H ημερομηνία της περίφημης «προφητείας των Μάγια» για το τέλος του κόσμου, πλησιάζει και ταινίες, περιοδικά και αιρέσεις μας προετοιμάζουν για την καταληκτική ημερομηνία της ανθρωπότητας.
Ωστόσο, προφητείες για την έλευση του «Τέλους» συνοδευόμενες από κοσμογονικά φαινόμενα προαναγγέλλονται με μεγάλη συχνότητα στην ανθρώπινη ιστορία.
Φυσικά, ο τρόπος με τον οποίο θα επέλθει η καταστροφή διαφέρει ανάλογα με τον πολιτισμό, τη χρονική περίοδο και την πρόοδο της γνώσης.
«Κάθε ανθρώπινος πολιτισμός εμφανίζεται ως προσωρινός. Πριν από τις μονοθεϊστικές θρησκείες, οι περισσότεροι πολιτισμοί φοβούνταν ότι οι κύκλοι θα τελειώσουν κάποια μέρα. Πολλά έθιμα ήταν συνδεδεμένα με το φόβο αυτόν. Έτσι, οι Αζτέκοι θεωρούσαν ότι κάθε 52 χρόνια, ο Ήλιος κινδύνευε να εξαφανισθεί και έκαναν ανθρωποθυσίες για να εξασφαλίσουν την αναγέννησή του», εξηγεί ο ιστορικός Μπερνάρ Σερζάν.
Ένα από τα διαρκώς επαναλαμβανόμενα μοτίβα για τέλος του κόσμου, είναι αυτό της βροχής. Αν και πολλοί θα σκεφτούν το Νώε και την κιβωτό, ο μύθος του Κατακλυσμού, είναι μια από τις παλαιότερες δοξασίες. Στη Μεσοποταμία, ο κατακλυσμός εμφανίζεται την εποχή των Σουμερίων και κορυφώνεται με το Έπος του Γκιλγκαμές, τον 8ο αιώνα π.Χ.
Ανεμοστρόβιλοι εμφανίζονται επίσης στην ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Ο πρώτος κατακλυσμός της ελληνικής αρχαιότητας είναι ο κατακλυσμός του Ωγύγου, που χρονολογείται στον 5ο αιώνα π.Χ. και στη συνέχεια έρχεται ο μύθος της Ατλαντίδας που περιγράφεται από τον Πλάτωνα.
Φυσικά, υπάρχει και ο γνωστός κατακλυσμός της Γένεσις, με το Θεό να αφανίζει ανθρώπους και ζώα στον κατακλυσμό του Νώε. Κατακλυσμό βρίσκουμε ακόμη στην Καινή Διαθήκη .
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί, ότι η συντέλεια δια της βροχής, απουσιάζει από μύθους στην Αφρική και την Αρχαία Αίγυπτο. Στη Δυτική Αφρική, ο πιο διαδεδομένος μύθος είναι ο μύθος της κολοκύθας που καταπίνει ολόκληρα χωριά ή και ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Ένα ακόμη μοντέλο καταστροφής, είναι αυτό του οικουμενικού πυρός. Απαντάται στην Ελλάδα, τη Σκανδιναβία, την Ινδία και στους πολιτισμούς των Ινδιάνων της Αμερικής. Συχνά συνοδεύεται από έναν κατακλυσμό, όπως στην ινδουιστική κοσμογονία με τα τέσσερα είδη αφανισμού (pralaya). Οι Αζτέκοι επίσης αναφέρονταν σε τέσσερις διαδοχικές καταστροφές, ανάμεσά τους το ύδωρ και το πυρ.
Με τις μονοθεϊστικές θρησκείες, έκαναν την εμφάνισή τους και οι μύθοι της αποκάλυψης. Έτσι, έχουμε την εβραϊκή Αποκάλυψη και τη βιβλική Αποκάλυψη του Ιωάννη. Στο Ισλάμ, επίσης περιγράφεται η καταστροφή του κόσμου, από αμμοθύελλα, πυρκαγιά και συνοδεύεται από την Ημέρα της Κρίσης.
Το Μεσαίωνα, φόβος δημιουργήθηκε από την έλευση του έτους 1000, καθώς βέβαια οι πληθυσμοί της Ευρώπης υπέφεραν από πανώλη και πείνα, ενώ ο τρόμος αναζωπυρώθηκε το 2013 από μία ηλιακή έκλειψη. Φοβίες αναπτύχθηκαν βέβαια και πολύ πιο πρόσφατα και συγκεκριμένα το 2000, οπότε και ορισμένοι βιάστηκαν να προφητεύσουν το τέλος του κόσμου.
«Το διακύβευμα σε αυτά τα πολλαπλά “τέλη των κόσμων” είναι η δική μας ευθύνη απέναντι στους Θεούς ή στη Φύση και η τιμωρία για την παραβίαση μίας Τάξης που μάς ξεπερνά. Πριν, ο Θεός τιμωρούσε τους ανθρώπους ή τους αντάμειβε. Σήμερα, δεν έχουμε πια ανάγκη τους Θεούς, οι καταστροφές που προκαλούνται από τον άνθρωπο αρκούν”, λέει ο Ζαν-Νοέλ Λαφάργκ, συγγραφέας του βιβλίου «Τέλη του κόσμου, από την Αρχαιότητα μέχρι τις Ημέρες μας».
