Λίγο μετά τις 4 το μεσημέρι ξεκίνησε το debate ανάμεσα στους πέντε υποψήφιους για την προεδρία της Κομισιόν, ενόψει των ευρωεκλογών 2024, όπου η νυν πρόεδρος, φον ντερ Λάιεν επέμεινε σε πρόταση του Κ. Μητσοτάκη για την ασφάλεια.
H τελευταία τηλεμαχία των υποψηφίων για την προεδρία της Κομισιόν, τo επονομαζόμενο «Eurovision Debate», ολοκληρώθηκε στην αίθουσα της ολομέλειας του Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, που μετατράπηκε σε τηλεοπτικό στούντιο, παρουσία 900 ατόμων. Το ντιμπέιτ έγινε πρώτη φορά με τη συμμετοχή πολιτών, ενώ έγινε απευθείας σύνδεση με 8 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ανάμεσα στις οποίες και η Αθήνα.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Γερμανία, Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), ο Βάλτερ Μπάιερ (Αυστρία, Ευρωπαϊκή Αριστερά), ο Σάντρο Γκότζι (Ιταλία, Renew Europe Now), η Τερί Ράιντκε (Γερμανία, Ευρωπαίοι Πράσινοι) και ο Νικολά Σμιτ (Λουξεμβούργο, Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών) συζήτησαν μεταξύ άλλων για την οικονομία, την άμυνα, τη μετανάστευση και τη δημοκρατία.
Η συζήτηση επέστρεφε συχνά στο θέμα των επενδύσεων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το κλίμα και την άμυνα.
Στη σημερινή συζήτηση ορισμένοι συμμετέχοντες επέκριναν την κεντροδεξιά, επειδή δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR). Η ομάδα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε στη σημερινή συζήτηση, περιλαμβάνει προς το παρόν κόμματα όπως τα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι, το πολωνικό Νόμος και Δικαιοσύνη και το ισπανικό ακροδεξιό Vox. Η Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία εξέφρασε ανησυχίες για το ότι δεν της επετράπη να συμμετάσχει στη σημερινή συζήτηση.
Κριτική από τον Σμιτ για τη μεταναστευτική πολιτική
Ο Σμιτ παρουσίασε μια έντονη κριτική στις μεταναστευτικές πολιτικές που φέρεται να οδήγησαν τους μετανάστες να σπρώχνονται στην έρημο. Πίεσε, επίσης, τη φον ντερ Λάιεν στις κόκκινες γραμμές της στο θέμα της ακροδεξιάς. Ο Γκότζι υποστήριξε την «πραγματική ευρωπαϊκή δύναμη» και ζήτησε να αυξηθούν οι επενδύσεις στην άμυνα, με χρηματοδότηση με τη μορφή κοινών ομολόγων. Η Ράιντκε είπε ότι η κλιματική κρίση δεν περιμένει και είπε ότι ο τρόπος με τον οποίο η ΕΕ λαμβάνει αποφάσεις πρέπει να βελτιωθεί.
Τις θέσεις της για οικονομία και μετανάστευση τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η ξεκάθαρη πρωτοπόρος, έμεινε κυρίως στο σενάριό της, επαναλαμβάνοντας τις μακροχρόνιες θέσεις της για την οικονομία, τη μετανάστευση και την άμυνα. Ωστόσο, οι άλλοι συμμετέχοντες έδωσαν μεγάλη έμφαση στην έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το με ποια κόμματα της δεξιάς και της ακροδεξιάς είναι πρόθυμη να συνεργαστεί η φον ντερ Λάιεν.
Η φον ντερ Λάιεν περιέγραψε τρία κριτήρια συνεργασίας:
- υπέρ της Ευρώπης
- υπέρ της Ουκρανίας
- υπέρ του κράτους δικαίου
Μια κομβική στιγμή ήρθε όταν η πρόεδρος της Κομισιόν ερωτήθηκε για το εάν η Τζόρτζια Μελόνι και το κόμμα της, το οποίο αποτελεί μέρος των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), πληρούν τα κριτήριά της.
«Δούλευα πολύ καλά με την Τζόρτζια Μελόνι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως κάνω με όλους τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Αυτό είναι το καθήκον μου ως πρόεδρος της Επιτροπής. Τώρα, τα θέματα που θα δούμε, εκεί θα δούμε ποιοι είναι φιλοευρωπαίοι, και αυτή είναι ξεκάθαρα φιλοευρωπαία, εναντίον του Πούτιν – ήταν πολύ σαφής σε αυτό- και υπέρ του κράτους δικαίου. Αν ισχύει και τότε, προσφέρομαι να συνεργαστούμε».
Ερωτηθείσα, όμως, αν αυτό σημαίνει ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί με το ECR, η φον ντερ Λάιεν είπε:
«Δεν είναι αυτό που είπα. Θέλω να είμαι πολύ σαφής: δεν είναι αυτό που είπα. Μιλάω για μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θέλω να δω πού ομαδοποιούνται. Και μετά συνεργαζόμαστε με τις ομάδες που είναι ξεκάθαρα, σαφώς, φιλοευρωπαϊκές, υπέρ της Ουκρανίας, κατά του Πούτιν και υπέρ του κράτους δικαίου».
Στήριξη στην πρόταση Μητσοτάκη
Μια κοινή, ευρωπαϊκή αεράμυνα, στο πλαίσιο των προτάσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη και του πρωθυπουργού της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, υποστήριξε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εκ νέου υποψήφια με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής της. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, «ως ΕΕ πρέπει να βελτιώσουμε την αμυντική μας βιομηχανία. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο κατακερματισμός που υφίσταται στις αμυντικές παραγγελίες πρέπει να τελειώσει και να έχουμε κοινά ευρωπαϊκά αμυντικά έργα. Για παράδειγμα, μια «ασπίδα» αεράμυνας για την ΕΕ, όπως πρότεινε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ντόναλντ Τουσκ».
Ο υποψήφιος των σοσιαλιστών, σημερινό μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εθεωρείτο νωρίτερα στην προεκλογική εκστρατεία ως ένας ήπιος, σχετικά χαμηλού προφίλ προσωπικότητα, που έτεινε κυρίως να συμφωνεί με την προϊσταμένη του, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ωστόσο, στη σημερινή συζήτηση άσκησε έντονη κριτική, ωθώντας την να καθορίσει τις κόκκινες γραμμές της για τη συνεργασία με την ακροδεξιά και επικρίνοντας τη μεταχείριση των μεταναστών από τρίτες χώρες, που συνεργάζονται με την ΕΕ.
«Είμαι έτοιμος να συνεργαστώ με όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις, αλλά δεν θεωρώ ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ/ ECR) ή η ομάδα “Ταυτότητα και Δημοκρατία” (ID) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι δημοκρατικές δυνάμεις», ανέφερε ο Επίτροπος Κοινωνικών Υποθέσεων και υποψήφιος των Σοσιαλιστών για την προεδρία της Κομισιόν, Νίκολας Σμιτ, κατά τη διάρκεια της τηλεμαχίας.
Ανεργία και φτώχεια στο debate
Το πρώτο από τα έξι θέματα ήταν η οικονομία και η εργασία και συγκεκριμένα οι υποψήφιοι ερωτήθηκαν τι θα κάνουν για την ανεργία και τη φτώχεια. Κάθε απάντηση δεν έπρεπε να ξεπερνάει τα 30 δευτερόλεπτα.
Ο Νικολά Σμιτ, πολιτικός από το Λουξεμβούργο, που υπηρετεί ως Ευρωπαίος Επίτροπος και είναι ο επικεφαλής υποψήφιος του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, τόνισε ότι προέχει η ειδίκευση για να τονωθεί η αγορά εργασίας.
Η γερμανίδα ευρωβουλευτής, που εκπροσωπεί τους Ευρωπαίους Πράσινους, Τερί Ράιντκε, επικεντρώθηκε στην πράσινη οικονομία, για να δημιουργηθούν «πράσινες δουλειές» και προειδοποίησε ότι το μεγαλύτερο λάθος είναι να επιστρέψουμε στη λιτότητα».
Ο Σάντρο Γκότζι, ιταλός πολιτικός, που εκπροσωπεί το «Renew Europe Now», απάντησε με αναφορά στην Ουκρανία και τόνισε ότι είναι αδύνατη η διεύρυνση χωρίς μεταρρυθμίσεις, γιατί «δεν μπορεί οι πολίτες να πληρώνουν το τίμημα».
Ο Βάλτερ Μπάιερ, ο αυστριακός πολιτικός που εκπροσωπεί το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, απάντησε «ναι στη διεύρυνση, αλλά με σεβασμό στους εργαζόμενους και στη Δημοκρατία». «Μεγαλύτερη παρεμβατικότητα από την ΕΕ στα θέματα αντιμετώπισης της φτώχειας σημαίνει πλαφόν στα ενοίκια και απαγόρευση εξώσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά στην πρώτη του τοποθέτηση.
Κλίμα και περιβάλλον
Στην ερώτηση αν μπορούν να εφαρμοστούν οι στόχοι της κλιματικής πολιτικής χωρίς επιβάρυνση της οικονομικής ανάπτυξης, πρώτη απάντησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που υπερθεμάτισε.
Ο Νικολά Σμιτ ζήτησε κοινωνικό διάλογο με τους εταίρους, «ώστε να δείξουμε ότι όλοι μπορούν να επωφεληθούν».
Σε ερώτηση από 21χρονη από τη Μαδρίτη για τα επόμενα βήματα στην πράσινη μετάβαση, η υποψήφια των Πρασίνων, Τερί Ράιντκε, τόνισε ότι χρειάζεται πράσινη βιομηχανική συμφωνία και επειγόντως μεταρρύθμιση της ΚΑΠ. «Χρειάζεται αειφορία και βιωσιμότητα και για το περιβάλλον και για τη γεωργία και εισόδημα. Και αναδιανομή των επιδοτήσεων», είπε η γερμανίδα ευρωβουλευτής.
Δημοκρατία και ηγεσία
«Να ψηφίζουμε απευθείας για πρόεδρο της Επιτροπής από το 2029», πρότεινε στην ενότητα αυτή ο Σάντρο Γκότζι, που εκπροσωπεί το «Renew Europe Now».
«Πρέπει να αποκρούσουμε και όχι να υιοθετούμε ατζέντα της ακροδεξιάς», τόνισε ο Βάλτερ Μπάιερ από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Μετεκλογικές συνεργασίες
Σε σχετική ερώτηση από κύπριο φαντάρο απάντησε η πρόεδρος της Κομισιόν, που αναφορικά με τις μετεκλογικές συνεργασίες είπε: «Είναι σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρες αρχές, με ποιους θέλουμε να συνεργαστούμε στη νέα Ευρωβουλή. Πρέπει να είναι υπέρ της Ευρώπης, πρέπει να είναι υπέρ της Ουκρανίας και κατά του Πούτιν και πρέπει να σέβονται το κράτος Δικαίου. Υπάρχουν ευρωπαϊκά κόμματα υπέρ του Πούτιν, που θέλουν να καταστρέψουν την Ευρώπη μας, και δεν θα το επιτρέψουμε», τόνισε.
Η γερμανίδα υποψήφια των Πρασίνων, Τερί Ράιντκε, απάντησε πρώτη, λέγοντας: «καλησπέρα» στα ελληνικά στον Κύπριο. Κατόπιν ανέφερε: «Πρέπει να αποκρούσουμε και όχι να υιοθετούμε ατζέντα της ακροδεξιάς».
