Η προεκλογική εκστρατεία για την ανάδειξη προέδρου στην Ουκρανία ξεκίνησε

Τον στόχο της εισόδου στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμμερίζονται στο σύνολό τους οι επικρατέστεροι πολιτικοί αντίπαλοι για τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στην Ουκρανία τον ερχόμενο Μάρτιο.

Όπως σημειώνει όμως η Πιλάρ Μπονέτ στο σημερινό φύλλο της ισπανικής εφημερίδας El Pais, ουδείς από τους μνηστήρες –συμπεριλαμβανομένου του σημερινού προέδρου Πέτρο Ποροσένκο— διαθέτει κάποια μαγική συνταγή για να ανακτήσει την επαρχία της Κριμαίας, που προσαρτήθηκε στη Ρωσία το 2014, ή για να επανενταχθούν στην Ουκρανία τα εδάφη του Ντονμπάς, της πλούσιας σε ορυχεία και μεγαλύτερης βιομηχανικής περιοχής στο ανατολικό τμήμα της χώρας, όπου, με τη στήριξη της Μόσχας, οι αυτονομιστές έχουν προκηρύξει την ίδρυση των «Λαϊκών Δημοκρατιών» της περιοχής, η οποία όμως επί του παρόντος αποτελεί μία εστία πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης.

Στην ουσία, η προεκλογική εκστρατεία στην Ουκρανία έχει ξεκινήσει βυθισμένη σε ένα κλίμα απογοήτευσης, όσον αφορά τα αποτελέσματα της διαδικασίας που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2013, με τις διαδηλώσεις κατά του φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανούκοβιτς και με αίτημα την ενσωμάτωση στη Δύση.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο, οι κύριοι υποψήφιοι για την προεδρία ρίχτηκαν στη μάχη για το «δακτυλίδι» του εκλεκτού, με αφορμή το φόρουμ για την «Ευρωπαϊκή στρατηγική της Γιάλτας» στο Κίεβο. Ενδεικτικό στοιχείο της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, είναι το γεγονός ότι το διεθνές τούτο φόρουμ, που χρηματοδοτείται από τον ολιγάρχη Βίκτορ Πίντσουκ, πραγματοποιείτο στη φυσική του έδρα, στην Κριμαία, έως την προσάρτηση της στη Ρωσία το 2014.

Τώρα όμως, η Κριμαία είναι ένας τόπος στρατοκρατούμενος και ελεγχόμενος πλήρως από τη Ρωσία. Στην ανατολική Ουκρανία, ο πόλεμος έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 10.000 ανθρώπους, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, της πόλης στη Βοσνία όπου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 8.000 μουσουλμάνοι το 1995, δήλωσε ενδεικτικά ο Αμερικανός διπλωμάτης Κερτ Βόλκερ, ο οποίος διαπραγματεύτηκε με τη Ρωσία την αναζήτηση μίας λύσης για το Ντονμπάς.

Στην Ουκρανία σήμερα υπάρχουν περίπου ενάμιση εκατομμύριο εκτοπισμένοι λόγω του πολέμου, ενώ η διαφθορά ζει και βασιλεύει αδιατάρακτα στον διοικητικό μηχανισμό της χώρας και οι πολίτες δεν αισθάνονται προστατευμένοι από ένα κράτος που εμφανίζεται λιπόψυχο απέναντι στις διάφορες ένοπλες ομάδες, οι οποίες αφ’ ενός αγωνίζονται για την απόσχιση και αφ’ ετέρου με το πρόσχημα της προάσπισης της χώρας τίθενται ψυχή τε και σώματι στην υπηρεσία συγκεκριμένων σκοπών και ακραίων ιδεολογιών.

Προγνωστικά των σφυγμομετρήσεων

Οι όποιες ελπίδες για μια αλλαγή προς το καλύτερο ποσώς έχουν υλοποιηθεί. Οι σφυγμομετρήσεις επιβεβαιώνουν ότι σχεδόν το 40% του εκλογικού σώματος. είτε δεν προτίθεται να ψηφίσει, είτε δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποιον θα επιλέξει.

Μεταξύ των υποψηφίων για την προεδρία κυριαρχούν τα παλιά, φθαρμένα, πρόσωπα. Σύμφωνα με μια έρευνα τριών κέντρων κοινωνιολογικών μελετών, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου, στον κατάλογο των προτιμήσεων (μεταξύ εκείνων των ψηφοφόρων που σχεδιάζουν να ασκήσουν το δικαίωμά τους) επικεφαλής εμφανίζεται η πρώην πρωθυπουργός Γιούλια Τιμοσένκο, με ποσοστό 11%.

Την ακολουθεί με 7,1%, ο Ποροσένκο και αμέσως μετά έπονται ο κωμικός ηθοποιός Βλαντίμιρ Ζελένσκι με 6,7%), ο ροκ τραγουδιστής Σβιατόσλαβ Βακαρτσούκ με 6,5% και ο πρώην υπουργός Άμυνας Ανατόλι Γκριζένκο με 6,3 %. Ο Ζελένσκι είναι ο παραγωγός της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς «Ο υπηρέτης του λαού», βασισμένο στην ιστορία ενός δασκάλου που γίνεται πρόεδρος του κράτους, ενώ ο Βακαρτσούκ είναι η ψυχή του συγκροτήματος Okean Elsa και είναι «υποψήφιος διδάκτορας στη φυσική και τα μαθηματικά».

Η πρωτοκαθεδρία της Τιμοσένκο επιβεβαιώνεται και από άλλες δημοσκοπήσεις, αλλά η κατάσταση μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει, αφού ο Ποροσένκο διαθέτει καλύτερες προσβάσεις στον διοικητικό μηχανισμό από τους αντιπάλους του.

«Οι νέοι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι και απαιτούν νέους ηγέτες και νέα πρόσωπα και ως εκ τούτου υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Βοκαρτσούκ και του Ζελένσκι», υποστηρίζει η Ιρίνα Μπεκέσκινα, διευθύντρια του Ιδρύματος για τις Δημοκρατικές Πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με την ίδια, ο τραγουδιστής έχει περισσότερο ρεύμα στα κεντρικά και στα δυτικά της χώρας, ενώ ο κωμικός, αντλεί υποστήριξή από τα νότια και ανατολικά τμήματά της. Σε περίπτωση που τελικά δεν θέσουν υποψηφιότητα, θα πρέπει να αναπροσαρμόσουμε τις προβλέψεις και να δούμε πού πηγαίνουν οι ψήφοι τους, επισημαίνει η ίδια κοινωνιολόγος. «Ο λαϊκισμός θα είναι το κύριο εργαλείο όλων των υποψηφίων», τονίζει η ίδια εν κατακλείδι.

Στις ΜΚΟ, που δημιουργήθηκαν για να ελέγχουν τα πεπραγμένα της κεντρικής διοίκησης, η απογοήτευση είναι πέρα για πέρα ορατή. «Μόνο μέσα από μία τεράστια πίεση από την κοινωνία, αλλά και τη Δύση, κατέστη εν τέλει δυνατόν να θεσπισθεί ένα δικαστήριο κατά της διαφθοράς», υπογραμμίζουν τα Μέσα ενημέρωσης, αναφερόμενα στη νέα ανεξάρτητη νομική οντότητα που εγκρίθηκε τον περασμένο Ιούνιο. Προκειμένου να εκταμιευθεί πίστωση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ στην Ουκρανία, η ΕΕ ζήτησε κατεπειγόντως να ληφθούν μέτρα κατά της διαφθοράς.

Κατόπιν τούτου, το μνημόνιο για τη χορήγηση της πίστωσης υπογράφηκε την περασμένη Παρασκευή στην ουκρανική πρωτεύουσα, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Σύμφωνα με την Μπεκέσκινα, η ακροδεξιά δεν έχει καμία πιθανότητα να κερδίσει την προεδρία και στην καλύτερη των περιπτώσεων, εάν δηλαδή συνασπισθούν όλες μαζί οι ομάδες αυτής της τάσης, θα μπορούσε να συγκεντρώσει ποσοστό μόλις 5% στο Ράντα (Κοινοβούλιο της Ουκρανίας). Η εκλογική κατακρήμνιση του Ποροσένκο είναι τεράστια, δεδομένου ότι το 2014 εξελέγη με ποσοστό άνω του 50%. Ο πρόεδρος προσπαθεί τώρα να χαλιναγωγήσει την πτώση της δημοτικότητάς του, απευθυνόμενος διαρκώς στο αίσθημα της εθνικής ενότητας.

Ο Ουκρανός ηγέτης έχει ταχθεί υπέρ του αυτοκέφαλου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Η Ουκρανική Εκκλησία στην ιεραρχία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, της οποίας ο πατριάρχης Κύριλλος ταυτίζεται απόλυτα με τα συμφέροντα του Κρεμλίνου.

Τα πρώτα βήματα για τον διαχωρισμό των Εκκλησιών ήδη έχουν γίνει και η άφιξη στο Κίεβο δύο απεσταλμένων της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως (της ανώτατης αρχής στην κοινότητα των Ορθοδόξων Εκκλησιών) αποβλέπει σε αυτόν τον στόχο. Το εκκλησιαστικό θέμα είναι εν κατακλείδι εξόχως πολιτικό και ενδέχεται να καταλήξει σε τοπικές συγκρούσεις για τον έλεγχο των ενοριών.

Επικρίσεις κατά του Ποροσένκο για τους χειρισμούς του στο Ντονμπάς

Ο πρόεδρος Ποροσένκο θέλει να εγγράψει στο Σύνταγμα τον προσανατολισμό της χώρας του στις αρχές του Βορειοατλαντισμού και της ΕΕ, πρώτον ως ένα απτό δείγμα προς τη Δύση για την προσκόλλησή της στους στόχους αυτούς και δεύτερον, ως ηχηρή έκφραση ενός οριστικού αποχαιρετισμού σε ό,τι μπορεί να ένωνε ακόμη την Ουκρανία με τη Μόσχα.

Ο Ουκρανός ηγέτης δεν μοιάζει να πολυνοιάζεται για τους ψηφοφόρους του Ντονμπάς, οι οποίοι ούτως, ή άλλως, δεν διάκεινται θετικά απέναντί του. Οι φιλορωσικές τάσεις συνασπίζονται γύρω από τον Βαντίμ Ραμπίνοβιτς, ο οποίος διατηρεί άριστες σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η ρωσική θέση σχετικά με το Ντονμπάς δεν αναμένεται να μεταβληθεί προτού ολοκληρωθεί ο εκλογικός κύκλος, όπως πιστεύει ο Βόλκερ. Στο Κίεβο, ο Αμερικανός διπλωμάτης κατηγόρησε την ουκρανική κυβέρνηση για το ότι δεν φρόντισε ώστε ο άμαχος πληθυσμός, που κατοικεί στα ελεγχόμενα από τους στασιαστές εδάφη να λαμβάνει τις συντάξεις και την κοινωνική πρόνοια που του αντιστοιχεί και συνέστησε στην κυβέρνηση να συνεργασθεί προς την κατεύθυνση αυτή με τον Ερυθρό Σταυρό και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις. Η σύρραξη ουδόλως έχει κατευνασθεί, τονίζει ο Βόλκερ, απεναντίας συνεχίζεται επί τέσσερα χρόνια «νυχθημερόν».