Πριν ακόμη από τις επιθέσεις εναντίον των Δίδυμων Πύργων στη Νέα Υόρκη, η περιοχή της Ισπανίας με τις περισσότερες ισλαμιστικές τρομοκρατικές δραστηριότητες ήταν η Καταλονία, έστω κι αν η φονικότερη μέχρι σήμερα επίθεση έγινε στη Μαδρίτη, σύμφωνα άρθρο του Ενρίκε Φιγκερέντο στην εφημερίδα La Vanguardia, που αναδημοσιεύει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η δράση των δυνάμεων ασφαλείας στο καταλανικό έδαφος είχε εμποδίσει μέχρι τώρα την πραγματοποίηση διαφόρων τρομοκρατικών επιθέσεων, ιδιαίτερα στη Βαρκελώνη. Ένα παράδειγμα είναι η επίθεση στο μετρό της πόλης, η οποία απετράπη χάρις τις πληροφορίες που απέσπασε ένας άνδρας που είχε διεισδύσει στο δίκτυο των τρομοκρατών.
Τα πέντε τελευταία χρόνια έγιναν στην Καταλονία 30 επιχειρήσεις εναντίον τζιχαντιστών, που οδήγησαν στη σύλληψη 62 υπόπτων. Μόνο φέτος διεξήχθησαν 7 επιχειρήσεις και συνελήφθησαν 11 ύποπτοι, γεγονός που δείχνει ότι η Καταλονία βρισκόταν πάντα στο στόχαστρο των τρομοκρατών. Η συνεργασία της Εθνοφρουράς με την Εθνική Αστυνομία στην περιοχή ήταν πάντα αρμονική και αποτελεσματική.
Η Καταλονία απορρόφησε τον μεγαλύτερο αριθμό μουσουλμάνων μεταναστών που έφτασαν στη χώρα στα μεγάλα μεταναστευτικά κύματα πριν από το 2007. Παρόλο που οι περισσότεροι από αυτούς τους μετανάστες προέρχονταν από το Μαρόκο, πολλοί ήταν εκείνοι και από άλλες χώρες του Μαγκρέμπ, με αποτέλεσμα τα αραβικά να είναι σήμερα μια από τις γλώσσες που ακούγονται περισσότερο στην περιοχή.
Μια τέτοια συγκέντρωση μουσουλμάνων θεωρήθηκε αμέσως από τις ξένες εξτρεμιστικές οργανώσεις, όπως οι σαλαφιστές, μια εξαιρετική ευκαιρία να εξαχθεί στην Καταλονία το μίσος τους για τον δυτικό τρόπο ζωής και τις δημοκρατικές παραδόσεις. Tα τζαμιά μετατράπηκαν γρήγορα σε τόπους εξάπλωσης αυτών των μηνυμάτων. Εκεί αναζητούσαν κατά συνέπεια οι αρχές και τους ανθρώπους που ήταν υποψήφιοι να «ριζοσπαστικοποιηθούν».
Σύμφωνα με στοιχεία των ισπανικών υπηρεσιών πληροφοριών, υπολογίζεται ότι υπάρχουν σήμερα στην Καταλονία γύρω στα 50 κέντρα προπαγάνδισης του σαλαφισμού. Αλλα τόσα βρίσκονται σε όλη την Ισπανία. Η αναλογία αυτή δείχνει πόσο μεγάλη συγκέντρωση εξτρεμιστικών ισλαμιστικών κέντρων υπάρχει στην Καταλονία και εξηγεί την προσοχή που δείχνουν εδώ και χρόνια οι αρχές.
Σε αστικά κέντρα γύρω από τη Βαρκελώνη έχουν εξουδετερωθεί οργανώσεις που τα τελευταία χρόνια λειτουργούσαν ως γέφυρες για τη μεταφορά μαχητών σε περιοχές όπως το Αφγανιστάν, η Συρία ή το Ιράκ. Ανάλογοι μηχανισμοί χρησιμοποιούνταν και σε άλλα αστικά κέντρα της Καταλονίας, ενώ ιδιαίτερη προσοχή έδιναν οι αρχές στη «ριζοσπαστικοποίηση εξπρές» που γινόταν μέσω Διαδικτύου.
Όταν το Ισλαμικό Κράτος άρχισε να υποχωρεί στις περιοχές που ήλεγχε, οι εντολές της ηγεσίας του αυτοανακηρυχθέντος Χαλιφάτου προς τους προσήλυτους άλλαξαν. Στο εξής, έπρεπε να πραγματοποιούν επιθέσεις όπου μπορούσαν, με σκοπό την πρόκληση όσο το δυνατόν περισσοτέρων θυμάτων. Οι επιθέσεις με οχήματα εναντίον του πλήθους αποτελούν ένα από τα πιο τρομακτικά αποτελέσματα αυτών των νέων εντολών.