Τέταρτη συνάντηση Ερντογάν-Πούτιν σε ένα εξάμηνο τον Μάρτιο

«Η άφιξη στη Μόσχα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου» δήλωνε σήμερα στο ρωσικό πρακτορείο Interfax ο τούρκος πρεσβευτής στην Μόσχα Χουσείν Ντιριόζ, επισημαίνοντας ότι «κατά τη διάρκεια της επίσκεψης αυτής θα πραγματοποιηθεί η τέταρτη συνάντηση του με τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας το τελευταίο εξάμηνο».

Η δήλωση του Τούρκου πρεσβευτή ακολούθησε τις δηλώσεις που έκανε προηγουμένως ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλιούτ Τσαβούσογλου στη κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον Ουκρανό ομόλογο του στο Κίεβο Πάβελ Κλίνκιν, κατά την οποία ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν θα επισκεφθεί σύντομα το Κίεβο και την Μόσχα.

Στην Μόσχα, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Τούρκος πρεσβευτής, ο Τούρκος πρόεδρος θα συζητήσει «τα βήματα που αφορούν την περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων μας», χωρίς ωστόσο να κάνει μια συγκεκριμένη αναφορά στα ζητήματα τα οποία θα συζητηθούν κατά την διάρκεια των δύο επισκέψεων.

Αναμφίβολα στην ατζέντα του Τούρκου προέδρου θα βρεθούν, εκτός από τα ζητήματα της διμερούς οικονομικής συνεργασίας σε διάφορους τομείς, το συριακό και η διευρυνόμενη στρατιωτική συνεργασία στον πόλεμο κατά του «Ισλαμικού Κράτους» στην Συρία, την οποία καθόρισε σε μεγάλο βαθμό η ίδια η τροπή του πολέμου στην Συρία, μετά την νίκη που πέτυχαν τα συριακά στρατεύματα στο Χαλέπι με την υποστήριξη των ρωσικών δυνάμεων, για την οποία ένας από τους πιο έγκυρους ρώσους στρατιωτικούς αναλυτές, ο Πάβελ Φελγκενάουερ, είχε γράψει πρόσφατα στην εφημερίδα Novaya Gazeta ότι είναι «ιστορικής σημασίας» και θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την Ρωσία στη Μέση Ανατολή. Και φαίνεται πως ο Φελγκενάουερ, ο οποίος επισήμαινε ότι η Ρωσία είχε ρίξει όσες δυνάμεις είχε και δεν είχε για τη νίκη αυτή στο Χαλέπι, είχε κάνει μια σωστή εκτίμηση.

Πράγματι με το Χαλέπι, ο πόλεμος πήρε άλλη τροπή και η Άγκυρα έδειξε ότι δυσανασχέτησε . Ο Ερντογάν, τις μέρες εκείνες μάλιστα, ενώ ξεκινούσε την συνεργασία με την Μόσχα, είχε δηλώσει, σε ομιλία του ότι «ο τουρκικός στρατός μπήκε στην Συρία για να ανατρέψει τον Άσαντ». Αυτό ήταν το πρώτο «θερμό» επεισόδιο μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας, μετά την αποκατάσταση των σχέσεων τους, το οποίο «αιφνιδίασε» την Μόσχα που προσπαθούσε να καταλάβει τι συμβαίνει. Ακολούθησε ένας ολονύκτιος μαραθώνιος τηλεφωνικών επαφών μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας , μέχρι που κάποιος αξιωματούχος από το περιβάλλον Ερντογάν, διαβεβαιώνε το Κρεμλίνο «ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται τοις μετρητοίς κάποιες οι δηλώσεις».

Το δεύτερο θερμό επεισόδιο που έβαλε σε δοκιμασία και πάλι τις σχέσεις Μόσχας Άγκυρας ήταν η δολοφονία στα τέλη Δεκεμβρίου του Ρώσου πρέσβη στην Άγκυρα Αντρέι Καρλόφ, με τον δολοφόνο αστυνομικό να φωνάζει την ώρα που εκτελούσε εν ψυχρώ τον Ρώσο διπλωμάτη «Αυτό για όσα κάνατε στο Χαλέπι!».

Η Μόσχα τότε διατήρησε την ψυχραιμία της, αλλά και τους προβληματισμούς της για τα κίνητρα της δολοφονίας. ¨Όταν μάλιστα, στην καθιερωμένη ετήσια συνέντευξη που έδωσε ο πρόεδρος Πούτιν, τον Δεκέμβριο, ρωτήθηκε, αν θεωρεί ότι σχετίζονται η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού τον Νοέμβριο του 2015 από τουρκικά μαχητικά πάνω από τον εναέριο χώρο της Συρίας και η δολοφονία του Ρώσου πρέσβη, είχε πει ότι στην αρχή θεώρησε ότι η κατάρριψη ήταν κάποιο τυχαίο γεγονός, αλλά τώρα έχει διαφορετική άποψη.

Στην ουσία, ο Ρώσος πρόεδρος, άφηνε σαφώς να εννοηθεί, ότι κάποιοι δεν θα ήθελαν την επαναπροσέγγιση της Μόσχας με την Άγκυρα και δη την στενή στρατιωτική συνεργασία τους στην Συρία, που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες. Ένα τρίτο «θερμό» επεισόδιο, όπως το χθεσινό, με τον βομβαρδισμό στόχων του «ισλαμικού Κράτους» στο χωριό Ελ Μπάμπα, κατά την διάρκεια του οποίου κατά λάθος η ρωσική αεροπορία έπληξε σημείο στο οποίο βρίσκονταν Τούρκοι στρατιωτικοί, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις Τούρκοι και να τραυματιστούν άλλοι ένδεκα, ήρθε να ενισχύσει την εκτίμηση αυτή.

Ο Ρώσος πρόεδρος στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, του εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για το περιστατικό αυτό, με τον οποίο συμφώνησε «να ενισχυθεί ο συντονισμός μέσω των στρατιωτικών διαύλων, κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων στην Συρία εναντίον των μαχητών του ISIS και άλλων εξτρεμιστικών οργανώσεων» ενώ ο εκπρόσωπος του Ντμίτρι Πεσκόφ διευκρίνισε ότι «οι ρωσικές δυνάμεις έπληξαν στόχους με βάση τις συντεταγμένες που είχαν δώσει οι Τούρκοι εταίροι».

Στην ουσία η Μόσχα παραδέχθηκε ότι έγινε λάθος λόγω κακού συντονισμού. Το επεισόδιο διαλευκάνθηκε χωρίς να υπάρξει κάποια όξυνση στις σχέσεις, παρότι η ρωσική εφημερίδα «Vedomosti» στο άρθρο της με τίτλο «Η Ρωσία και η Τουρκία μοιράζουν την Βόρειο Συρία» έγραφε αναφερόμενη στο περιστατικό αυτό ότι « δεν είναι το πρώτο παράδειγμα «φίλιων πυρών’ σε χερσαίους στόχους στο πόλεμο κατά του ISIS, αλλά το πρώτο περιστατικό που παραδέχθηκε η ρωσική πλευρά». Παράλληλα βέβαια επεσήμαινε ότι κατά την διάρκεια της χθεσινής τηλεφωνικής επικοινωνίας Πούτιν – Ερντογάν, οι δύο ηγέτες συζήτησαν εκτός από ζητήματα διμερούς οικονομικής συνεργασίας, τις εξελίξεις στην Συρία σε σχέση με τις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Αστανά, ενόψει της επίσκεψης Ερντογάν τον Μάρτιο στην Μόσχα.

Δεν είναι γνωστό αν μέχρι την επίσκεψη του προέδρου Ερντογάν στην Μόσχα θα συμβούν και άλλα περιστατικά, λόγω κάποιου λάθους συντονισμού. Το βέβαιο είναι πως και οι δύο χώρες επιδιώκουν τη μεταξύ τους συνεργασία, την οποία οικοδομούν εν μέσω αστάθμητων παραγόντων και προβληματισμών, η κάθε μια για τους δικούς της γεωπολιτικούς λόγους.