Μηνύματα ενότητας στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα στείλει σήμερα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ-Κλοντ Γιούνκερ κατά την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στο Στρασβούργο, στις 10:00 ώρα Ελλάδας, επιχειρώντας παράλληλα να ξανακερδίσει την αποπροσανατολισμένη κοινή γνώμη, μετά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος.
Ψηφιακή αγορά, επενδύσεις, άμυνα, μετανάστευση: το φετινό εγχείρημα αναμένεται να περιλαμβάνει σειρά συγκεκριμένων προτάσεων, ικανών να επαναφέρουν την ενότητα των 27, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των οποίων συνέρχονται , για πρώτη φορά χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο, την Παρασκευή στην Μπρατισλάβα.
Μόνος απέναντι στους 751 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα έχει στη διάθεσή του τρεις ώρες , μαζί με τις ερωτήσεις που θα δεχθεί, για να κάνει έναν μετά το Brexit απολογισμό, πριν αποκαλύψει το σχέδιο μάχης για τους προσεχείς μήνες.
Όλα προμηνύουν ότι θα είναι ίσως η πιο σημαντική ομιλία από το 2010 που καθιερώθηκε, καθώς ο πρόεδρος της Επιτροπής θα πρέπει να κάνει τον απολογισμό του δύσκολου έτους που πέρασε, να σχεδιάσει το επόμενο και στη συνέχεια να δεχθεί και να απαντήσει στην κριτική των ευρωβουλευτών.
«Περιμένουμε μία δυνατή ομιλία, ορόσημο, που θα εκφράσει τη φωνή της Ευρώπης», τόνισε ο Τζιάνι Πιτέλα, πρόεδρος της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωκοινοβουλίου. Διότι «η Ένωση βρίσκεται σε κακή κατάσταση», όπως δήλωσε ο Γκι Φερχόφστατ, επικεφαλής των Φιλελευθέρων.
Θα αποτελούσε «μοιραίο σφάλμα» να μην αντληθούν τα διδάγματα του Brexit, προειδοποίησε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, για τον οποίο η σύνοδος κορυφής της Μπρατισλάβα την Παρασκευή θα αποτελέσει «αποφασιστικό σημείο καμπής» για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις ανησυχίες που γεννήθηκαν από τη προσφυγική κρίση.
Για την ομιλία του, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα έχει στη διάθεσή του κεντρικό βήμα, που Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που προορίζεται για τους αρχηγούς κρατών και τους υψηλούς προσκεκλημένους.
Οι κινήσεις του, η στάση του θα γίνουν αντικείμενο στενής παρακολούθησης, την ώρα μάλιστα που η κατάσταση της υγείας του σχολιάζεται συχνά από τον ευρωπαϊκό Τύπο, παρά την κατηγορηματική του δήλωση τον Ιούνιο : «Δεν είμαι ούτε κουρασμένος, ούτε άρρωστος».
Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, η ικανότητα του 61χρονου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παίξει με τις γλώσσες ή να απομακρυνθεί από το κείμενο θα προσφέρουν χρήσιμες πληροφορίες.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα παρουσιάσει τα σχέδια των Βρυξελλών για την ασφάλεια και την άμυνα, ένα από τα κεντρικά θέματα της συνόδου κορυφής της Μπρατισλάβα.
Όμως, η ψηφιακή οικονομία θα είναι επίσης ένα από τα κεντρικά θέματα της ομιλίας του, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να παρουσιάσει σήμερα το απόγευμα δύο σημαντικά μεταρρυθμιστικά σχέδια, το ένα για τις τηλεπικοινωνίες και το άλλο για τα πνευματικά δικαιώματα.
Δεύτερο δυνατό σημείο: η επέκταση πέραν του 2018 του προγράμματος επενδύσεων που φέρει το όνομα του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και ξεκίνησε το 2014 για να ενισχύσει την ανάπτυξη, με έναν στόχο πολύ μεγαλύτερο από τα 315 δισεκατομμύρια ευρώ που προβλέπονταν αρχικά. Θα απευθύνεται , σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, στη νεολαία, το μεγάλο θύμα της ανεργίας στην Ένωση.
Θα παρουσιασθεί επίσης ένα νέο πρόγραμμα συμπληρωματικό στο «σχέδιο Γιούνκερ», που θα κατευθύνεται προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως της Αφρικής, με στόχο την αντιμετώπιση της μετανάστευσης στη ρίζα της.
Οι ευρωβουλευτές αναμένουν να ακούσουν επίσης από τον πρόεδρο της Επιτροπής κάτι για την φοροδιαφυγή, έπειτα από την απόφαση της Κομισιόν για την Apple.
«Είδαμε το καλύτερο πρόσωπο της Επιτροπής», δήλωσε ο Φιλίπ Λαμπέρ, συμπροεδρεύων της ομάδας των Πρασίνων. «Αυτή είναι η Ευρώπη που θέλουν οι πολίτες…η Ευρώπη που μπορεί να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη τους», δήλωσε ο Τζιάνι Πιτέλα.
Απέναντι στα μηνύματα ενότητας που θέλει να στείλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η διαίρεση ανάμεσα στα κράτη μέλη αποτελεί ωστόσο πραγματικότητα. Πρόσφατες εκδηλώσεις αυτής της διαίρεσης, η χθεσινή πρόταση του υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν για τον αποκλεισμό της Ουγγαρίας από την Ένωση για παραβίαση των ευρωπαϊκών αρχών, αλλά και η κοινή στάση των χωρών της ομάδας του Visegrad που προωθούν μεταρρύθμιση της Ένωσης με ενίσχυση του ρόλου των εθνικών θεσμών εις βάρος του φεντεραλιστικού μοντέλου διακυβέρνησης.
Στην περυσινή του ομιλία ο κ. Γιούνκερ αναφέρθηκε στην πρόκληση του προσφυγικού, μιλώντας στον νου αλλά και στην καρδιά των Ευρωπαίων και θυμίζοντας ότι κάποιος από την οικογένεια τους υπήρξε πρόσφυγας. Είχε ζητήσει να υιοθετηθεί η πρόταση της Κομισιόν για μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων και είχε τονίσει ότι το πρόβλημα δεν είναι η θρησκεία των προσφύγων. Θύμισε μάλιστα και τα λάθη της Ευρώπης στο παρελθόν όταν έκανε διαχωρισμό ανάμεσα σε Εβραίους, Χριστιανούς, Μουσουλμάνους.
Στην ομιλία του 2015 υποσχέθηκε ότι θα γίνει Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και ζήτησε την κινητοποίηση της ευρωπαϊκής διπλωματίας για την ειρήνευση στη Συρία και τη Λιβύη. Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή είναι στη φάση της υλοποίησης. Η μετεγκατάσταση προχωράει αργά αλλά δεν έχει εγκαταλειφθεί.
Πριν ένα χρόνο οι Βρυξέλλες είχαν μπροστά τη διαπραγμάτευση με τη Βρετανία, που πέτυχε τελικά μια καλή συμφωνία τον Φεβρουάριο και τίποτα δεν προμήνυε το σαρωτικό αποτέλεσμα του Brexit που έφερε το δημοψήφισμα.
Νέα επιδείνωση της κοινωνικής πραγματικότητας προκάλεσαν και τα τρομοκρατικά χτυπήματα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η οικονομική κρίση δεν έχει τελειώσει. Τα ελλείμματα και τα χρέη της Ευρώπης και κυρίως η ανεργία των νέων στοιχειώνουν το μέλλον και την προοπτική του μοναδικού εγχειρήματος, για το οποίο η Γηραιά Ήπειρος για 60 χρόνια ήταν υπερήφανη: Ειρήνη και ευημερία. Αυτά κλονίζονται και ένα ακόμη φάντασμα εμφανίζεται απειλητικά: Τα ακροδεξιά, τα ρατσιστικά, τα ξενοφοβικά κινήματα.
Ωστόσο, η ΕΕ τη χρονιά που πέρασε, παρά τη συσσώρευση και νέων προβλημάτων, άντεξε. Ο πρόεδρος Γιούνκερ πρέπει να δώσει τώρα μια προοπτική και μια ελπίδα.
