Εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί μουσουλμάνοι, περιστοιχισμένοι από ενισχυμένες δυνάμεις ασφαλείας, ολοκλήρωσαν σήμερα το τελευταίο τελετουργικό του μεγάλου προσκυνήματος στη Μέκκα, δύο ημέρες μετά τη χειρότερη τραγωδία που έχει σημειωθεί εδώ και 25 χρόνια στην ετήσια αυτή θρησκευτική συγκέντρωση.

Την Πέμπτη, 769 προσκυνητές σκοτώθηκαν και 934 τραυματίσθηκαν όταν ποδοπατήθηκαν στον τόπο του λιθοβολισμού των στηλών στη Μίνα, κοντά στη Μέκκα, σύμφωνα με έναν τελευταίο επίσημο απολογισμό, ενώ οι σαουδαραβικές αρχές δέχονται μετά την τραγωδία επικρίσεις για κακή οργάνωση του προσκυνήματος.

Μια άλλη τραγωδία είχε πλήξει τους πιστούς μουσουλμάνους στις 11 Σεπτεμβρίου, λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη του μεγάλου προσκυνήματος, όταν περισσότεροι από εκατό έχασαν τη ζωή τους από την πτώση ενός τεράστιου γερανού στο Μεγάλο Τζαμί της Μέκκας, του πρώτου ιερού τόπου του ισλάμ.

Ήδη από τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, ομάδες προσκυνητών διαδέχονταν η μία την άλλη στον τόπο του λιθοβολισμού στη Μίνα για το τέλος του τελετουργικού που έγκειται στο λιθοβολισμό τριών στηλών οι οποίες συμβολίζουν τον Σατανά.

Οι μετακινήσεις του πλήθους ελέγχονταν από μεγάλο αριθμό δυνάμεων ασφαλείας για να αποφευχθούν νέα επεισόδια.

Οι σαουδαραβικές αρχές δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει τον κατάλογο των θυμάτων κατά εθνικότητα και πολυάριθμοι προσκυνητές εξακολουθούν να αναζητούν οικείους τους, νεκρούς ή ζωντανούς.

«Δεν έχουμε κοιμηθεί ούτε φάει μετά την τραγωδία. Τρέχουμε πεζή από το ένα νοσοκομείο στο άλλο», αφηγείται μια γυναίκα που δεν έχει νέα του αδελφού της, ο οποίος φέρεται αγνοούμενος. «Δώσαμε το όνομά του και τη φωτογραφία του στα νοσοκομεία».

Ο διοικητής των δυνάμεων ασφαλείας που ήταν υπεύθυνες για το προσκύνημα, ο στρατηγός Αμπντέλ Αζίζ αλ Σούλι, δήλωσε πως η έρευνα για το ποδοπάτημα θα πάρει καιρό, προσθέτοντας πως «μια λεπτομερής και πλήρης έκθεση» θα υποβληθεί στον βασιλιά Σαλμάν.

Το Ιράν, το οποίο πλήρωσε βαρύ τίμημα με 136 νεκρούς και 344 αγνοούμενους στην τραγωδία, έχει κατηγορήσει έντονα τη Σαουδική Αραβία, περιφερειακό αντίπαλό του, και έχει καταγγείλει την έλλειψη συνεργασίας εκ μέρους της. Μέσα σε τρεις ημέρες ο σαουδάραβας επιτετραμμένος στην Τεχεράνη κλήθηκε τρεις φορές στο υπουργείο Εξωτερικών.

Όμως για τον μεγάλο μουφτή της Σαουδικής Αραβίας, τον σεΐχη Αμπντέλ Αζίζ αλ-Σέιχ, το ποδοπάτημα ήταν πέραν του ανθρώπινου ελέγχου.

«Δεν είστε υπεύθυνος γι’ αυτό που συνέβη (…) Δεν πρέπει να κατηγορηθείτε. Η τύχη και το πεπρωμένο είναι αναπόφευκτα», δήλωσε απευθυνόμενος στον πρίγκιπα διάδοχο και υπουργό Εσωτερικών Μοχάμεντ Μπεν Νάγεφ, ο οποίος προεδρεύει επίσης της επιτροπής του προσκυνήματος.

Για τον Αμπντάλα αλ-Σέιχ, πρόεδρο του Συμβουλευτικού Συμβουλίου, τα μέλη του οποίου ορίζονται από την κυβέρνηση, οι προσκυνητές θα έπρεπε να σεβαστουν «τους κανόνες και τις διατάξεις που ορίζονται από τις δυνάμεις ασφαλείας» για να «διαφυλάξουν τη ζωή τους (…)».