Με τη βοήθεια της τεχνολογίας υπέρυθρης απεικόνισης, ερευνητές αναγνώρισαν κάτω από την επιφάνεια ενός πίνακα του Πικάσο, που βρίσκεται σε μουσείο της Ιαπωνίας, μια σελίδα εφημερίδας -ανακάλυψη που επιτρέπει να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες δημιουργίας του έργου «Maternite au bord de la mer» που δείχνει μια μητέρα να κρατά στην αγκαλιά το παιδί της στην ακτή.

«Προσανατoλίσαμε την κάμερα της υπέρυθρης απεικόνισης στο πρόσωπο της μητέρας και προς μεγάλη μου έκπληξη είδα αμέσως να φαίνεται ένα κείμενο εφημερίδας», διηγείται ο Τζον Ντιλέινι, ερευνητής της Εθνικής Πινακοθήκης της Ουάσινγκτον.

Ο Ντιλέινι διεξήγαγε τη μελέτη με την Κέικο Ιμάι, διευθύντρια του μουσείου Pola στην περιοχή Χακόνε, δυτικά του Τόκιο, όπου εκτίθεται ο πίνακας της μπλε περιόδου του καλλιτέχνη έως τον Αύγουστο. Προσεχώς ο πίνακας θα δοθεί με δανεισμό στο μουσείο Ορσέ στο Παρίσι (από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2019).

Για να διαπιστώσουν την προέλευση αυτού του κειμένου, οι ερευνητές κατέφυγαν στα αρχεία της γαλλικής λογοτεχνικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής εφημερίδας «Le Journal», της οποίας ο Πικάσο (1881-1973) ήταν συχνός αναγνώστης.

Οι ερευνητές βρήκαν ένα φύλλο της εφημερίδας της 18ης Ιανουαρίου 1902 που ανταποκρινόταν ακριβώς στο κείμενο που διακρινόταν στον πίνακα. Στο κείμενο γίνεται λόγος για τις συζητήσεις στο βρετανικό κοινοβούλιο και για τη δημιουργία έκθεσης Ζωγραφικής και Γλυπτικής στη Λέσχη Αυτοκινήτου της Γαλλίας.

Η ανακάλυψη των άρθρων αυτών δείχνει ότι ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε μετά την ημερομηνία αυτή στη Βαρκελώνη, όπου ο Πικάσο είχε εγκατασταθεί στις αρχές Ιανουαρίου προερχόμενος από τη γαλλική πρωτεύουσα.

Ο λόγος της παρουσίας αυτού του φύλλου της εφημερίδας παραμένει μυστήριο. Εικάζεται ωστόσο ότι μπορεί να χρησιμοποιήθηκε από τον Πάμπλο Πικάσο για να καλύψει προηγούμενες στρώσεις χρωμάτων, πριν ο καλλιτέχνης ζωγραφίσει μια καινούργια στρώση ή ίσως την τελική σύνθεση του πίνακα, μια πρακτική που συνήθιζε άλλωστε.

Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε προσέφερε επίσης στους ερευνητές ακριβέστερες εικόνες μιας άλλης σύνθεσης που είναι παρούσα κάτω από την επιφάνεια του πίνακα και η οποία είχε εντοπισθεί στη διάρκεια προηγούμενων ερευνών με χρήση ακτίνων Χ. Στη σύνθεση αυτή διακρίνεται ένα έπιπλο πάνω στο οποίο κάθεται μια γυναίκα έχοντας δίπλα της ένα ποτήρι με αψέντι.