Οι υπουργοί Εσωτερικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέτυχαν χθες να λύσουν το αδιέξοδο στο θέμα κατανομής των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων που έχουν αναζητήσει άσυλο στην Ευρώπη φέτος, καθιστώντας αμφίβολη μια τελική συμφωνία.
Η αμετάκλητη αρνητικότητα από έναν πυρήνα πρώην κομμουνιστικών ανατολικών χωρών εμπόδισε τις προσπάθειες της Γερμανίας και της Γαλλίας να εξασφαλίσουν συμφωνία στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την μετεγκατάσταση 120.000 ατόμων από χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της ΕΕ βάσει υποχρεωτικών εθνικών ποσοστώσεων.
Μετά από έξι ώρες διαφωνίας, οι υπουργοί ανέβαλαν την τελική τους απόφαση, λέγοντας ότι ήλπιζαν να συμφωνήσουν στην προγραμματισμένη συνάντησή τους στις 8 Οκτωβρίου.
Αξιωματούχοι είπαν ότι μετά από την τελική νομική έγκριση ενός προηγούμενου σχεδίου να μετεγκατασταθούν 40.000 άτομα σε χώρες που δέχονται εθελοντικά να τους φιλοξενήσουν, η Ουγγαρία και η Σλοβακία ήταν οι πρώτες που αντιστάθηκαν στις εκκλήσεις να αποδεχθούν ένα σύστημα ποσόστωσης για τον υψηλότερο, νέο αριθμό προσφύγων. Οι διαφωνούντες ισχυρίζονται ότι τέτοια σχέδια θα ελκύσουν περισσότερους μετανάστες και θα οδηγήσουν σε περαιτέρω μαζικά κύματα που θα θέσουν σε κίνδυνο το σύστημα ανοιχτών συνόρων της Ευρώπης.
«Δεν βρήκαμε τη συμφωνία που θέλαμε,» είπε ο επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ Δημήτρης Αβραμόπουλος σε δημοσιογράφους. «Τα περισσότερα μέλη-κράτη είναι έτοιμα να προχωρήσουν. Όχι όμως όλα,» πρόσθεσε.
Οι αξιωματούχοι προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν τις διαφωνίες μια μέρα μετά από τα γεγονότα που ξεκίνησαν από τη γερμανική απόφαση να επαναφέρει τον έλεγχο στα σύνορά της με την Αυστρία για να μειώσει τις προσφυγικές ροές, μια απόφαση που απειλεί την προσφιλή στην Ευρώπη συμφωνία Σένγκεν για ανοιχτά σύνορα.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να αυξήσουν το προσωπικό και τους πόρους για την προστασία των εξωτερικών συνόρων καθώς και να αυξήσουν την βοήθεια στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, τη Τουρκία και άλλες χώρες που φιλοξενούν εκατομμύρια Σύρων οι οποίοι έχουν τραπεί σε φυγή από τον εμφύλιο στη χώρα τους.
Ο Γιαν Άσλμπορν αναφέρθηκε στην ανάγκη εγκατάστασης και λειτουργίας κέντρων υποβοήθησης (hotspot) στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία. Όσον αφορά την Ιταλία, τόνισε ότι τα hotspots είναι έτοιμα να λειτουργήσουν, ενώ όσον αφορά την Ελλάδα ανέφερε ότι οι ελληνικές αρχές ζήτησαν τη βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης Ασύλου (EASO) και τα κράτη – μέλη. Όπως είπε ο Γιαν Άσελμπορν το αίτημα των ελληνικών Αρχών έχει γίνει δεκτό.
Από ελληνικής πλευράς, ο αναπληρωτής υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, παρεμβαίνοντας στη συζήτηση στο Συμβούλιο δήλωσε τα εξής: «Περιμένουμε να σταθείτε με ευθύνη και αλληλεγγύη απέναντι στο ζήτημα, δεν θα μετατρέψουμε τη χώρα μας σε έναν τεράστιο καταυλισμό προσφύγων», δήλωσε ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε.
Περισσότεροι πρόσφυγες θα πρέπει να μεταφέρονται άμεσα από τη Μέση Ανατολή, είπαν οι αξιωματούχοι, για να γλυτώσουν από τους θανάσιμους ταξιδιωτικούς κινδύνους και να δώσουν τέλος στους διακινητές που τους εκμεταλλεύονται.
Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης να επισημοποιήσουν σύντομα μια λίστα «ασφαλών κρατών» των οποίων οι υπήκοοι δεν θα δικαιούνται να αιτηθούν για άσυλο κάτω από συνήθεις καταστάσεις. Αλλά σε μία κίνηση προσβολής προς την Άγκυρα, η προεδρία της ΕΕ είπε ότι η Τουρκία δεν θα συμπεριληφθεί στις «ασφαλείς» χώρες τώρα, λόγω της τρέχουσας στρατιωτικής δραστηριότητας εναντίον των Κούρδων μαχητών.
Οι κριτικοί της ΕΕ έχουν αξιοποιήσει τον έντονο διχασμό, ιδιαίτερα μεταξύ των πλούσιων δυτικών και φτωχών ανατολικών χωρών, με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, επί κεφαλής της δεύτερης, να έχει υψώσει τείχος στα σύνορα με την Σερβία.
«Ο κόσμος μας παρακολουθεί,» είπε ο Αβραμόπουλος, «ήρθε η στιγμή να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους.»
Ο Όρμπαν έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στο μεγαλύτερο πρόγραμμα μετεγκατάστασης παρότι η πρόταση της Κομισιόν θα ωφελούσε κατά μέγιστο τρόπο τη χώρα του αν απάλασσε την πρώτη από 54.000 αιτούντες άσυλο, και οι οποίοι θα συμπεριλάμβαναν άτομα από την Ιταλία και την Ελλάδα.
«Το σύστημα ποσόστωσης δεν είναι λύση,» είπε ο Σλοβάκος υπουργός Εσωτερικών Ρόμπερτ Κάλινακ ενώ ερχόταν στη συνάντηση.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ είπε την Παρασκευή ότι θα καλούσε τους ηγέτες της ΕΕ σε επείγουσα σύνοδο κορυφής αν οι υπουργοί τους δεν μπορούσαν να φτάσουν σε συμφωνία. Πολλές κυβερνήσεις όμως αμφισβήτησαν την αξία μιας τέτοιας συνόδου προτού ξανασυναντηθούν οι υπουργοί εσωτερικών στην προγραμματισμένη τους συνάντηση στο Λουξεμβούργο στις 8 Οκτωβρίου.
