Πολλά μπορούν να γίνουν και να ξεχαστούν στο διάβα του ιστορικού χρόνου, ιδιαίτερα αν μιλάμε για χιλιετίες ολόκληρες ανθρώπινων περιπετειών.
Κι έτσι, ακόμα και οι μεγαλύτεροι στρατηλάτες του αρχαίου κόσμου μοιάζουν να έχουν υποχωρήσει στις μνήμες της ανθρωπότητας, παρά το γεγονός ότι στα χρόνια τους το όνομά τους και μόνο κατατρομοκρατούσε κοντινούς και μακρινούς πολιτισμούς.
Εδώ θα μιλήσουμε για τον αρχαίο φόβο με σάρκα και οστά, έστω κι αν στις μέρες μας τα ονόματά τους δεν μας λένε πια και πολλά πράγματα…
Ο Τιγκλάθ Πιλεσέρ Α’ των Ασσυρίων
Ο Τιγκλάθ Πιλεσέρ Α’ έγινε βασιλιάς της Ασσυρίας όταν η δύναμή της εξασθενούσε, αν και στα επόμενα 40 χρόνια (1115-1077 π.Χ.) θα κατάφερνε όχι μόνο να αντιστρέψει το κλίμα αλλά και να οικοδομήσει μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από τη Μεσόγειο μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα! Παρά το γεγονός δηλαδή ότι μια από τις πρώτες του κινήσεις ως βασιλιάς ήταν να υιοθετήσει την πρακτική των ανθρωποθυσιών, κάτι άγνωστο και ανήκουστο για τους Ασσύριους.
Ο Πιλεσέρ Α’, ένας από τους τρεις μεγάλους ηγεμόνες των Ασσυρίων, έδιωξε τους Χετταίους από την Καππαδοκία και τους Αραμαίους από τη βόρεια Συρία, επεκτείνοντας καθοριστικά τα εδάφη του. Καθέλκυσε βέβαια ένα εντελώς βάρβαρο και ρατσιστικό σώμα νόμων (ακόμα και για τα δεδομένα της αρχαιότητας) και έφτιαξε παντού ηρώα του όπου εξιστορούσαν τις νίκες του ως εξής: «τα κουφάρια [των εχθρών μου] κάλυψαν τις κοιλάδες και τις κορυφές των βουνών. Έκοψα τα κεφάλια τους. Τις επάλξεις των πόλεών τους έκανα σωρούς, τον πλούτο τους λεηλάτησα. Τις πόλεις τους έκαψα με φωτιά, κατέστρεψα και κυρίευσα»…
Ο Γκιζέριχος των Βανδάλων
Ήταν γύρω στο 406 μ.Χ. όταν πάγωσαν τα νερά του Ρήνου, επιτρέποντας έτσι στο γερμανικό φύλο των Βανδάλων να περάσει το ποτάμι και να εισβάλει στη Γαλατία, καταστρέφοντας και λεηλατώντας τα πάντα στο πέρασμά του. Για 20 ολόκληρα χρόνια οι Βάνδαλοι όργωναν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία παίζοντας χωρίς ουσιαστικό αντίπαλο.
Όταν ωστόσο ανέλαβε τα ηνία ο Γκιζέριχος το 428 μ.Χ., ο λαός του ήταν ήδη σε δεινή θέση, παγιδευμένος καθώς ήταν στην Ανδαλουσία της Ιβηρικής ανάμεσα στους Ρωμαίους και τους Βησιγότθους. Γενναίος και τολμηρός, πήρε όλο του τον λαό (περισσότερους από 80.000 άντρες και γυναικόπαιδα) και πέρασε στη Βόρεια Αφρική, κατακτώντας εύκολα τα νέα εδάφη και μετατρέποντας την Καρχηδόνα σε πρωτεύουσα του βασιλείου του το 439 μ.Χ.!
Αφού έφτιαξε στόλο, ο Γκιζέριχος μετέτρεψε τους στρατιώτες του σε ναύτες τρομερούς, κάνοντας τους Βάνδαλους του συνώνυμο του πειραματικού τρόμου της Μεσογείου. Αφού προσπάθησε να εισβάλει ανεπιτυχώς στην Ελλάδα (απωθήθηκε από τους Μανιάτες στην Πελοπόννησο) και αφού απέκρουσε την εκστρατεία του Βυζαντίου εναντίον του, ο Γκιζέριχος με τον παντοδύναμο πειρατικό του στόλο κατέλαβε το 455 μ.Χ. τη Ρώμη!
Οι Βάνδαλοι λεηλάτησαν και κατέστρεψαν την Αιώνια Πόλη σε τέτοιον βαθμό που θα άφηναν κληρονομιά τον όρο «βανδαλισμός» να περιγράφει τις καταστροφές των πολιτιστικών μνημείων. Οι Ρωμαίοι προσπάθησαν να τον εκδικηθούν αρκετές φορές, ήταν όμως σαφές πως ο Γκιζέριχος δεν είχε όμοιό του στη ναυμαχία, κάνοντας πραγματικά ό,τι ήθελε τον ρωμαϊκό στόλο.
Ο φοβερός κατακτητής πέθανε το 477 μ.Χ. και οι Βυζαντινοί θα χρειάζονταν άλλα 60 χρόνια για να ανακαταλάβουν τη Βόρεια Αφρική. Μόνο όταν ο Ιουστινιανός θα έστελνε στην Καρχηδόνα τον Βελισάριο θα ανάγκαζε τον Γελίμερο να παραδοθεί, αν και πλέον το ημερολόγιο έγραφε 534 μ.Χ.
Ο Δημήτριος Α’ ο Ανίκητος
To ελληνιστικό βασίλειο της Βακτριανής (στο σημερινό Τατζικιστάν, Αφγανιστάν και Βόρειο Πακιστάν) που ξεπήδησε από την πελώρια αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τόσο πολέμησαν οι Σελευκίδες να κρατήσουν, αφέθηκε τελικά στην ησυχία του περί το 206 π.Χ. ως ανεξάρτητο ελληνικο-βακτριανό κράτος.
Λίγο αργότερα, ο γιος του Ευθύδημου Α’, Δημήτριος Α’, θα έκανε την περιβόητη εισβολή του στην Ινδία εκμεταλλευόμενος τον φόνο του τοπικού αυτοκράτορα και το πραξικόπημα ενός εκ των στρατηγών του. Το κενό αυτό εξουσίας ήταν ό,τι έπρεπε για τον Δημήτριο, που στέλνει τα στρατεύματά του και κατακτά μεγάλες περιοχές της Ινδίας.
Ο βασιλιάς Βακτρίας και Ινδίας πια (όπως τον αποκαλούν ο Στράβωνας και ο Ιουστίνος) Δημήτριος ο Ανίκητος είχε μεν ένα τεράστιο βασίλειο στα χέρια του (που περιλάμβανε ακόμα και την Αραχωσία και τη Γεδρωσία), καθόλου όμως πρακτικό, μιας και κοβόταν στα δυο από τεράστιες οροσειρές.
Κατά τα πρότυπα της εποχής, ένας τοπικός πολέμαρχος του βορρά εξεγέρθηκε εναντίον του την ώρα που το κύριο σώμα του στρατού του ήταν κάτω από τα βουνά, σκοτώνοντάς τον τελικά το 167 π.Χ. Η αυτοκρατορία του χωρίστηκε στα δυο και το νότιο ελληνο-ινδικό βασίλειο διατήρησε τη βουδιστική πίστη του Δημητρίου Α’…
Ο Τλακαελέλ των Αζτέκων
Παρά το γεγονός ότι ήταν ο μεγαλύτερος ηγέτης της, ο Τλακαελέλ δεν ήταν ποτέ επίσημος ηγεμόνας της αυτοκρατορίας των Αζτέκων. Κι αυτό γιατί προτιμούσε να κυβερνά πίσω από τον θρόνο, υπηρετώντας ως δεύτερος τη τάξει ηγέτης σε πέντε αυτοκράτορες! Αυτός ήταν εξάλλου που διαπραγματεύτηκε την τριπλή συμμαχία των βασιλείων της Τενοχτιτλάν, της Τεξκόκο και της Τλακοπάν δημιουργώντας τις ίδιες τις βάσεις της αυτοκρατορίας.
Ταυτοχρόνως δημιούργησε και ένα εκτεταμένο δίκτυο ιεροτελεστιών με ανθρωποθυσίες που θα χαρακτήριζαν τελικά την αυτοκρατορία, αλλά ας είναι. Κι αυτό γιατί όλα τα έκανε προκειμένου να οικοδομήσει μια κοινή πολιτιστική βάση για τα συνεργαζόμενα φύλα, καθιερώνοντας κοινές γιορτές, αναδιοργανώνοντας τον στρατό και φτιάχνοντας τελικά νέα Ιστορία, καίγοντας ό,τι δεν ήταν σύμφωνο με την καινούρια μυθολογία που έδωσε στους Αζτέκους του.
Παρά το γεγονός ότι σπανίως ο ίδιος έπαιρνε μέρος στις μάχες, ήταν αδίστακτος αναφορικά με την εξάπλωση των εδαφών του. Κυρίευσε, κατέκτησε και βούτηξε στο αίμα γειτονικές φυλές, έκανε επιδρομές στη χώρα των Μάγια και πριν πεθάνει το 1487 πρόλαβε να δει την ανθρωποθυσία 20.000 αιχμαλώτων πολέμου για τα εγκαίνια ενός νέου αζτέκικου ναού…
Ο Σουπιλουλιούμα Α’ των Χετταίων
Ο Σουπιλουλιούμα Α’ υπήρξε ο σημαντικότερος ηγεμόνας της αυτοκρατορίας των Χετταίων, περιώνυμος στα χρόνια του για την κατάκτηση των παντοδύναμων γειτονικών βασιλείων αλλά και την πειστική αμφισβήτηση της αιγυπτιακής κυριαρχίας στην Ασία (καταλαμβάνοντας όλη τη Συρία). Και την πάτησε ακριβώς εκεί, γιατί έμπλεξε με τις μηχανορραφίες των φαραώ και έπεσε στον κολοφώνα της ακμής του.
Η χήρα του νεαρού Τουταγχαμών αξίωσε τη συμμαχία του Σουπιλουλιούμα ζητώντας σε γάμο κάποιον από τους γιους του: «Για μένα θα είναι σύζυγος, για την Αίγυπτο θα είναι βασιλιάς», του διεμήνυσε. Ο βασιλιάς των Χετταίων της στέλνει πράγματι τον γιο του Ζανάνζα, τον οποίο σκοτώνουν ωστόσο στα σύνορα αιγύπτιοι σφετεριστές, πριν καν πατήσει το πόδι του σε αιγυπτιακό έδαφος.
Εξοργισμένος από την τροπή της υπόθεσης και τη διγλωσσία των Αιγυπτίων, καταλαμβάνει τα υπόλοιπα υποτελή κράτη της Αιγύπτου στη γύρω περιοχή και περνά τελικά τα σύνορά της, παρά την επιδημία πανούκλας που πλήττει τη χώρα. Σύντομα θα νοσήσει και θα πεθάνει λίγο αργότερα, το 1322 π.Χ.
