Προβληματισμό προκαλεί σε πολλές χώρες το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας που έχουν εξαγγείλει οι Κούρδοι στο Ιράκ για τις 25 Σεπτεμβρίου. Η κυβέρνηση στη Βαγδάτη δεν το θέλει. Η Τεχεράνη και η Άγκυρα επίσης δεν το θέλουν με την Τουρκία μάλιστα να συγκεντρώνει και στρατεύματα στα σύνορα καθώς πολλοί εκτιμούν πως για αυτή είναι «χρυσή» αφορμή για να βάλει χέρι στα πετρέλαια του Κιρκούκ.
Του Μαρίνου Γκασιάμη
Ρωσία και ΗΠΑ επίσης δεν φαίνεται να το επιθυμούν, με τη δεύτερη ωστόσο να έχει απολέσει σε σημαντικό βαθμό την επιρροή που είχε παλαιότερα χρόνια. Η εκπρόσωπος μάλιστα του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Χέδερ Νάουερτ, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Οι ΗΠΑ αντιτίθενται σθεναρά στο δημοψήφισμα της ιρακινής Κυβέρνησης της Περιφέρειας του Κουρδιστάν για την ανεξαρτησία, που έχει προγραμματιστεί για την 25η Σεπτεμβρίου».
Η μόνη χώρα που φαίνεται να το αποδέχεται είναι το Ισραήλ που θεωρεί πως ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν θα αποτελέσει ένα καλό «σύμμαχο» και εν δυνάμει απειλή για το Ιράν που έχει και αυτό όπως η Τουρκία σημαντικό κουρδικό πληθυσμό.
Σχετικά με το τι μπορεί να περιμένει κανείς από αυτό το δημοψήφισμα, το newsbeast.gr μίλησε με τον διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και γνωστό διεθνολόγο Κωνσταντίνο Φίλη.
«Το δημοψήφισμα, εφόσον γίνει, αν και κανείς δεν ξέρει τι θα μπορούσε να συμβεί την τελευταία στιγμή, αν και αυτή τη στιγμή δεν συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες, το να μη γίνει, αλλά μάλλον το να γίνει, δεν πρόκειται να προκαλέσει κάποιο άμεσο νομικό αποτέλεσμα.
Την επομένη δηλαδή του δημοψηφίσματος δεν πρόκειται οι Κούρδοι να ανεξαρτητοποιηθούν. Επίσης είναι αξιοσημείωτες και οι διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των Κούρδων μέσα στο Ιράκ, όχι ότι κάποιοι τάσσονται απέναντι στην ανεξαρτησία αλλά θεωρούν ότι δεν είναι τώρα ο σωστός χρόνος για να γίνει κάτι τέτοιο.
Θεωρούν δηλαδή ότι είναι πρόωρο και ότι θα δημιουργήσει περισσότερες επιπλοκές από όσα προβλήματα ενδεχομένως λύσει. Πιθανόν να έχουν και δίκιο. Βέβαια δεν νομίζω ότι αυτοί είναι η πλειοψηφία αλλά σίγουρα είναι ένας ικανός αριθμός. Το πόσοι είναι θα φανεί στο αποτέλεσμα αν και εκεί θα δούμε ποσοστά επί των ψηφισάντων.
Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει απόλυτη ταύτιση και ενιαία γραμμή, όπως θα περίμενε κανείς. Βέβαια από την άλλη, όλες αυτές οι αντιδράσεις που υπάρχουν από τις περιφερειακές χώρες, όπως το Ιράν και η Τουρκία, είτε από την κεντρική κυβέρνηση στο Ιράκ, έχουν συσπειρώσει τους Κούρδους.
Έχουν “φουντώσει” τον κουρδικό εθνικισμό, αλλά και πάλι πιστεύω ότι υπάρχει ένα ποσοστό που βλέπει τα πράγματα διαφορετικά από ότι ο Μπαρζανί».
Με την Τουρκία να μαζεύει στρατεύματα στα σύνορα με το Ιρακινό Κουρδιστάν, όντας πλέον εταίρος της Ρωσίας σε πολλά ζητήματα αν και μέλος του ΝΑΤΟ και την επιρροή της Ρωσίας να αυξάνεται σταδιακά τόσο στο Ιράκ όσο και τους Κούρδους που ζουν σε αυτό, θέσαμε το ερώτημα κατά πόσο είμαστε μπροστά σε μια σύγκρουση δια αντιπροσώπων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, σε περίπτωση που υπάρξει «ανάφλεξη» της περιοχής.
«Τώρα για το θέμα της “ανάφλεξης”. Θεωρώ ότι όλες οι πλευρές έχουν σηκώσει πολύ ψηλά τον πήχη. Οι Κούρδοι γιατί θέλουν να γίνει το δημοψήφισμα και οι άλλες πλευρές γιατί δεν θέλουν να γίνει το δημοψήφισμα πάση θυσία.
Νομίζω πως κατόπιν αυτού, τα πράγματα δεν θα κινηθούν στην κατεύθυνση περαιτέρω “ανάφλεξης”. Θα πρέπει βέβαια να δούμε ποια είναι η σκοπιμότητα που εξυπηρετεί το δημοψήφισμα. Αν δηλαδή είναι μια προσπάθεια του Μπαρζανί, επειδή έτσι κι αλλιώς έχει επιμηκύνει τον χρόνο του στην εξουσία, να φύγει κάποια στιγμή, αφήνοντας μια παρακαταθήκη. Αν είναι μια προσπάθεια να αποκτήσει ένα διαπραγματευτικό ατού απέναντι στην κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ ή αν είναι κάτι παραπάνω, το οποίο όμως αυτή τη στιγμή φαντάζει “χλωμό”».
Οι ΗΠΑ έχουν μια σαφώς αρνητική στάση απέναντι στο δημοψήφισμα, βέβαια έχουν χάσει την επιρροή που ασκούσαν απέναντι στον Μπαρζανί και ταυτόχρονα έχουν μεγάλη ανάγκη τους Κούρδους γιατί είναι οι πλέον αξιόμαχοι στον πόλεμο απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος.
Μάλιστα το δημοψήφισμα μπορεί να αποπροσανατολίσει τις δυνάμεις που μάχονται εναντίον του ISIS και μπορεί εάν και εφόσον η ένταση μεταξύ τους παραμείνει να δημιουργήσει και ένα κενό το οποίο θα θελήσει να εκμεταλλευτεί το Ισλαμικό Κράτος που αυτή την στιγμή είναι σε μεγάλη υποχώρηση εδαφική.
Δεν βλέπω όμως τέτοια αντιπαράθεση, τουλάχιστον αυτή την στιγμή, γιατί και οι Ρώσοι έχουν μια μάλλον αρνητική στάση απέναντι στην προοπτική αυτή (σ.σ ανεξαρτησία Κουρδιστάν)».
Στο ερώτημα σχετικά με τις εκλογές τις οποίες ξεκινούν της Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου οι Κούρδοι της Συρίας και πόσο θα επηρεάσουν αυτές, τις εξελίξεις τόσο στην ίδια την Συρία αλλά και τους Κούρδους στο Ιράκ, ο κ. Φίλης επεσήμανε πως: «Σε αυτές τις περιπτώσεις όταν μιλάμε για μια ενιαία εθνότητα, ακόμα και αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους (Οι Κούρδοι της Συρίας έχουν μεγάλες διαφορές με τους Κούρδους του Ιράκ), σίγουρα η μία κίνηση επηρεάζει την άλλη. Λειτουργεί δηλαδή λίγο σαν συγκοινωνούντα δοχεία.
Υπάρχει μια κινητικότητα να το πω έτσι από την πλευρά του κουρδικού στοιχείου. Έτσι κι αλλιώς όμως οι Κούρδοι της Συρίας μας είχαν προδιαθέσει για κάτι τέτοιο, ότι δηλαδή θα κάνουν εκλογές στα καντόνια. Προφανώς και αυτοί θέλουν να προλάβουν κάποιες εξελίξεις και νομίζω θέλουν να ισχυροποιηθούν διαπραγματευτικά βλέποντας ή φοβούμενοι ότι μπορεί αφού λήξη η μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, οι δυνάμεις που σήμερα τους στηρίζουν να τους «αδειάσουν»».
