Ήταν δύο λεπτά πριν το μεσημέρι της 29ης Φεβρουαρίου 1968 όταν η προεδρική αυτοκινητοπομπή μπήκε φουριόζα στο υπόγειο πάρκινγκ του Πενταγώνου.
Η λιμουζίνα σταμάτησε ακριβώς μπροστά από το ασανσέρ που οδηγούσε κατευθείαν στο γραφείο του υπουργού Αμύνης, Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα. Στο υπόγειο τον περίμενε ο υπουργός και οι βοηθοί του, όπου αντάλλαξαν λίγα ψυχρά λόγια πριν ο ΜακΝαμάρα καλέσει το ασανσέρ.
Ο πρόεδρος ήταν εκεί για να διώξει κακήν κακώς τον υπουργό του, με μια «προαγωγή» στην Παγκόσμια Τράπεζα, εξαιτίας των κυβερνητικών χειρισμών του στον Πόλεμο του Βιετνάμ, ενός πολέμου που είχε ήδη διεκδικήσει τις ζωές 11.363 αμερικανών στρατιωτών την προηγούμενη χρονιά και τώρα τεράστιες διαδηλώσεις δονούσαν τις ΗΠΑ.
Μερικές χιλιάδες κόσμου και ένα άγημα 150 στρατιωτών περίμεναν μάλιστα από πάνω τους ώστε να αποχαιρετήσουν τον ΜακΝαμάρα και τις υπηρεσίες του στο αμερικανικό έθνος. Ο υπουργός πάτησε λοιπόν το κουμπί του μοναδικού ασανσέρ για επιβάτες ολόκληρου του Πενταγώνου.
Βλέπετε το Πεντάγωνο είχε κατασκευαστεί στη δεκαετία του 1940 και οι αρχιτέκτονες δεν είχαν στα χέρια τους το απαραίτητο ατσάλι για να φτιάξουν ασανσέρ, καθώς χρειαζόταν όλο για τον Β’ Παγκόσμιο. Είχαν μόλις αρχίσει να φτιάχνουν ανελκυστήρες στο τεράστιο κτίριο και μόνο του υπουργού ήταν για την ώρα διαθέσιμος.
Μόλις όμως το ασανσέρ πέρασε και τον δεύτερο όροφο, σταμάτησε αιφνιδίως! «Τι συνέβη με αυτό το πράγμα;», ρώτησε αμήχανα ο πρόεδρος τους βοηθούς του που έψαχναν το κουμπί κινδύνου ή προσπαθούσαν να μιλήσουν με κάποιον στο τηλέφωνο του θαλαμίσκου.
Ο ειδικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Lawrence Levinson, ήταν ένας από τους 13 που κλείστηκαν εκείνη τη μέρα στο ασανσέρ και μίλησε πρόσφατα για την περιπέτεια. Όλοι πίστεψαν κατ’ αρχάς πως κάτι κακό συνέβαινε: «Η πρώτη σκέψη ήταν ‘‘γιατί τώρα;’’», θυμάται. Και μιλάμε για εποχές αρκούντως ταραγμένες, καθώς ο κόσμος την προηγούμενη κιόλας χρονιά είχε δει οχτώ πραξικοπήματα, απόπειρες ή πετυχημένα, και ένα γεωπολιτικό χάος που κλιμακωνόταν στην Αμερική με τον κοστοβόρο Πόλεμο του Βιετνάμ.
Όλοι πίστεψαν σε εκείνο το ασανσέρ πως ο Στρατός είχε κάνει πραξικόπημα κατά την τελευταία μέρα του ΜακΝαμάρα στο υπουργείο. «Είχαμε την κεφαλή του κράτους και τον υπουργό Άμυνας στριμωγμένους σε έναν στενό χώρο που ήταν ανυπεράσπιστος και ευάλωτος. Έναν φυσικό τόπο για μια έκτακτη τραγωδία», θυμάται ο Levinson.
Ο μόνος πράκτορας της Μυστικής Αστυνομίας μέσα στο ασανσέρ είχε μιλήσει εντωμεταξύ με το γουόκι-τόκι με τους συναδέλφους του καλώντας τους να «ανοίξουν τις αναθεματισμένες πόρτες», την ίδια ώρα που ένας συνταγματάρχης ακουγόταν απέξω να φωνάζει «εδώ κόλλησε, εδώ κόλλησε».
Ο πιλότος του Air Force One, James Cross, κλεισμένος κι αυτός στο ασανσέρ, θυμάται τον Τζόνσον να εκλιπαρεί τον λογογράφο του Will Sparks να κάνει κάτι για να μπει λίγος φρέσκος αέρας. Ο πρόεδρος είχε εξαφανιστεί για δέκα ολόκληρα λεπτά μέσα σε ένα φρεάτιο και το Πεντάγωνο ήταν το λιγότερο ανάστατο!
Στα 12 λεπτά οι πόρτες άνοιξαν μαγικά από έναν επιστάτη του Πενταγώνου, ο οποίος στρίμωξε μια καρέκλα από το μικρό άνοιγμα και σύντομα ο Λίντον Τζόνσον θα ήταν ξανά ελεύθερος, με λίγη βοήθεια από τους άντρες της προσωπικής του φρουράς. Ο πανικός καταλάγιασε και μερικά λεπτά αργότερα ο πρόεδρος θα βράβευε έξω στη βροχή τον Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα για τις διακεκριμένες υπηρεσίες του στο αμερικανικό έθνος μέσα σε ομοβροντία πυροβολισμών. Και μετά τον έδιωξε από την κυβέρνηση και έφυγε από το Πεντάγωνο.
Το φιάσκο με τον εγκλωβισμένο στο ασανσέρ πρόεδρο πυροδότησε εξελίξεις στο Πεντάγωνο, καθώς φάνηκε πως εκείνος ο ανελκυστήρας, ο μοναδικός στο κτίριο, δεν ήταν στην αρμοδιότητα κανενός. Η Προεδρική Βιβλιοθήκη Λίντον Τζόνσον στο Όστιν του Τέξας φιλοξενεί μια λεπτομερή αναφορά για το τι ακριβώς συνέβη εκείνα τα 12 λεπτά, αλλά και για τα ραγδαία γεγονότα που απασφάλισε στο Πεντάγωνο.
Μία εβδομάδα μετά, ο προεδρικός σύμβουλος του Πενταγώνου έστειλε ένα εσωτερικό υπόμνημα στο Οβάλ Γραφείο: «Θα χαρείτε να μάθετε», λέει στον πρόεδρο των ΗΠΑ, «πως η Διοίκηση διόρθωσε το πρόβλημα με τον ανελκυστήρα του Πενταγώνου. Όταν οι 13 μας κλειστήκαμε στο εσωτερικό του, η ταμπέλα έγραφε ‘‘Χωρητικότητα: 15 άτομα’’. Αλλάξαμε την ταμπέλα. Τώρα λέει ‘‘Χωρητικότητα: 12 άτομα’’ και σκεφτόμαστε να το κάνουμε ‘‘10 άτομα’’»…
