Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι βγαίνει επιτέλους από τη σκηνή, αλλά όχι ακόμη και από το παιχνίδι. «Είμαι κουρασμένος, με κούρασε το να μην μπορώ να υπαγορεύω τη γραμμή και να ακολουθώ την πολιτική που θα ήθελα», έλεγε στην εφημερίδα La Stampa.
Ύστερα από 17 χρόνια στην κορυφή της ιταλικής πολιτικής σκηνής, ο Καβαλιέρε καταθέτει τα όπλα. Αφού διαπίστωσε ότι οκτώ από τους πρώην πιστούς του (τους οποίους χαρακτήρισε «προδότες») τον εγκατέλειψαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων και κατά συνέπεια δεν διαθέτει πια την απόλυτη πλειοψηφία, ο Μπερλουσκόνι δήλωσε στα 75 του χρόνια ότι εγκαταλείπει την πολιτική σκηνή και δεν θα είναι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές.
«Αυτό που έχει σημασία είναι να εργάζεσαι για το καλό της χώρας», είχε δηλώσει την Τρίτη το βράδυ, αφού επισκέφθηκε τον πρόεδρο Ναπολιτάνο, «πρέπει να μας ανησυχεί η ιταλική κατάσταση, αυτό που συμβαίνει στις αγορές».
Όπως επισημαίνει πάντως η Libération, ο Μπερλουσκόνι είναι ο πέμπτος ηγέτης που πέφτει θύμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης μέσα σε δέκα μήνες. Είχαν προηγηθεί ο Κόουεν της Ιρλανδίας, ο Σόκρατες της Πορτογαλίας, η Ραντιτσόβα της Σλοβακίας και ο Γιώργος Παπανδρέου. Σε δέκα ημέρες, στον κατάλογο θα προστεθεί και ο Θαπατέρο της Ισπανίας. Κανείς δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο. Ο Νικολά Σαρκοζί βλέπει τη δημοτικότητά του να καταρρέει, ενώ και η Ανγκελα Μέρκελ έχει συγκεντρώσει μια σειρά εκλογικών αποτυχιών.
Η Ιστορία, σημειώνει η γαλλική εφημερίδα στο σημερινό κύριο άρθρο της, θα συγκρατήσει τον τρόπο με τον οποίο αποχώρησαν από την εξουσία ο Μπερλουσκόνι και ο Παπανδρέου. Δεν τους έδιωξαν τα οργισμένα πλήθη, αλλά οι οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές. Η χαριστική βολή δόθηκε στις Κάννες από το γαλλογερμανικό δίδυμο, που έχει αναγορευτεί σε «διευθυντήριο» της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, παρατηρείται και στις δύο χώρες ένα παράδοξο. Στην Αθήνα, φαίνεται να διαγράφεται μια εθνική ενότητα, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν αδιανόητη. Στη Ρώμη, οι Ιταλοί απαλλάσσονται από έναν αδίστακτο μεγαλομανή που κάθε μέρα κατέστρεφε όλο και περισσότερο την αξιοπιστία τους.
Σε ό,τι αφορά την πτώση του Μπερλουσκόνι, η εφημερίδα «L’ Unita», πρώην όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος, μίλησε για «παράδοση». Η Μπάρμπαρα Σπινέλλι, αρθρογράφος της Repubblica, έγραψε ότι «έπεσε η αυλαία του Truman Show» και ότι τελείωσε επιτέλους μια περίοδος που θυμίζει το ventennio, δηλαδή την εικοσαετή περίοδο που κυβέρνησε τη χώρα ο Μουσολίνι.
Όμως η χαρά των αντιπάλων του Μπερλουσκόνι δεν κράτησε πολύ. Οι αγορές άρχισαν και πάλι από χθες να σημαδεύουν την Ιταλία, με το επιτόκιο των δεκαετών ομολόγων να φτάνει το 7,6%. Αν η παρουσία του Μπερλουσκόνι θεωρούνταν από τις αγορές εμπόδιο στην ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας, η παραμονή του στην εξουσία μέχρι την υιοθέτηση του νόμου για την οικονομική σταθερότητα δεν φαίνεται να τις καθησυχάζει.
Η αβεβαιότητα παραμένει, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι ο Μπερλουσκόνι θα συνεχίσει να ελίσσεται στα παρασκήνια ακόμη και μετά την παραίτησή του. Ο ίδιος βρίσκεται άλλωστε στο στόχαστρο της δικαιοσύνης και η οικονομική του αυτοκρατορία κινδυνεύει. Δεν είναι λίγοι μάλιστα εκείνοι που θεωρούν ότι ο πρωθυπουργός μπορεί απλώς να προσπαθεί να κερδίσει χρόνο.
«Ο Ναπολιτάνο τον ανάγκασε να ανακοινώσει ότι θα φύγει μετά την ψήφιση του νόμου για την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά μπορούμε να του έχουμε εμπιστοσύνη;» διερωτάται η εφημερίδα της αντιπολίτευσης Il Fatto. Ο ίδιος ο πρόεδρος διευκρινίζει ότι η απόφαση του πρωθυπουργού είναι αμετάκλητη. Όμως η προοπτική των πρόωρων εκλογών που επιδιώκει ο Μπερλουσκόνι δημιουργεί ερωτήματα.
«Στις κάλπες! Στις κάλπες!» έγραφε χθες η δεξιά εφημερίδα Libero, ενώ η Il Foglio, την οποία διευθύνει ο πρώην εκπρόσωπος του Μπερλουσκόνι Τζουλιάνο Φεράρα, έγραψε ότι ο Μπερλουσκόνι «παραιτείται, αλλά δεν εγκαταλείπει τη μάχη».
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός όρισε ήδη τον διάδοχό του: τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Αντζελίνο Αλφάνο. Όπως επισημαίνει όμως ο οικονομολόγος Φραντσέσκο Τζαβάτσι, «η προοπτική των πρόωρων εκλογών τρομάζει τους επενδυτές, γιατί η χώρα έχει ανάγκη από μια σταθερή και σοβαρή κυβέρνηση που θα παραμείνει στη θέση της για τουλάχιστον ένα χρόνο και θα λάβει τα αναγκαία μέτρα για την εξυγίανση της δημοσιονομικής κατάστασης».
Ένα μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης είναι διατεθειμένο να στηρίξει κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό τον πρώην επίτροπο Μάριο Μόντι, που θα καθησυχάσει τις αγορές. Προς το παρόν, πάντως, ο Μπερλουσκόνι επιμένει στις θέσεις του. Παρόλο που η Δεξιά βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις, εκείνος θεωρεί πως πρέπει να μιλήσει ο λαός. Μένει να φανεί αν στην επικίνδυνη αυτή στρατηγική θα τον ακολουθήσουν και οι δικοί του.
