Παγκόσμια Εβδομάδα για τα Ζώα στα Πειραματικά Εργαστήρια

H εβδομάδα από 17 έως 24 Απριλίου που διανύουμε έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Εβδομάδα για τα Ζώα στα Πειραματικά Εργαστήρια για να μας θυμίζει τον πόνο και τη δυστυχία των 100.000.000 ζώων που κάθε χρόνο ανά τον κόσμο, βασανίζονται, ακρωτηριάζονται και θανατώνονται στο βωμό των αναγκών του «ανώτερου» όλων ζώου, του ανθρώπου.

Εκατομμύρια σκύλοι, γάτες, πρωτεύοντα, κουνέλια, ινδικά χοιρίδια, γουρούνια, ποντίκια, πουλιά, κι ένα σωρό άλλα είδη, τσουρουφλίζονται, δηλητηριάζονται, ακρωτηριάζονται, χειρουργούνται, παραλύουν, ξεκοιλιάζονται, υφίστανται ηλεκτροσόκ, και γενικώς ό,τι φανκεσταϊνικό πείραμα μπορεί να σκαρφιστεί η αρρωστημένη φαντασία των πειραματιστών και χωρίς αναισθητικό, προκειμένου ο άνθρωπος να έχει την υγεία του και την ομορφιά του, να ζει σε καθαρά και αποστειρωμένα περιβάλλοντα, να οδηγεί με ασφάλεια, να πυροβολεί και να εκτοξεύει βόμβες, να πίνει και να καπνίζει, να κατακτά το διάστημα, και γενικώς να «ευημερεί» εις βάρος των υπόλοιπων ζώων.

Όμως όχι μόνο για λόγους ηθικής και ανθρωπιάς, αλλά και επιστημονικότητας, τα περισσότερα πειράματα σε ζώα είναι άσκοπα και ανώφελα. Έρευνες αποδεικνύουν περίτρανα ότι, τουλάχιστον στην ιατρική και τη φαρμακολογία, μόνο ένα 5-25% μπορεί να εξασφαλίσει ότι ουσίες που δοκιμάζονται επιτυχώς στα ζώα, έχουν το ίδιο αποτέλεσμα και στους ανθρώπους. Τα ζώα διαφέρουν από τον άνθρωπο σε σημαντικό βαθμό, καθιστώντας τις φαρμακευτικές δοκιμές σε ζώα αναξιόπιστες και επικίνδυνες. Εκατομμύρια ζώα θα σωζόντουσαν, αν όλοι αυτοί οι «λαμπροί» επιστήμονες έπαιρναν ως δεδομένη την αρχή ότι διαφορετικοί οργανισμοί μόνο διαφορετική συμπεριφορά και αντίδραση μπορούν να έχουν ως προς την ίδια ουσία. Το κάθε είδος έχει τη δική του φυσιολογία. Επιπλέον, λόγω της αναξιοπιστίας τους τα περισσότερα πειράματα αποδεικνύονται επικίνδυνα και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και θανατηφόρα. Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος από λάθη και αποτυχίες που έχουν καλυφθεί και εξακολουθούν να καλύπτονται συστηματικά από τους πειραματιστές. Περίπου τα μισά από τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο μετά τις δοκιμές σε ζώα στη συνέχεια έπρεπε να αποσυρθούν λόγω των επιβλαβών παρενεργειών τους.

Όλο το οικοδόμημα του πειραματισμού σε ζώα έχει στηριχθεί στην εξής αντίφαση όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Τσαρλς Ρ. Μέιγκελ: «Ρωτήστε τους επιστήμονες γιατί πειραματίζονται στα ζώα, και η απάντηση είναι: επειδή τα ζώα είναι σαν εμάς. Ρωτήστε τους γιατί είναι ηθικά σωστό να πειραματίζονται στα ζώα, και η απάντηση είναι: επειδή τα ζώα δεν είναι σαν εμάς. Στην πραγματικότητα λίγες μόνο σημαντικές ανακαλύψεις έγιναν ως αποτέλεσμα των πειραμάτων σε ζώα, ενώ οι υποστηρικτές τους έχουν υπερεκτιμήσει τα επιτεύγματα αυτά.

Σήμερα με την τεχνολογική πρόοδο υπάρχουν τόσες εναλλακτικές μέθοδοι περισσότερο εξελιγμένες, αξιόπιστες, οικονομικές, γρήγορες και, το κυριότερο, ανθρώπινες, που μπορούν να αντικαταστήσουν τα πειράματα σε ζώα. Κάποιες από αυτές είναι: η καλλιέργεια ιστών και κυττάρων, η χρήση υπολογιστών που προσομοιώνουν ανθρώπινα όργανα και λειτουργικές ή μεταβολικές διαδικασίες ανάλογες με εκείνες του ανθρώπινου σώματος, η χρήση υπολογιστών και εξομοιωτών, καθώς και οπτικοακουστικών συστημάτων, που αντικαθιστούν τη χρήση ζώων στην εκπαίδευση των φοιτητών, φυσικο–χημικές τεχνικές που συνδυάζουν πληροφορίες για τη δομή διαφόρων ουσιών και τις σχέσεις των χημικών τους αντιδράσεων, μαθηματικά μοντέλα προσομοίωσης του καρδιο-κυκλοφορικού συστήματος, του πνεύμονα, των νεφρών, των νευροφυσιολογικών φαινομένων, η μαγνητοεγκεφαλογραφία και είδη τομογραφίας, οι μελέτες σε ανθρώπους, η κλινική παρατήρηση συνδυασμένη με στατιστική ανάλυση, κλπ.

Εν κατακλείδι, όλο και περισσότεροι νέοι επιστήμονες αναγνωρίζουν πλέον πως η έρευνα που προορίζεται για ανθρώπινη χρήση πρέπει να γίνεται αποκλειστικά με μεθόδους που «αναπαράγουν» τις συνθήκες του ανθρώπινου οργανισμού ή στον ίδιο τον ανθρώπινο οργανισμό. Μόνο που αυτές οι εναλλακτικές εφαρμόζονται με απίστευτα βραδύ ρυθμό γιατί η συνήθεια τόσων χρόνων και κυρίως η βαθιά ριζωμένη νοοτροπία που θέλει τα ζώα αυτά αντικείμενα στην υπηρεσία του ανθρώπου, πολύ δύσκολα μπορούν να αλλάξουν.