Μια ασυνήθιστη ανακάλυψη έκαναν Ευρωπαίοι και άλλοι αστρονόμοι- μεταξύ των οποίων μια Ελληνίδα- που ανακάλυψαν μια τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία σε απόσταση 70 εκατομμυρίων ετών. Η μαύρη τρύπα -όπως τα ψεκαστικά των κήπων- εκτοξεύει γύρω της «σιντριβάνια» ψυχρών πυκνών αερίων και όχι καυτού πλάσματος όπως θα περίμενε κανείς.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια ραδιοαστρονομίας Σουζάνε Άαλτο του σουηδικού Πανεπιστημίου Τεχνολογίας Τσάλμερς, έκαναν την ανακάλυψη με τη διεθνή διάταξη τηλεσκοπίων ALMA (Atacama Millimeter/submillimeter Array) στη Χιλή, μια συνεργασία Ευρώπης-ΗΠΑ-Ιαπωνίας. Μεταξύ των επιστημόνων ήταν η δρ Καλλιόπη Δασύρα του Τομέα Αστροφυσικής και Αστρονομίας του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ανακάλυψη έγινε στον γαλαξία NGC 1377 στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ηριδανού και η σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας και αστροφυσικής «Astronomy & Astrophysics». Ο εντυπωσιακός πίδακας κρύων αερίων έχει τεράστιο μήκος, περίπου 500 ετών φωτός, ενώ το πλάτος του είναι σχεδόν 60 έτη φωτός. Τα αέριά του ταξιδεύουν με ταχύτητα τουλάχιστον 800.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Οι περισσότεροι γαλαξίες έχουν μεγάλες μαύρες τρύπες στο κέντρο τους, με μάζες από λίγα εκατομμύρια έως ένα δισεκατομμύριο ηλιακές μάζες. Παραμένει μυστήριο το πώς απέκτησαν το τερατώδες μεγεθός τους. Ο εντοπισμός των μαύρων οπών γίνεται έμμεσα, μέσω της ύλης που απορροφάται από αυτές.
Όμως η συγκεκριμένη μαύρη τρύπα φαίνεται πως, αντί να «ρουφά» καυτά αέρια, «ψεκάζει» προς τα έξω κρύα αέρια. Το γιατί αυτό συμβαίνει, παραμένει αίνιγμα. Μια πιθανότητα είναι ότι ο εν λόγω γαλαξίας διαθέτει στο κέντρο του δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, σε τροχιά τη μία γύρω από την άλλη, πράγμα που έχει ως συνέπεια, εκτός από την απορρόφηση της ύλης που τις περιβάλλει, να εκτοξεύουν επίσης ύλη στο γύρω χώρο.
Η διάταξη ALMA αποτελείται από 66 γιγάντιες κεραίες διαμέτρου 12 και επτά μέτρων, εγκατεστημένες σε υψόμετρο περίπου 5.000 μέτρων.
