Οι Αφγανοί γιόρτασαν τα 30 χρόνια από το τέλος του πολέμου με την ΕΣΣΔ

Αφγανοί συμμετείχαν χθες σε διάφορες εκδηλώσεις στην Καμπούλ με την ευκαιρία των 30 ετών από την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.

Στη διάρκεια εκδήλωσης στο προεδρικό μέγαρο ο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, χαρακτήρισε την παρουσία της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν «έγκλημα» από την αρχή μέχρι το τέλος της.

Έπειτα από 10 χρόνια συγκρούσεων, 1,5 εκατομμύριο Αφγανούς και περίπου 15.000 Σοβιετικούς στρατιώτες νεκρούς, ο σοβιετικός στρατός αποχώρησε οριστικά από το Αφγανιστάν στις 15 Φεβρουαρίου του 1989 ηττημένος από τους μουτζαχεντίν.

Η εισβολή στο Αφγανιστάν ξεκίνησε στις 27 Δεκεμβρίου 1979 έπειτα από απόφαση μιας ομάδας μελών της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ. Επισήμως στόχος ήταν να βοηθήσει τη χώρα να αντιμετωπίσει την ισλαμιστική εξέγερση. Η Καμπούλ συνδεόταν με το Κρεμλίνο μέσω μιας συμφωνίας φιλίας και συνεργασίας, η οποία είχε υπογραφεί ένα χρόνο νωρίτερα αφού το Αφγανιστάν απέκτησε κομμουνιστική κυβέρνηση.

Η Μόσχα πίστευε ότι θα κέρδιζε εύκολα τον πόλεμο αυτό, όμως δεν κατάφερε ποτέ να διακόψει τη γραμμή ανεφοδιασμού των Αφγανών ανταρτών, που εξοπλίζονταν από τους Αμερικανούς, χρηματοδοτούνταν από τους Σαουδάραβες και είχαν επιμελητειακή στήριξη από το Πακιστάν.

Στις 14 Απριλίου 1988 η ΕΕΣΔ δεσμεύτηκε, υπογράφοντας τις Συμβάσεις της Γενεύης, να αποσύρει από το Αφγανιστάν πριν από τη 15η Φεβρουαρίου 1989 τους 100.000 άνδρες της.

Η αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων έγινε σε δύο φάσεις: η πρώτη διήρκησε από τις 15 Μαΐου έως τις 15 Αυγούστου 1988. Η δεύτερη θα ξεκινούσε στις 15 Νοεμβρίου, όμως αναβλήθηκε εξαιτίας της στρατιωτικής πίεσης των μουτζαχεντίν. Ξεκίνησε τελικά με τη μέγιστη διακριτικότητα στις αρχές Δεκεμβρίου.

Οι συνθήκες ήταν δύσκολες, καθώς οι στρατιώτες που αποχωρούσαν από την Καμπούλ ήταν αντιμέτωποι με τον πιο δριμύ χειμώνα εδώ και 16 χρόνια στην προσπάθειά τους να διασχίσουν έναν ορεινό όγκο που υψωνόταν στα 3.600 μέτρα. Επιπλέον οι μουτζαχεντίν διατηρούσαν την πίεση στους Σοβιετικούς στρατιώτες, με πολλούς να πεθαίνουν σε μάχες μέχρι το τέλος της απόσυρσης.

Στην Καμπούλ «καμία δημοσιότητα ή ιδιαίτερη τελετή δεν σηματοδότησε την αποχώρηση του τελευταίου Σοβιετικού στρατιώτη», έγραψε στις 15 Φεβρουαρίου 1989 ο ειδικός απεσταλμένος του AFP Αλέν Μπεμπιόν.

Στο Χαϊρατάν ο τελευταίος Σοβιετικός στρατιώτης που διέσχισε «τη γέφυρα της φιλίας» στις 11:30 ήταν ο στρατηγός Μπόρις Γκρομόφ.

Το 1992 ο πρόεδρος Μοχάμεντ Ναζιμπουλάχ παραιτήθηκε σηματοδοτώντας το τέλος του κομμουνισμού στο Αφγανιστάν.