Είκοσι εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνται την Κυριακή στις κάλπες για να εκλέξουν το νέο κοινοβούλιο της Βενεζουέλας, στο οποίο οι πιθανότητες της αντιπολίτευσης να εξασφαλίσει την πλειοψηφία είναι για πρώτη φορά ορατές εδώ και 16 χρόνια, ενώ ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο έχει δεσμευθεί να κάνει τα πάντα για να διατηρήσει ακέραια την εξουσία του.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, για πρώτη φορά από το 1999 και την ανάληψη της εξουσίας από τον Ούγκο Τσάβες, τον μεγάλο Συνασπισμό για τη Δημοκρατική Ενότητα (MUD) της αντιπολίτευσης φαβορί στην ψηφοφορία κατά την οποία θα εκλεγούν 167 βουλευτές για πενταετή θητεία.
Ωστόσο, οι πολιτικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι στο πλαίσιο αυτού του πολιτειακού συστήματος της προεδρικής παντοδυναμίας, το Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV) θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες ανατροπής.
«Εγώ δεν θα παραδοθώ υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, το ξέρω ότι θα θριαμβεύσουμε», διαβεβαίωσε ο Μαδούρο. Σε περίπτωση ήττας, «θα κατέβω στους δρόμους για να αγωνισθώ μαζί με τον λαό, όπως έκανα πάντα, και θα περάσουμε σε ένα νέο στάδιο της επανάστασης». Ωστόσο, με τη δημοτικότητά του στο 22%, σύμφωνα με το ινστιτούτο Datanalisis, είναι γι΄αυτόν δύσκολο να εξαφανίσει την δυσαρέσκεια.
«Η οικονομική και κοινωνική κατάσταση είναι πολύ κακή και προσφέρει μία ευκαιρία εκλογικής νίκης της αντιπολίτευσης», εξηγεί ο Ζαν-Ζακ Κουρλιάντσκι, ειδικός σε Θέματα Λατινικής Αμερικής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (Iris) του Παρισιού, μέσα σε ένα κλίμα «οικονομικής αναταραχής, δυσχερειών στην καθημερινή ζωή και αυξανόμενης ανασφάλειας».
Η οικονομία της χώρας καταρρέει υπό το βάρος της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, γεγονός που μεταφράζεται σε ελλείψεις στην αγορά και έναν πληθωρισμό που προσεγγίζει το 200%, σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές.
«Θα είναι μία τιμωρητική ψήφος», εκτιμά ο Ντέιβιντ Σμάιλντ, ειδικός του Γραφείου της Ουάσινγκτον για την Λατινική Αμερική. Προβλέποντας «μία απλή πλειοψηφία» της αντιπολίτευσης, εξαιτίας μίας κατανομής εκλογικών περιφερειών που ευνοεί την κυβέρνηση, εκτιμά ότι το PSUV θα κάνει τα πάντα για να περιορίσει το εύρος της ήττας του.
«Η κυβέρνηση κάνει μία σειρά από πράγματα που δείχνουν ότι ετοιμάζεται να χάσει την πλειοψηφία στη Εθνοσυνέλευση», τονίζει σημειώνοντας ότι, για παράδειγμα, το παρόν κοινοβούλιο ανανέωσε πρόσφατα τμήμα των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Και μπορεί επίσης «να προσπαθήσει να περιορίσει την εξουσία της Εθνοσυνέλευσης» υιοθετώντας αμέσως μετά τις εκλογές νόμο που θα εξουσιοδοτεί τον Νικολάς Μαδούρο να κυβερνά με προεδρικά διατάγματα.
Για την αντιπολίτευση, το ιδανικό θα είναι να εξασφαλίσει μία πλειοψηφία των δύο τρίτων, για να έχει πραγματική εξουσία, εξηγεί ο Αντρές Κανισάλες, καθηγητής του πανεπιστημίου Andres Bello του Καράκας.
Ωστόσο «δεν πιστεύω ότι υπάρχουν οι συνθήκες για να συμβεί αυτό, διότι οι εκλογές δεν θα είναι απολύτως ελεύθερες και διαφανείς», λέει. «Η δυσαρέσκεια σε αυτές τις εκλογές δεν θα εκφρασθεί πλήρως, είτε λόγω φόβου είτε υπό το κράτος του λαϊκιστικού εκβιασμού» του PSUV, που διακηρύσσει ότι η αντιπολίτευση, εάν νικήσει, θα διακόψει τα κοινωνικά προγράμματα, έμβλημα του τσαβισμού.
Σε μία χώρα σημαδεμένη από τις βίαιες διαδηλώσεις του 2014, με τον επίσημο απολογισμό των 43 νεκρών, οι κίνδυνοι ταραχών είναι μεγάλοι εάν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν αναγνωρισθεί ή αγνοηθεί από το σοσιαλιστικό κόμμα.
Είναι σαφές ότι το κυβερνών κόμμα δεν είναι έτοιμο να μοιρασθεί την εξουσία και δεν το θέλει, σύμφωνα με τον Ολιβιέ Νταμπέν, πρόεδρο του Opalc, του παρατηρητηρίου για τη Λατινική Αμερική της Σχολής Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού (SciencesPo).
Αλλά «σε διεθνές επίπεδο, είναι πολύ περισσότερο απομονωμένοι», κυρίως μετά την προσέγγιση ανάμεσα στην Κούβα και την Ουάσινγκτον και την νίκη της δεξιάς στην Αργεντινή. Σε περίπτωση νοθείας, «δεν θα υπάρχει κανείς για να τους υποστηρίξει», λέει.
