Ο πρώην πολιτικός ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς καταδικάστηκε σήμερα σε κάθειρξη 40 ετών για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Ο Κάρατζιτς κρίθηκε ένοχος από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία για τη σφαγή 8.000 μουσουλμάνων ανδρών και αγοριών τον Ιούλιο του 1995 στη Σρεμπρένιτσα, τη χειρότερη γενοκτονία που έχει σημειωθεί στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ράντοβαν Κάρατζιτς, το δικαστήριο σας καταδικάζει σε κράτηση 40 ετών», ανακοίνωσε ο πρόεδρος του δικαστηρίου Ο-Γκον Κουόν, χαρακτηρίζοντας τον κατηγορούμενο «αιχμή του δόρατος των στρατιωτικών, πολιτικών και κυβερνητικών δομών» των Σέρβων της Βοσνίας. Από τα 40 χρόνια θα αφαιρεθούν τα σχεδόν επτά που έχει ήδη παραμείνει προφυλακισμένος.
Οι δικαστές έκριναν ωστόσο ότι δεν παρουσιάστηκαν επαρκείς αποδείξεις ώστε να κρίνουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι διαπράχθηκε γενοκτονία σε άλλες επτά κοινότητες της Βοσνίας. Για τον λόγο αυτό ο Κάρατζιτς απαλλάχθηκε από τη μία από τις δύο κατηγορίες για γενοκτονία που τον βάρυναν.
Ο δικηγόρος του ανακοίνωσε αμέσως ότι θα ασκήσει έφεση στην καταδικαστική απόφαση για τη γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα. Είναι «απογοητευμένος και έκπληκτος» είπε ο Πίτερ Ρόμπινσον μιλώντας στους δημοσιογράφους. «Πιστεύει ότι καταδικάστηκε με βάση συμπεράσματα και θα εφεσιβάλει την απόφαση», εξήγησε.
Ο πρώην ψυχίατρος Ράντοβαν Κάρατζιτς ήταν «στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης και της εφαρμογής της ιδεολογίας» των Σερβοβοσνίων κατά τη διάρκεια του πολέμου που στοίχισε τη ζωή σε 100.000 ανθρώπους μεταξύ 1992-95. Άλλα 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν.
Ο 70χρονος κατηγορούμενος, που εμφανίστηκε στο δικαστήριο φορώντας σκούρο κοστούμι και μπλε γραβάτα, άκουσε με μεγάλη προσοχή την ανάγνωση της απόφασης.
Πολλά θύματα του πολέμου, μεταξύ των οποίων κρατούμενοι στρατοπέδων και γυναίκες από τη Σρεμπρένιτσα, αλλά επίσης διπλωμάτες και δημοσιογράφοι απ’ όλον τον κόσμο βρέθηκαν σήμερα στο δικαστήριο για να παρακολουθήσουν την τελευταία ημέρα της πολύκροτης δίκης. Συγγενείς θυμάτων δάκρυσαν καθώς ο πρόεδρος περιέγραφε πώς χωρίζονταν οι άνδρες και τα αγόρια από τις οικογένειές τους ενώ πολλοί αγκαλιάστηκαν μεταξύ τους και έφυγαν ήσυχα από το δικαστήριο μόλις ολοκληρώθηκε η διαδικασία.
Οι αστυνομικές αρχές της Χάγης είχαν λάβει δρακόντεια μέτρα και ένας αξιωματικός είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι είναι σε εγρήγορση, δύο ημέρες μετά και τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες.
Ο Ράντοβαν Κάρατζιτς είναι ο πλέον υψηλόβαθμος πολιτικός που δικάστηκε από το ΔΠΔ για εγκλήματα πολέμου. Η δίκη του πρώην πρόεδρου της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο οποίος είχε παραπεμφθεί επίσης στο ίδιο δικαστήριο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ καθώς ο κατηγορούμενος πέθανε το 2006.
Σύμφωνα με τους δικαστές, ο Κάρατζιτς επιδίωκε τη διαίρεση της Βοσνίας και ήθελε «να εκδιώξει για πάντα τους μουσουλμάνους και τους Κροάτες από τα εδάφη που διεκδικούσαν οι Σέρβοι». Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα εντασσόταν στο πλαίσιο της «εθνοκάθαρσης» που σχεδίασε από κοινού με τον Μιλόσεβιτς και τον στρατιωτικό ηγέτη των Σερβοβοσνίων, στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Κρίθηκε επίσης ένοχος για διώξεις, δολοφονίες, βιασμούς, απάνθρωπη μεταχείριση ή εξαναγκαστική μετεγκατάσταση –κατηγορίες που αφορούσαν κυρίως την πολιορκία του Σεράγεβο η οποία διήρκησε 44 μήνες και στοίχισε τη ζωή σε 10.000 ανθρώπους– αλλά και για τις «απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης» στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Ο-Γκον Κουόν είπε ότι η τριετής πολιορκία του Σεράγεβο, κατά την οποία η πόλη βομβαρδιζόταν ανηλεώς από τις σερβοβοσνιακές δυνάμεις, δεν θα είχε συμβεί χωρίς την στήριξη του Κάρατζιτς.
Την Τετάρτη ο ίδιος είχε υποστηρίξει στο Balkan Inside, ένα ειδησεογραφικό δίκτυο των Βαλκανίων, ότι έδωσε «μάχη για να διατηρήσει την ειρήνη, για να αποτρέψει τον πόλεμο και να μειώσει τα δεινά όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως της θρησκείας τους».
Ο Κάρατζιτς, που κάποτε ήταν ο πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στην Ευρώπη και για πολλούς Σέρβους παραμένει μέχρι και σήμερα «ήρωας» του πολέμου, κρυβόταν επί 13 χρόνια μετά τον πόλεμο. Είχε αφήσει μακριά γενειάδα, άλλαξε το όνομά του και εμφανιζόταν ως ειδικός στην εναλλακτική ιατρική. Συνελήφθη το 2008 και η δίκη του ξεκίνησε το 2009 και ολοκληρώθηκε το 2014, μετά από 497 ημέρες ακροαματικής διαδικασίας και 586 καταθέσεις μαρτύρων.
Ο εισαγγελέας του ΔΠΔ για την πρώην Γιουγκοσλαβία Σερζ Μπραμέρτζ, που είχε ζητήσει την καταδίκη του σε ισόβια κάθειρξη, χαιρέτισε την απόφαση σημειώνοντας ότι «αποδόθηκε δικαιοσύνη». Ο κόσμος «αποφάσισε ότι τα θύματα στην πρώην Γιουγκοσλαβία δικαιούνται δικαιοσύνη», συνέχισε. «Επί δύο δεκαετίες τα θύματα αυτά μας εμπιστεύτηκαν για να τα δικαιώσουμε. Χιλιάδες ήρθαν εδώ για να αφηγηθούν την ιστορία τους και να αντιμετωπίσουν θαρραλέα τους βασανιστές τους. Σήμερα, με την καταδίκη αυτή, τιμήσαμε την εμπιστοσύνη που μας έδειξαν. Αποδόθηκε δικαιοσύνη», ανέφερε.
