Η προσπάθεια του πρωθυπουργού της Ιταλίας να προωθήσει μεταρρυθμίσεις σε μια από τις πιο αργοκίνητες οικονομίες της Ευρώπης τίθεται υπό αμφισβήτηση εξαιτίας της πτώσης του ποσοστού δημοτικότητάς του και των αλλεπάλληλων σκανδάλων που πλήττουν την κυβέρνησή του, καθώς και λόγω της κρίσης που προκαλεί το συνεχιζόμενο κύμα μετανάστευσης.

Το ποσοστό δημοτικότητας του Ματέο Ρέντσι μειώθηκε κατά 33% τους τελευταίους 12 μήνες, σύμφωνα με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Demos, παρά την επιστροφή της ιταλικής οικονομίας στην ανάπτυξη έπειτα από τρία χρόνια ύφεσης.

Ο 40χρονος πολιτικός ανέτρεψε τον προκάτοχό του με εσωκομματικό πραξικόπημα πριν από 16 μήνες, υποσχόμενος να αλλάξει την όψη του γερασμένου, διεφθαρμένου πολιτικού σκηνικού και να ταρακουνήσει τους αναποτελεσματικούς θεσμούς.

Αρχικά η δημοτικότητα του Ρέντσι αυξανόταν αλματωδώς και αναμενόταν γενικά να κυριαρχήσει στην ιταλική πολιτική τα επόμενα χρόνια. Αλλά μετά τα χαμηλότερα του αναμενομένου αποτελέσματα στις πρόσφατες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι στο Δημοκρατικό Κόμμα (PD) εμφανίζονται ενισχυμένοι, ενώ η αντιπολίτευση κερδίζει έδαφος.

Οι απόψεις διίστανται όσον αφορά τη σημασία των μεταρρυθμίσεων που έχει προωθήσει ο Ρέντσι μέχρι σήμερα, οι οποίες επικεντρώνονται στην αγορά εργασίας και στο εκλογικό σύστημα.

Αλλά με το ποσοστό δημοτικότητας του πρωθυπουργού της Ιταλίας να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία να εμφανίζεται πλέον αβέβαιη, εκτιμάται πως πιθανόν να δυσκολευτεί να αντιμετωπίζει τη σθεναρή αντίσταση στα σχέδιά του να προωθήσει σαρωτικές αλλαγές στους τομείς της παιδείας και της δημόσιας διοίκησης.

Σύμφωνα με την Demos, το PD, το οποίο παραμένει το πρώτο κόμμα στην Ιταλία, συγκεντρώνει το 32% των προθέσεων ψήφου. Πριν από έναν χρόνο μόλις είχε κερδίσει το 41% των ψήφων στις ευρωεκλογές.

«Χάσαμε σε υπερβολικά πολλές επαναληπτικές αναμετρήσεις», είπε ο πρωθυπουργός της Ιταλίας—ο οποίος σπάνια παραδέχεται την ήττα του—μετά τις δημοτικές εκλογές της περασμένης εβδομάδας.

Το PD έχασε στον δεύτερο γύρο σε πέντε πόλεις, συμπεριλαμβανομένων της Βενετίας καθώς και του Αρέτσο της Τοσκάνης—της ιδιαίτερης πατρίδας του Ρέντσι—από υποψήφιους της δεξιάς. Και στις πέντε πόλεις, οι υποψήφιοι του κυβερνώντος κόμματος προηγούνταν στον πρώτο γύρο, αλλά ηττήθηκαν από τις ψήφους των πολιτών που φάνηκε ότι συνασπίσθηκαν εναντίον τους. Αυτό εκλαμβάνεται ως αιτία ανησυχίας για τον Ρέντσι, που πρόσφατα προώθησε ένα παρόμοιο σύστημα ψηφοφοριών σε δύο γύρους και στις εθνικές εκλογές.

Τα προβλήματα για τον Ρέντσι ενέσκηψαν σταδιακά.

Η αποκάλυψη, στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, ενός κυκλώματος διαφθοράς στον δήμο της Ρώμης—που ελεγχόταν από το PD—αμέσως μετά τα σκάνδαλα που ξέσπασαν όσον αφορά την έκθεση Expo 2015 του Μιλάνου και τα φράγματα της Βενετίας συνεχίζουν να προκαλούν τριγμούς.

Στο πλαίσιο της υπόθεσης που έγινε γνωστή με την ονομασία Mafia Capitale, έγινε πρόσφατα γνωστό πως μια συμμορία κερδοσκοπούσε διαχειριζόμενη καταυλισμούς μεταναστών—50.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φθάσει μέσω της Μεσογείου στις ιταλικές ακτές μέχρι στιγμής φέτος, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.

Η ανησυχία της κοινής γνώμης για το διογκούμενο κύμα μεταναστών είναι μια από τις πιθανολογούμενες αιτίες για την άνοδο του ποσοστού του ακροδεξιού κόμματος Λέγκα του Βορρά, στελέχη του οποίου διατείνονται ότι οι μετανάστες μεταδίδουν ασθένειες ή απομυζούν πόρους της ευάλωτης οικονομίας της Ιταλίας.

Παράλληλα το αντισυστημικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S), ο ιδρυτής του οποίου Μπέπε Γκρίζο τελευταία μοιάζει να περνάει σε δεύτερο πλάνο παραχωρώντας το προσκήνιο σε μια νέα γενιά νεότερων στελεχών και επίδοξων ηγετών, πιο εξοικειωμένων με τα ΜΜΕ. Το M5S βοηθούν τα σκάνδαλα, ενώ το κίνημα προσελκύει επίσης ψηφοφόρους της κεντροαριστεράς, οι οποίοι προσάπτουν στον Ρέντσι ότι μετακινεί το κόμμα του υπερβολικά προς τα δεξιά.

Κατά την έρευνα της Demos, το M5S πλέον συγκεντρώνει το 26% των προθέσεων ψήφου—το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει ποτέ.

Το σχέδιο του Ρέντσι για τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης να τοποθετηθούν οικονομικοί διαχειριστές στα σχολεία, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τις προσλήψεις, έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων και διαδηλώσεις σε όλη την Ιταλία.

Ο Μικέλε Εμιλιάνο, σημαίνον στέλεχος του PD, εκτίμησε ότι ήταν η πρόταση για την μεταρρύθμιση της παιδείας που προκάλεσε την πτώση των ποσοστών του PD. «Όλος αυτός ο κόσμος έκανε εκστρατεία εναντίον μας. Η μεταρρύθμιση μας στοίχισε τουλάχιστον 1 εκατομμύριο ψήφους, που πήγαν όλες στο M5S», υποστήριξε.