Με την ευκαιρία της 12ης Φεβρουαρίου, παγκόσμιας ημέρας κατά της εκμετάλλευσης των παιδιών ως στρατιώτες, η UNICEF παρουσίασε τα τελευταία στοιχεία για το σημαντικό αυτό ζήτημα κατάφωρης παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων των παιδιών σε όλο τον κόσμο.
Όπως τονίζει η οργάνωση, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί έως σήμερα, δεκάδες χιλιάδες παιδιά, αγόρια και κορίτσια ηλικίας κάτω των 18 ετών, εκτιμάται ότι εξακολουθούν να στρατολογούνται και να χρησιμοποιούνται σε συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Μέχρι και 16.000 παιδιά μόνο στο Νότιο Σουδάν έχουν ενταχθεί και χρησιμοποιούνται από ένοπλες δυνάμεις και ομάδες από την έναρξη της σύγκρουσης το Δεκέμβριο του 2013, ενώ και όλα τα μέρη της τρέχουσας σύρραξης στην Υεμένη έχουν εμπλακεί σε εκτεταμένη στρατολόγηση παιδιών. Όσο συνεχίζουν τέτοιες σοβαρές παραβιάσεις, η διεθνής κοινότητα δεν θα τιμά την υπόσχεσή της να τεθεί ένα τέλος, μια για πάντα, στην στρατολόγηση και χρήση παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις.
Τα παιδιά χρησιμοποιούνται με διάφορους τρόπους από ένοπλες δυνάμεις και ομάδες, ως μαχητές, μάγειρες, αχθοφόροι, αγγελιοφόροι και κατάσκοποι, ή βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση. Μερικά παιδιά έχουν απαχθεί ή στρατολογηθεί δια της βίας, ενώ άλλα εξαναγκάζονται να συμμετάσχουν εξαιτίας της φτώχειας, από την πολιτική κατάσταση ή τον κοινωνικό αποκλεισμό ή από την επιθυμία να αναζητήσουν εκδίκηση για τη βία που διαπράχθηκε εναντίον των ίδιων ή των οικογενειών τους. Σε κάθε περίπτωση, η στρατολόγηση παιδιών για στρατιωτικούς σκοπούς και η εκμετάλλευσή τους από ένοπλες δυνάμεις ή ομάδες αποτελεί σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την εμπλοκή των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις (2000) απαιτεί από τα κράτη να εξασφαλίσουν ότι παιδιά κάτω των 18 ετών δεν θα υπόκεινται σε υποχρεωτική στρατολόγηση στις ένοπλες δυνάμεις τους. Επιπλέον, απαιτεί από τα κράτη να αυξήσουν την ελάχιστη ηλικία για εθελοντική στράτευση, πάνω από την ηλικία των 15 ετών. Επίσης, απαγορεύει σε οποιονδήποτε κάτω των 18 ετών να συμμετέχει σε εχθροπραξίες.
Μέσα στο 2015 η UNICEF κατάφερε να απελευθερώσει 10.000 παιδιά-στρατιώτες και να επανεντάξει 8.000. Η UNICEF βοηθά ώστε να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των παιδιών-στρατιωτών από τις ένοπλες δυνάμεις και τις ένοπλες ομάδες και την επανένταξή τους στις κοινωνίες τους, ενώ εργάζεται και προς όφελος άλλων ευάλωτων παιδιών στις κοινότητές τους. Η UNICEF συνεργάζεται επίσης άλλους εταίρους για την οικοδόμηση της ανθεκτικότητας των οικογενειών και των κοινοτήτων και για να ενισχύσει την ικανότητα των παιδιών και των νέων να αντιστέκονται στην επιρροή και τις προσπάθειες στρατολόγησης από τις ένοπλες δυνάμεις και ομάδες.
Για την αποτροπή της στρατολόγησης και εκμετάλλευσης παιδιών από ένοπλες δυνάμεις και ομάδες η UNICEF προτείνει:
· Επένδυση στην οικοδόμηση κοινοτήτων που είναι ανθεκτικές απέναντι στη στρατολόγηση παιδιών.
· Να καταστούν τα σχολεία ασφαλείς χώροι για τα παιδιά.
· Να παρέχεται καθολική ληξιαρχική καταγραφή των γεννήσεων.
· Προώθηση της νομοθεσίας ενάντια στη χρήση ή στρατολόγηση παιδιών, και εκπαίδευση των στρατιωτικών δυνάμεων και δυνάμεων ασφαλείας σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών και την προστασία τους.
· Παρακολούθηση και αναφορά της στρατολόγησης και χρήσης παιδιών από ένοπλες δυνάμεις ή ομάδες.
Επίσης προτείνει την προώθηση της απελευθέρωσης αυτών των παιδιών και την υποστήριξή τους με κατάλληλα προγράμματα επανένταξης πρώην παιδιών-στρατιωτών στις κοινότητές τους.
