Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα 19χρονο κορίτσι που παράτησε το πανεπιστήμιο για να τσαλαβουτήσει στην επιχειρηματική περιπέτεια.
Και η ζωή της έμοιαζε πράγματι με παραμύθι! Elizabeth Holmes την έλεγαν και είχε αφήσει μόλις το Στάνφορντ για ένα δικό της startup με εξετάσεις αίματος.
Theranos ονομάστηκε τελικά η εταιρία και έφτασε να έχει αξία 9 δισ. δολαρίων! Μόνο που όταν άγγιξε το ταβάνι, όλα θα άρχισαν να καταρρέουν. Και η κατάρρευση συμπαρέσυρε τα πάντα στο πέρασμά της.
Πώς κατέληξε η απίστευτη ιστορία της; Τόσο η Theranos όσο και η Holmes κατηγορήθηκαν για απάτη. Ας επιστρέψουμε όμως στο 2014, όταν εταιρία και ιδιοκτήτρια ήταν τα πιο καυτά ονόματα της Silicon Valley.
Η Theranos ήταν μια επαναστατική ιδέα από μια κοπέλα που χαρακτήριζαν ιδιοφυΐα οι αγορές και η ίδια παρουσιαζόταν ως θηλυκός Στιβ Τζομπς. Ήταν άλλωστε η νεότερη αυτοδημιούργητη δισεκατομμυριούχος του κόσμου και όρια δεν υπήρχαν προφανώς για το πού μπορούσε να φτάσει.
Και τότε ξεκίνησε το γκρέμισμα. Η τεχνολογία της εταιρίας ήταν γεμάτη ψεγάδια, αλλά και η ιδιοκτήτρια είχε διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο στη συγκάλυψη των λαθών. Η Holmes εκδιώχθηκε από τη θέση της διευθύνουσας συμβούλου και κατηγορούνταν πια για απάτη.
Η Theranos αναγκάστηκε να κλείσει τα εργαστήρια και τα κέντρα ελέγχου της και να βάλει τελικά λουκέτο. Πώς κατάφεραν όμως να εξαπατήσουν επενδυτές και πελάτες;
Η Holmes ήταν από μικρή παιδί-θαύμα και όλοι έλεγαν πως θα τα πήγαινε καλά στη ζωή της. Ήδη από το σχολείο, κοντά στις άριστες ακαδημαϊκές της επιδόσεις, είχε φτιάξει και μια εταιρία λογισμικού ειδικά για κινεζικά σχολεία.
Λαμπρή σε όλα της, έγινε τελικά δεκτή στο περίφημο πανεπιστήμιο Στάνφορντ, θέλοντας να σπουδάσει χημικός μηχανικός. Ήδη από το παρθενικό της έτος είχε όμως μια καλή ιδέα και τα παράτησε όλα.
Ίδρυσε πράγματι τη Real-Time Cures, την εταιρία που θα μετονομαζόταν λίγο αργότερα σε Theranos. Η νεαρή Holmes πατεντάρισε τη φορητή συσκευή της που παρακολουθούσε την ποιότητα του αίματος του χρήστη και χορηγούσε αυτόματα δόσεις φαρμάκου όπου χρειαζόταν. Η ίδια έλεγε τώρα πως η εφεύρεσή της μπορούσε να διακρίνει ακόμα και παθήσεις όμως ο καρκίνος. Επενδυτές της ήταν μεγάλα ονόματα, όπως ο ιδρυτής της Oracle, Larry Ellison, και εκείνη κατάφερε να αποσπάσει χρηματοδότηση 700 εκατ. δολαρίων.
Μόνο που σύντομα θα φαινόταν πως η παροιμιώδης μυστικοπάθεια της Holmes κάτι έκρυβε, θέλοντας τον τελικό έλεγχο σε όλα. Εκείνη είχε πιστέψει πως ήταν ο θηλυκός Στιβ Τζομπς, φορώντας αποκλειστικά μαύρα ζιβάγκο και διακοσμώντας το γραφείο της με τον ίδιο τρόπο που είχε κάνει και το αφεντικό της Apple. Ακόμα και τη φωνή της άλλαζε για να του φέρνει ακόμα περισσότερο!
To διοικητικό συμβούλιο της Theranos ήθελε να τη διώξει από τη θέση της γενικής διευθύντριας ήδη από το 2008, θεωρώντας πως κάτι ύποπτο κρυβόταν πίσω από τον απολυταρχικό τρόπο που διοικούσε την εταιρία. Εκείνη τους έπεισε ωστόσο να την κρατήσουν, παραθέτοντας την καλή δημόσια εικόνα της αλλά και την απαράμιλλη αγάπη που της είχαν τόσο οι δημοσιογράφοι όσο και τα μεγαλύτερα μυαλά της τεχνολογικής βιομηχανίας.
Η Theranos αναπτυσσόταν ταυτοχρόνως με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς, πετυχαίνοντας συμφωνίες εκατοντάδων εκατομμυρίων για το προϊόν της. Κάποια στιγμή έγινε η νεότερη δισεκατομμυριούχος του κόσμου, με προσωπική περιουσία στα 4,5 δισ. δολάρια! Μέχρι τον Αύγουστο του 2015 όμως ο αμερικανικός οργανισμός φαρμάκων την είχε στο στόχαστρο.
Και τότε αποκαλύφθηκαν όλα: η συσκευή της δεν ήταν καθόλου ακριβής και η μέθοδος εξαγωγής των αποτελεσμάτων είχε κι αυτή τα ελαττώματά της. Από τον Οκτώβριο του 2016 είχε πάνω από το κεφάλι της την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και μια σειρά ακόμα από κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες έβαζαν λουκέτο στα ιατρικά κέντρα της Theranos το ένα πίσω από το άλλο και της απαγόρευαν πια τους εργαστηριακούς ελέγχους.
Η Theranos και η Holmes προσωπικά κατηγορήθηκαν με απάτη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς τον Μάρτιο του 2018. Εκείνη συμφώνησε να παραδώσει τα ηνία της εταιρίας της, να πληρώσει πρόστιμο 500.000 δολαρίων και να επιστρέψει τις 18,9 εκατ. μετοχές της.
Η εταιρία κρεμόταν από μια κλωστή. Τον Ιούλιο του 2018 μπήκε στο ελεγκτικό στόχαστρο του Υπουργείου Δικαιοσύνης και τώρα τη βάρυναν κατηγορίες διακεκριμένης απάτης. Τον Σεπτέμβριο, η Theranos ανακοίνωσε την οριστική αναστολή της λειτουργίας της, υποσχόμενη να δουλέψει για λίγο ακόμα ώστε να ξεπληρώσει τους πιστωτές της.
Η Holmes αρραβωνιάστηκε λίγο αργότερα έναν ζάπλουτο γόνο ξενοδοχείων και συνεχίζει να ζει μέσα στην πολυτέλεια του Σαν Φρανσίσκο. Αντιμετωπίζει όμως κατηγορίες που μπορούν να τη φέρουν στη φυλακή ακόμα και για 20 χρόνια…
