Ο Μπγιορν Χέκε, ένας πρώην καθηγητής ιστορίας, κατάφερε να γίνει ο πιο επιτυχημένος ακροδεξιός πολιτικός της Γερμανίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα 52 του δεν μοιάζει με άλλες προσωπικότητες της γερμανικής πολιτικής. Στις ομιλίες του, όπως περιγράφει ο «Guardian», βροντοφωνάζει κατά των γνωστών «εχθρών» της ακροδεξιάς -μετανάστες, ισλαμιστές, γραφειοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης-, ενώ παράλληλα έχει ένα δακρύβρεχτο ύφος τόσο έντονο που ακόμη και στενοί συνεργάτες του το βρίσκουν «περίεργο».

Η ρητορική του περί παρακμής και λύτρωσης (έχει καλέσει τους Γερμανούς να επιλέξουν μεταξύ του να είναι πρόβατα ή λύκοι), έχει χρησιμοποιηθεί για να τον συγκρίνουν με τον Γιόζεφ Γκέμπελς, τις ομιλίες του οποίου πολλοί πολιτικοί αναλυτές υποθέτουν ότι έχει μελετήσει. Για τους επικριτές του, ο Χέκε είναι μία από τις σοβαρότερες απειλές για τη μεταπολεμική δημοκρατία της Γερμανίας από την ίδρυσή της. Εξάλλου, είναι υπεύθυνος για τη μεταμόρφωση του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) από ένα ευρωσκεπτικιστικό, οικονομικά φιλελεύθερο κίνημα σε ένα νατιβιστικό, αντι-ισλαμικό κόμμα. Ο Χέκε ήταν αυτός που «προετοίμασε το έδαφος για μια ακραία Γερμανία», καθώς έχει καταφέρει «να φέρει το κυρίαρχο ρεύμα προς την ακροδεξιά», σχολίασαν πρόσφατα οι New York Times.

Χθες, οι ψηφοφόροι σε Σαξονία και Θουριγγία επιβεβαίωσαν αυτό που πολλοί ανέμεναν ότι θα συμβεί στη Γερμανία. Την άνοδο του ακροδεξιού κόμματος AfD στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Και αυτό, ενώ στη Θουριγγία το AfD θεωρείται «εξακριβωμένη ακροδεξιά εξτρεμιστική» δύναμη και ο επικεφαλής της έχει χαρακτηριστεί με δικαστική απόφαση «φασίστας».

Ο Χέκε είχε ξεπεράσει δύο απόπειρες διαγραφής του από το AfD, με πιο πρόσφατη μια ομιλία στην οποία είχε καταδικάσει το γερμανικό… αυτομαστίγωμα για τη ναζιστική εποχή. «Εμείς οι Γερμανοί είμαστε ο μόνος λαός στον κόσμο που έχουμε φυτέψει ένα μνημείο ντροπής στην καρδιά της πρωτεύουσάς του», δήλωνε, αναφερόμενος στο Μνημείο των Δολοφονημένων Εβραίων της Ευρώπης στο Βερολίνο. «Και στις δύο απόπειρες αποπομπής του Χέκε πρωτοστάτησαν ηγέτες του AfD που είδαν τον ριζοσπαστισμό του ως βαρίδι – και τις δύο φορές, οι ηγέτες αυτοί κατέληξαν να εγκαταλείψουν το κόμμα αντ’ αυτού», επισημαίνει ο Guardian.

Tον Μάιο του 2021 o Χέκε, επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης του AfD στο κρατίδιο της Θουριγγίας, είχε χρησιμοποιήσει σε προεκλογική ομιλία του τη φράση «Όλα για τη Γερμανία» («Alles für Deutschland»), η οποία παραπέμπει στα ναζιστικά τάγματα εφόδου.

Απηχεί τη γλώσσα του τρίτου Ράιχ

Εδώ και χρόνια, οι επικριτές του επιμένουν ότι εκπροσωπεί κάτι πολύ πιο σκοτεινό από ένα εθνικιστικό στέλεχος του συντηρητισμού. Ως απόδειξη αυτού, επισημαίνουν φράσεις, διάσπαρτες σε όλες τις ομιλίες του, στις οποίες ο Χέκε φάνηκε να απηχεί τη γλώσσα του τρίτου Ράιχ. Το 2016, ο Andreas Kemper, γερμανός κοινωνιολόγος και συγγραφέας, ισχυρίστηκε ότι εντόπισε περισσότερες από δώδεκα τέτοιες περιπτώσεις. Αυτές περιλάμβαναν εκκλήσεις για ένα «χιλιόχρονο μέλλον» της Γερμανίας και αναφορές σε εσωτερικούς αντιπάλους του AfD ως «εκφυλισμένους». Και οι δύο όροι είναι συνηθισμένοι στα γερμανικά, αλλά οι επικριτές υποστηρίζουν ότι έχουν διαφορετική απήχηση όταν λέγονται από ένα υψηλόβαθμο στέλεχος ενός κόμματος που υποστηρίζεται με ενθουσιασμό από νεοναζί.

Άλλα παραδείγματα, όπως η αναφορά του σε έναν πολιτικό του αντίπαλο ως «Volksverderber» («διαφθορέα του λαού», που χρησιμοποίησε ο Χίτλερ στο Mein Kampf) ή το να αποκαλεί το κίνημά του «Tat-Elite» («ελίτ δράσης», που χρησιμοποίησαν τα SS για να περιγράψουν τον εαυτό τους), είναι πιο ασυνήθιστα και πιο δύσκολο να εξηγηθούν.