Πριν από 50 χρόνια η 87χρονη σήμερα Αμερικανίδα Ελίζαμπεθ Χόλεϊ, τότε δημοσιογράφος του περιοδικού «Τime», άφησε πίσω της μια «στρωμένη» ζωή στο Σικάγο για να παραδοθεί στη δική της ισόβια περιπέτεια στη σκιά του Έβερεστ.

Εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Κατμαντού το 1960. Με μεθοδικότητα μυρμηγκιού καταγράφει κάθε χρόνο όλα τα στατιστικά στοιχεία των ορειβατικών αποστολών. Είναι έγκυρη, θαλερή και δεν χαρίζεται σε κανέναν.

Στην εφημερίδα το «Βήμα», η Ελίζαμπεθ Χόλεϊ καταγγέλλει για παράδειγμα ως «ψεύτρα» μια Νοτιοκορεάτισσα, η οποία ισχυρίζεται ότι «έχει κατακτήσει και τις 14 ψηλότερες κορυφές του πλανήτη». Καταγγέλλει την κυβέρνηση του Νεπάλ ότι εκμεταλλεύεται πολιτικά τους ορειβάτες για να καταπιέζει τους ντόπιους.

Τώρα που ξεκινά πάλι η σύντομη ετήσια περίοδος των αναβάσεων στα 8.848 μέτρα της Στέγης του Κόσμου η βετεράνος ορειβατική ρεπόρτερ δηλώνει: «Τη δεκαετία του 1960 απέκτησα τη φήμη ότι είμαι κάτι σαν ο τελικός “κριτής” κάθε ορειβατικής αποστολής». Και τονίζει: «Εχω απόλυτη επίγνωση ότι πολλές φορές τρομάζω τους ανθρώπους με τη γλώσσα και τα σχόλια που χρησιμοποιώ, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η αλήθεια. Κάποιοι δεν μου ξαναμιλούν αλλά κάποιοι άλλοι, οι οποίοι θεωρούν την αλήθεια πολύτιμη, με αγαπούν». «Κάθε ορειβάτης ξέρει ότι την πιστοποίηση αναρρίχησης στο Εβερεστ δεν θα την πάρει από το αρμόδιο υπουργείο Τουρισμού της χώρας,αλλά από το στόμα της κυρίας Χόλεϊ» έχει πει ο νεπαλέζος ορειβάτης Ντάβα Στίβεν Σέρπα, της ντόπιας φυλής των περίφημων οδηγών Σέρπα.

«Υπάρχουν και απατεώνες ορειβάτες του Έβερεστ» μας λέει. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Νοτιοκορεάτισσα Ο Εουν Σουν, η οποία ισχυρίστηκε το 2010 ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέβηκε στις 14 πιο ψηλές κορυφές του κόσμου. «Πράγματι,πάτησε στην κορυφή του Έβερεστ. Ωστόσο πιστεύω ακράδαντα ότι δεν ανέβηκε ποτέ στην κορυφή Καγκτσενγιούνγκα των Ιμαλαΐων» ανακοίνωσε η κυρία Χόλεϊ προκαλώντας διεθνή σάλο στην ορειβατική κοινότητα.

Για του λόγου το αληθές συνόδευσε την καταγγελία με αναλύσεις σειράς φωτογραφιών, οι οποίες έδειχναν ότι «αλλού πατούσε και αλλού έλεγε ότι βρισκόταν» η 44χρονη Νοτιοκορεάτισσα.

Αυστηρή, αλλά ακριβοδίκαιη. Κυνική, αλλά ρεαλιστική. «Ένα πράγμα δεν αντέχω:την ανθρώπινη ηλιθιότητα» είχε πει κάποτε για τους όψιμους ορειβάτες που αποπειρώνται να σκαρφαλώσουν στα άκρως επικίνδυνα Ιμαλάια άλλες εποχές εκτός από τον Μάιο και τον Σεπτέμβριο, δηλαδή εκτός των επίσημων ορειβατικών περιόδων. «Η ορειβατική περίοδος αρχίζει μέσα στον Μάιο,διάολε!Οχι πριν από τον Μάιο!» λέει με ειρωνεία.

Πρόσφατα δεν δίστασε ακόμη και να χλευάσει έναν 82χρονο Νεπαλέζο, πρώην κυβερνητικό αξιωματούχο, ο οποίος σκοτώθηκε κατά την αναρρίχησή του στο βουνό. Δεν είναι η πρώτη φορά που η βετεράνος δημοσιογράφος θα βρεθεί κατηγορούμενη για κάτι που είπε: Επί πολλά χρόνια μαινόταν ανάμεσα στην ίδια και στο υπουργείο Τουρισμού του Νεπάλ ένας υπόγειος «πόλεμος» για τη διαδικασία αδειοδοτήσεων των ξένων ορειβατών. Το αρμόδιο υπουργείο θέλοντας να «ανοίξει» το Νο 1 εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, τα Ιμαλάια, σε όσο το δυνατόν περισσότερες ξένες αποστολές έδινε ανεξέλεγκτα άδειες προς κάθε κατεύθυνση. Η κυρία Χόλεϊ εξεμάνη και με παρέμβασή της ζήτησε από τους αξιωματούχους να είναι πολύ πιο εκλεκτικοί στις άδειες που δίνουν. Οι δύο πλευρές τα τελευταία χρόνια έχουν κηρύξει ανακωχή.

Το υπουργείο αναγνωρίζει το γνήσιο πάθος της αμερικανίδας ρεπόρτερ και με τη σειρά της η ίδια θεωρεί ότι έχουν γίνει βήματα μπροστά προς αυτό που πρεσβεύει: δηλαδή το Εβερεστ δεν είναι για όλους.

Και όλα αυτά την ώρα που η ίδια φροντίζει να διατηρεί μια μυστικότητα γύρω από τη ζωή της. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, ενώ η απουσία έστω ενός συντρόφου στο πλευρό της έχει πυροδοτήσει διάφορες «ροζ» φήμες με… φαιοκίτρινη απόχρωση. «Στη Γερμανία γράφουν ότι μένω με τη φιλενάδα μου» τονίζει η ίδια, απορρίπτοντας κάθε σχετικό δημοσίευμα που παλαιότερα την εμφάνιζε να έχει σχέση με κάποιον διάσημο ορειβάτη. «Είχε γραφτεί ότι ήμασταν ζευγάρι με τον σερ Εντμουντ Χίλαρι, αλλά ήμασταν μόνο φίλοι» καταλήγει η 87χρονη.