της ιρανικής δικαιοσύνης Γουλαμχουσεΐν Ισμαϊλί, μιλώντας στο πρακτορείο.
Σύμφωνα με τον Ισμαϊλί, ο λιβανέζος πρόεδρος είχε ζητήσει «γραπτώς» να γίνει ό,τι ήταν δυνατό για την απελευθέρωση του Ζάκα. Το λιβανέζικο σιιτικό κίνημα Χεζμπολάχ φέρεται να διαδραμάτισε ρόλο. Σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Fars, η απελευθέρωση του Ζάκα έγινε χάρη σε «αίτημα» και μετά τη «μεσολάβηση» του ηγέτη της Χεζμπολάχ, του Χασάν Νασράλα.
Ο Ζάκα «απελευθερώθηκε και απελάθηκε χάρη στη μεσολάβηση του Νασράλα», ανέφερε το πρακτορείο, επικαλούμενο «καλά πληροφορημένη πηγή».
Χωρίς να επιβεβαιώσει ούτε να διαψεύσει ότι η σιιτική παράταξη έπαιξε ρόλο, ο διευθυντής της λιβανέζικης ασφάλειας Ιμπραχίμ επέμεινε στο ότι η αποφυλάκιση επιτεύχθηκε χάρη σε πρωτοβουλία του προέδρου της χώρας.
Αυξανόμενες εντάσεις
Ο Νιζάρ «θέλει (…) να υπενθυμίσει σε όσους μπορούν να τους βοηθήσουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί Αμερικανοί (…) και άλλοι ξένοι στις ιρανικές φυλακές», τόνισε σε ανακοίνωσή του ο δικηγόρος του Ζάκα, ο Τζέισον Πομπλέτε, ο οποίος έχει έδρα τις ΗΠΑ.
Η Τεχεράνη και η Ουάσινγκτον δεν διατηρούν διπλωματικές σχέσεις από το 1980 και η ένταση ανάμεσά τους άρχισε να κλιμακώνεται από τις αρχές του 2017, όταν ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ ο ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ.
Η ένταση αυξήθηκε κατακόρυφα αφού η Ουάσινγκτον αποχώρησε μονομερώς από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, τον Μάιο του 2018, κι επανέφερε κατόπιν σταδιακά σε ισχύ το σύνολο των αμερικανικών κυρώσεων που έχουν στόχο να στραγγαλίσουν την ιρανική οικονομία.
Στις αρχές του Απριλίου, η Ουάσινγκτον προσέθεσε τους Φρουρούς της Επανάστασης, επίλεκτο σώμα των ένοπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας, στη μαύρη λίστα των «ξένων τρομοκρατικών οργανώσεων».
Έναν μήνα αργότερα, ο Τραμπ απείλησε το Ιράν ότι θα καταστραφεί ολοσχερώς εάν επιτεθεί εναντίον αμερικανικών συμφερόντων, έπειτα από σειρά «δολιοφθορών» στον Κόλπο οι οποίες αποδόθηκαν στο Ιράν και σε συμμάχους του.
