Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία αποκάλυψε τη σκοτεινή βιομηχανία πίσω από τη χρηματοδότηση του εμφυλίου πολέμου: την παραγωγή και διακίνηση του captagon, ενός ισχυρού ναρκωτικού που μεταμόρφωσε τη χώρα σε ναρκοκράτος. Σε αποθήκες και στρατιωτικές βάσεις, αντάρτες ανακάλυψαν τεράστιες ποσότητες χαπιών, αποκαλύπτοντας το δίκτυο που συνδεόταν με τον Μάχερ αλ Άσαντ, τον αδερφό του πρώην προέδρου, και τον συνεργάτη του, Αμέρ Χίτι.

Το captagon, με αξία που ξεπερνούσε τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια, αποτελούσε βασικό πλουτοπαραγωγικό πόρο του καθεστώτος, αλλά και διπλωματικό όπλο για την άσκηση πίεσης στις χώρες του Κόλπου.

Το ναρκωτικό διασκορπίστηκε στη Μέση Ανατολή, με τη Σαουδική Αραβία να αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά, καθώς χρησιμοποιούνταν από τις ελίτ αλλά και από φτωχούς εργάτες.

«Έπειτα από έρευνα, καταλάβαμε ότι ήταν ένα εργοστάσιο του Μάχερ αλ Άσαντ, (του περιώνυμου αδερφού του Μπασάρ), και του συνεταίρου του Αμέρ Χίτι», εξηγεί στο AFP ο Αμπού Μάλεκ αλ Σάμι, μαχητής του υπό τους ισλαμιστές αντάρτες Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ συνασπισμού, που εξαπέλυσαν την επίθεση που αιφνιδίασε τους πάντες προκαλώντας την πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ και τη διαφυγή του στη Μόσχα.

Ο Μάχερ, ο οποίος κρατούσε, κατά πληροφορίες, στα χέρια του τον μηχανισμό καταστολής του συριακού καθεστώτος, είναι άφαντος. Οι πληροφορίες που τον φέρνουν να έχει διαφύγει στο Ιράκ μαζί με δύναμη εκατοντάδων στρατιωτών του καθεστώτος δεν έχουν επιβεβαιωθεί.

Διοικητής της Τέταρτης Μεραρχίας, της επίλεκτης μονάδας του συριακού στρατού, ο Μάχερ θεωρείται εκ των αρχηγών του δικτύου του συριακού captagon, βιομηχανίας αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όσο για τον συνεταίρο του βουλευτή, Αμέρ Χίτι, είναι στόχος κυρώσεων της Ουάσινγκτον και του Λονδίνου.

Ο Αμπού Μάλεκ αλ Σάμι συνεχίζει την επίσκεψη στις αποθήκες λατομείου στα περίχωρα της Δαμασκού. Οι ράμπες του υπόγειου γκαράζ χρησίμευαν μέχρι τελευταία για τη φόρτωση εκατομμυρίων χαπιών σκούρου μπεζ χρώματος κρυμμένων σε ηλεκτρικά πηνία που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

«Είναι αδύνατο να περιγράψει κανείς πόσοι είναι οι γεμάτοι με captagon σάκοι έτοιμοι για εξαγωγή», λέει.

Στην αποθήκη, τα κιβώτια που έκρυβαν το περιεχόμενο των φορτίων του ναρκωτικού παραμένουν εκεί, όπως και οι σάκοι της καυστικής σόδας -που προέρχεται, σύμφωνα με τις ετικέτες, από τη Σαουδική Αραβία-, βασικού συστατικού της μεθαμφεταμίνης, διεγερτικού όπως και το captagon.

Τα ναρκωτικά αυτά είχαν γίνει το πρώτο εξαγώγιμο προϊόν της Συρίας του Μπασάρ αλ Άσαντ, του κράτους που έγινε διεθνής παρίας έπειτα από 14 χρόνια αιματηρής καταστολής μίας εξέγερσης που εξελίχθηκε σε εμφύλιο πόλεμο με μισό εκατομμύριο νεκρούς.

Εκτός από πλουτοπαραγωγικό πόρο, το captagon αποτελούσε επίσης για τον Μπασάρ αλ Άσαντ μοχλό διπλωματικής πίεσης, όταν δεν είχε τη δυνατότητα ούτε να βγει από τη Συρία, αφού ήταν persona non grata στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Ο Άσαντ «χρησιμοποίησε τη διακίνηση του captagon για να ασκήσει πίεση στις χώρες του Κόλπου, κυρίως στη Σαουδική Αραβία, για την επανένταξη της Συρίας στον αραβικό κόσμο», λέει ο ερευνητής Hesham Alghannam του Carnegie Middle East Center.

Captagon

Διότι στο χάος του πολέμου, το ναρκωτικό αυτό διασκορπίστηκε πολύ πέραν των συριακών συνόρων.

Στη Μέση Ανατολή, η Σαουδική Αραβία είναι η μεγαλύτερη αγορά. Εκεί, το captagon είναι το ναρκωτικό στις γιορτές των εύπορων ελίτ αλλά και το διακριτικό, λιγότερο ταμπού από το αλκοόλ, ναρκωτικό των φτωχών εργατών που αναζητούν διεγερτικά, για να ανταποκριθούν στις εφιαλτικές βάρδιες που τους επιβάλλουν οι εργοδότες.

Σύμφωνα με τον Hesham Alghannam, το συριακό καθεστώς κατάφερε να επανενταχθεί το 2023 στον Αραβικό Σύνδεσμο εκμεταλλευόμενο αυτές τις εξαρτήσεις. Λίγο πριν από την πτώση του, ο Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος εξελέγη το 2000 με δημοψήφισμα για να διαδεχθεί τον πατέρα του Χάφεζ αλ Άσαντ, είχε γίνει και πάλι δεκτός με τιμές στο Αμπού Ντάμπι και το Ριάντ.

Η Συρία εξακολουθούσε μέχρι χθες να παράγει εκατομμύρια χάπια captagon, μία αμφεταμίνη που προέρχεται από φάρμακο για την αντιμετώπιση της ναρκοληψίας ή των προβλημάτων ελλειμματικής προσοχής.

Απόδειξη; Στο στρατιωτικό αεροδρόμιο του Μάζεχ, λίγο έξω από τη Δαμασκό, μαχητές του Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ έκαιγαν τις τελευταίες ημέρες χιλιάδες χάπια captagon.

Σε άλλο κτίριο της πολεμικής αεροπορίας, ανάμεσα σε στοίβες πλαστών viagra και κακέκτυπων χαρτονομισμάτων των εκατό δολαρίων, είναι στοιβαγμένοι σάκοι με captagon.

Όλα αυτά τα κτίρια συνδέονται με έναν άνθρωπο: τον πανίσχυρο αδελφό του ανατραπέντος προέδρου, τον Μάχερ αλ Άσαντ.

Η Χάγιατ Ταχρίρ αλ Σαμ, που θέλει να κυβερνήσει με μεταβατική κυβέρνηση τη Συρία, διαβεβαιώνει ότι η παραγωγή και η εξαγωγή του captagon θα σταματήσει.

Τα έσοδα αυτής της βιομηχανίας ξεπερνούσαν κατά πολύ τα έσοδα όλων μαζί των νόμιμων εξαγωγών της Συρίας, μίας χώρας με τη βιομηχανία της αφανισμένη, το νόμισμα σε ελεύθερη πτώση, αποκλεισμένης από το διεθνές εμπόριο λόγω των κυρώσεων κατά του καθεστώτος Άσαντ και των παρατρεχάμενων.

Πηγή: ΑΠΕ