Στους Αμερικανούς αρέσουν πολύ οι καλές ιστορίες ανόδου και πτώσης, όπως τους αρέσουν και οι αναστάσεις. Η ιστορία της χώρας αυτής είναι φτιαγμένη από τέτοιες εξιλεώσεις. Όπως ο Ντάγκλας Μακάρθουρ έγινε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ο σωτήρας της Αμερικής στην εκστρατεία του Ειρηνικού Ωκεανού, έτσι παύθηκε από τα καθήκοντά του λίγα χρόνια αργότερα επειδή έδειξε υπερβάλλοντα ζήλο στην Κορέα. Του επιτράπηκε όμως να διατηρήσει τις δάφνες του. Στους Αμερικανούς δεν αρέσει να απαλλάσσονται από ήρωες, όταν οι ίδιοι έχουν συμβάλει στην αναγόρευσή τους.
Το αίτιο της παραίτησης του Ντέιβιντ Πετρέους από τη CIA – η αποκάλυψη μιας εξωσυζυγικής σχέσης – μοιάζει ασήμαντο μπροστά σ’ εκείνο που είχε οδηγήσει στην παύση του Μακάρθουρ. Το παράπτωμά του, όμως, ταιριάζει στην εποχή μας, όπου οι ιδιωτικές υποθέσεις έχουν διεισδύσει βαθιά στη δημόσια σφαίρα.
«Η πτώση του Πετρέους είναι όσο μεγαλειώδης θέλουμε να την παρουσιάζουμε», γράφει ο Τζον Λι Άντερσον στο περιοδικό Νιου Γιόρκερ. «Ήταν ένας εξαίρετος στρατιωτικός αξιωματούχος και συνέβαλε αποφασιστικά στο να υπάρξει μια στροφή στο χάος του πολέμου στο Ιράκ. Η ηρωοποίησή του όμως από πολιτικούς και δημοσιογράφους – όπως η Πόλα Μπρόουντγουελ – ήταν υπερβολική. Και εντάσσεται στην προσπάθεια της πρώην κυβέρνησης Μπους να αφηγηθεί εκ νέου τον πόλεμο του Ιράκ, μέσω του Πετρέους, ως μια επιτυχημένη ιστορία».
Ο πόλεμος στο Ιράκ ήταν ένα γεωστρατηγικό λάθος ιστορικών διαστάσεων, αλλά ο Ντέιβιντ Πετρέους κατόρθωσε να μετριαστούν οι επιπτώσεις του και να σωθούν τα προσχήματα. Γεννήθηκε έτσι ένας θρύλος. Ο Πετρέους πρόσφερε στους Αμερικανούς ένα πρότυπο για να λατρέψουν, σε μια εποχή που οι πολιτικοί τούς είχαν απογοητεύσει. Σε αντάλλαγμα, οι Αμερικανοί έπρεπε να ξεχάσουν όλες τις άλλες πλευρές του πολέμου στο Ιράκ. Τα μόνα που θυμούνται σήμερα είναι το «Σοκ και Δέος», το Αμπού Γράιμπ, η Φαλούτζα και η σύλληψη του Σαντάμ. Τίποτα άλλο.
Η τελική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων έγινε πέρυσι και πέρασε πρακτικά απαρατήρητη. Για πολλά χρόνια, όμως, οι θρίαμβοι του Πετρέους γεμίζουν τις σελίδες εφημερίδων, περιοδικών και αρκετών βιβλίων. Το φαινόμενο Πετρέους βοήθησε τους Αμερικανούς να ξεχάσουν ότι χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν σε έναν πόλεμο, το αποτέλεσμα του οποίου ήταν να εγκαθιδρυθεί ένα καθεστώς πιο κοντά στην Τεχεράνη παρά στην Ουάσινγκτον, γράφει το ΑΜΠΕ.
Όταν ανέλαβε καθήκοντα ο Ομπάμα, ο Πετρέους ήταν μια δύναμη που έπρεπε να λάβει υπόψη, ο jefe maximo της Central Command, ένας άνθρωπος που θα διεκδικούσε ίσως μια μέρα την προεδρία. Όταν, το 2010, ο στρατιωτικός διοικητής στο Αφγανιστάν Στάνλεϊ Μακρίσταλ αναγκάστηκε να παραιτηθεί, ο Ομπάμα έστειλε στη θέση του τον Πετρέους. Κι εδώ, ο τελευταίος δεν έκανε θαύματα. Οι Ταλιμπάν αποδείχθηκαν ανίκητοι. Και έσυραν τους Αμερικανούς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Το 2011, ο Ομπάμα επανέφερε τον Πετρέους στην Ουάσινγκτον, τον ανάγκασε να παραιτηθεί από τον στρατό, και τον έκανε διευθυντή της CIA. Ήταν μια έξυπνη και σοφή κίνηση. Μακρυά από τις μεγάλες στρατιωτικές αποτυχίες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, όμως, ο Πετρέους υπέκυψε σε μια από τις απλούστερες ανθρώπινες αδυναμίες: την ακατανίκητη έλξη κάποιου προς τον αγιογράφο του.
Ίσως να υπάρξει και μια ακόμη πράξη για τον Ντέιβιντ Πετρέους. Αν γλύψει τις πληγές του, αρχίσει να πηγαίνει στην εκκλησία και τα βρει με την οικογένειά του, η Αμερική πιθανότατα θα τον συγχωρήσει. Ίσως να επιστρέψει στη δημόσια ζωή ως στρατιωτικός αναλυτής του CNN. Ίσως να διεκδικήσει και κάποιο δημόσιο αξίωμα. Αλλά αυτό το κεφάλαιο της εξιλέωσης μένει ακόμη να γραφτεί.
