«Εάν “πέσει” ο υπουργός Οικονομικών, το ίδιο συμβαίνει και με την κυβέρνηση» είχε δηλώσει…προφητικά ο παραιτηθείς πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, πριν από τρία χρόνια.
Στις 18 Φεβρουαρίου, ο υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Συμεών Ντιάνκοφ υπέβαλε την παραίτησή του ύστερα από απαίτηση του ίδιου του κ. Μπορίσοφ, ο οποίος και – φυσικά – την έκανε αποδεκτή.
Δύο ημέρες αργότερα, ο κ. Μπορίσοφ και σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο παραιτήθηκαν, εν μέσω διαδηλώσεων από δυσαρεστημένους πολίτες, σε όλη τη χώρα.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, χιλιάδες πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους της Σόφιας και των άλλων μεγάλων βουλγαρικών πόλεων προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τις υπέρογκες αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και τη γενικότερη πολιτική λιτότητα της κυβέρνησης.
Ωστόσο, την Τρίτη, σημειώθηκαν βίαια επεισόδια στη διαδήλωση της Σόφιας, με το συγκεντρωμένο πλήθος να φωνάζει, μπροστά από το κοινοβούλιο, συνθήματα, όπως «μαφία» και «παραιτηθείτε!». Στις συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών τραυματίστηκαν δεκάδες άτομα, εκ των οποίων 14 διακομίστηκαν στο νοσοκομείο.
Η αναγγελία της παραίτησης της κυβέρνησης Μπορίσοφ αιφνιδίασε πολλούς, αφού μία ημέρα νωρίτερα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας είχε διαμηνύσει πως πρόκειται να παλέψει «έως τέλους».
Πολιτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι ο κ. Μπορίσοφ ήλπιζε πως με την απομάκρυνση του κ. Ντιάνκοφ (του επονομαζόμενου «αρχιτέκτονα» της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής, η οποία κι έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια μεταξύ των πολιτών εξαιτίας των μέτρων λιτότητας) θα εξευμένιζε τους διαδηλωτές.
Ο κ. Ντιάνκοφ, πρώην οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατάφερε να μειώσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό από 2% το 2011 σε 0,5% (ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ε.Ε.), με μεγάλες, ωστόσο, μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, που έφεραν μεγάλες αντιδράσεις στην κοινωνία της φτωχότερης χώρας της «ευρωπαϊκής οικογένειας», όπου περίπου το 22,3% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ο κ. Μπορίσοφ προσπάθησε να αποφορτίσει το κλίμα, εν μέσω διαδηλώσεων, «υποκύπτοντας» σε ορισμένα από τα αιτήματα των πολιτών.
Μάλιστα, ήρθε σε αντιπαράθεση με τον κ. Ντιάνκοφ, ο οποίος αρνήθηκε να καταβάλλει το ποσό του περίπου ενός δισεκατομμυρίου λέβα (περίπου 683 εκατομμύρια δολάρια) σε επιδοτήσεις προς τους αγρότες, έως τον Απρίλιο, οπότε κι αναμένεται η Ε.Ε. να καταθέσει τα σχετικά κονδύλια. Οι αγρότες απείλησαν, επίσης, με διαδηλώσεις, γεγονός που εκτιμάται πως θα είχε δώσει άλλες διαστάσεις στις κινητοποιήσεις. Ωστόσο, ο κ. Μπορίσοφ, παρακάμπτοντας τον υπουργό της κυβέρνησής του, αποφάσισε την καταβολή των σχετικών κονδυλίων στους αγρότες.
Επίσης, ικανοποιώντας το αίτημα για απομάκρυνση, από τη Βουλγαρία, τριών ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη διανομή ηλεκτρικού ρεύματος, ο κ. Μπορίσοφ ανακοίνωσε, στις 19 Φεβρουαρίου, ότι ανακαλείται η άδεια της CEZ (τσεχική εταιρεία, η άδεια της οποίας ανακλήθηκε με το αιτιολογικό των συστηματικών παρατυπιών, τις οποίες η ίδια αρνείται).
Επιπλέον, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός πρότεινε μειώσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 8% στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και ζήτησε τη διενέργεια ελέγχων στις τρεις μεγάλες εταιρείες που κυριαρχούν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, τίποτα από όλα τα παραπάνω δεν ικανοποίησε πλήρως τους διαδηλωτές, οι οποίοι, μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση της παραίτησης της κυβέρνησης (την Τρίτη) συγκρούστηκαν με αστυνομικούς, γεγονός που, όπως υποστήριξε ο κ. Μπορίσοφ από το βήμα της βουλής, αποτέλεσε το έναυσμα για να προβεί σε μια τέτοια κίνηση.
«Δεν θα συμμετέχω σε μία κυβέρνηση, υπό την οποία η αστυνομία χτυπά τους πολίτες», ανέφερε χαρακτηριστικά, λίγο προτού καταθέσει και επίσημα την παραίτηση της κυβέρνησής του. Ανακοίνωσε ακόμη πως δεν προτίθεται να λάβει μέρος σε μία προσωρινή κυβέρνηση.
Στο μεταξύ, αρκετές δημοσκοπήσεις δείχνουν το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, να έχει «πιάσει» τα ποσοστά του GERB τού κ. Μπορίσοφ, σε ό,τι αφορά τις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος.
Δημοσκόπηση της εταιρείας Gallup δείχνει ότι η υποστήριξη στο GERB έπεσε στο 22% τον Φεβρουάριο, από 23,8% τον Ιανουάριο, ενώ η στήριξη προς τους Σοσιαλιστές σημείωσε άνοδο στο 22% από 19,7%.
Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι, με την κίνησή του να παραιτηθεί, ο κ. Μπορίσοφ αιφνιδίασε την αντιπολίτευση, καθώς, όπως επισημαίνουν, οι Σοσιαλιστές δεν έχουν καν επιλέξει τον υποψήφιο πρωθυπουργό τους.
Τη Δευτέρα, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Ρόσεν Πλέβνελιεφ θα δώσει την πρώτη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο GERB το οποίο έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα την αρνηθεί.
Θα συνεχίσει με τα υπόλοιπα κόμματα, τα οποία επίσης δεν προτίθενται να προχωρήσουν σε καμιά προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης, και το πιο πιθανό είναι πως θα προχωρήσει στο σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης και προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
