Πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες, ορισμένοι δείχνοντας τις πληγές και τις μελανιές τους, κατηγόρησαν την κροατική αστυνομία ότι τους ξυλοκόπησε πριν τους στείλει πίσω στη Βοσνία, η οποία έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλές πέρασμα για την Ευρώπη καθώς άλλα σύνορα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση κλείνουν.
Η Κροατία αρνείται την κατηγορία ότι η συνοριακή αστυνομία της αντιμετωπίζει με σκληρότητα τους επίδοξους πρόσφυγες οι οποίοι προσπαθούν να γλιτώσουν από τους πολέμους και τη φτώχεια στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική αναζητώντας μια νέα ζωή στην Ευρώπη. Απορρίπτει επίσης τις κατηγορίες περί αστυνομικής βίας και υποστηρίζει ότι οι συνοριοφύλακές της ενεργούν με βάση τα διεθνή πρότυπα.
Ωστόσο, πολλοί από τους περίπου 5.000 μετανάστες που ζουν σε καταυλισμούς κοντά στα σύνορα των δύο χωρών, αφηγούναι μια διαφορετική ιστορία.
«Η Κροατία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα» φώναζε μια ομάδα Πακιστανών που ζουν σε σκηνές κοντά στην πόλη Μπίχατς, όπως μεταδίδει το Reuters και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Πολλοί έδειχναν τις ραγισμένες οθόνες των κινητών τηλεφώνων τους που, όπως υποστηρίζουν, τα κατέστρεψαν οι Κροάτες αστυνομικοί.
«Οι Κροάτες αστυνομικοί βλέπουν κάποιον που είναι Άραβας, μουσουλμάνος και δείτε τι συμβαίνει», είπε ο 40χρονος Μοχάμαντ από τη Γάζα, μιλώντας ιταλικά και δείχνοντας μελανιές στην πλάτη, τα χέρια και τα γόνατά του. «Ρατσιστές, ρατσιστές Κροάτες» πρόσθεσε ο Μοχάμαντ, στόχος του οποίου είναι να φτάσει στην Ιταλία όπου ζουν η σύζυγος και η κόρη του.
Η Βοσνία προσπαθεί το τελευταίο διάστημα να αντιμετωπίσει την αιφνίδια αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Περίπου 11.000 άνθρωποι από την Ασία και τη Βόρεια Αφρική έχουν φτάσει φέτος στη χώρα. Η Βοσνία δεν βίωσε τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, όταν 1 εκατομμύριο άνθρωποι πέρασαν από τα Βαλκάνια οδεύοντας προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Αλλά, καθώς τα σύνορα σε άλλες περιοχές κλείνουν, έχει καταστεί πλέον περιοχή διέλευσης.
Σύμφωνα με τις βοσνιακές αρχές, οι μετανάστες –οι περισσότεροι από αυτούς είναι Αφγανοί, Ιρανοί, Σύροι και Πακιστανοί– φτάνουν στη χώρα από τη Σερβία και την Ελλάδα, μέσω Αλβανίας και Μαυροβουνίου. Οι αρχές υποστηρίζουν ότι το 60% όσων έφτασαν έχουν ήδη φύγει από τη χώρα, όμως εθελοντές και εργαζόμενοι σε υπηρεσίες αρωγής εκτιμούν ότι τουλάχιστον 5.000 από αυτούς έχουν αποκλειστεί εκεί.
«Καθημερινά, φτάνουν 50-60 νέοι άνθρωποι και πραγματικά δεν γνωρίζω αν θα φύγουν από τη χώρα», είπε ο Αμίρα Χαντιμεχμέτοβιτς, ο διευθυντής ενός προσφυγικού καταυλισμού του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στο Μπίχατς. “Είναι πολύ, πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε τους σωστούς αριθμούς”, πρόσθεσε.
Οι περισσότεροι είναι συγκεντρωμένοι σε δύο καταυλισμούς, στο Μπίχατς και τη Βέλικα Κλάντουσα, κοντά στα σύνορα με την Κροατία. Ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες, στριμωγμένοι σε εγκαταλελειμένα κτίρια ή σε σκηνές διασκορπισμένες στα δάση. Τις περισσότερες ημέρες απλών περιφέρονται εκεί, μιλούν στα κινητά τους ή περιμένουν να μοιραστούν τα γεύματα από τις υπηρεσίες αρωγής, με την ελπίδα ότι θα βρουν μια ευκαιρία να συνεχίσουν το ταξίδι τους.
Όμως η γειτονική Κροατία έχει κλείσει τα σύνορά της και στέλνει πίσω στη Βοσνία όποιον παράτυπο μετανάστη εντοπίζει. Πολλοί έδειξαν σε έναν εικονολήπτη του πρακτορείου Reuters τις μελανιές τους, αφού όπως υποστηρίζουν οι Κροάτες αστυνομικοί τους ξυλοκόπησαν. Λένε επίσης ότι συχνά τα υπάρχοντά τους καταστρέφονται ή τους τα παίρνουν.
Με ανακοίνωσή του στο περιφερειακό τηλεοπτικό κανάλι N1, το υπουργείο Εσωτερικών της Κροατίας ανέφερε ότι απορρίπτει κατηγορηματικά, για άλλη μια φορά, τους ισχυρισμούς περί αστυνομικής βίας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα τραύματα προέρχονται από τους καυγάδες των μεταναστών μεταξύ τους.
Ο Μπεχίρ, 35 ετών, από το Ιράν, είπε ότι τον έπιασαν με τους φίλουος του στην Κροατία, κοντά στα σύνορα με τη Σλοβενία και κρατήθηκε για μία ημέρα πριν τον απελάσουν πίσω στη Βοσνία. Ενώ βρισκόταν στην Κροατία ισχυρίζεται ότι ζήτησε να αιτηθεί άσυλο αλλά δεν του επέτρεψαν να συμπληρώσει τα έγγραφα. Αντί για αυτό, η αστυνομία τον χτύπησε.
Πολλοί άλλοι, αφού προσευχήθηκαν σε μια μικρή αυλή, σε έναν παλιό, κατεστραμμένο φοιτητικό κοιτώνα στο Μπίχατς για να γιορτάσουν τη μουσουλμανική γιορτή του Αΐντ αλ Άντχα, αφηγήθηκαν παρόμοιες ιστορίες.
«Σχεδιάζω να περάσω (τα σύνορα) μαζί με κάποιον, άλλοι πηγαίνουν μόνοι τους», είπε ο Σαμίρ από το Ισλαμαμπάντ που δήλωσε ότι ήταν τεχνικός ηλεκτρονικών υπολογιστών στο Πακιστάν και θέλει να φτάσει στην Ιταλία ή την Ισπανία. «Εξαρτάται από την τύχη μας. Αν είμαστε τυχεροί, θα περάσουμε», πρόσθεσε.
