Οργή έχει προκαλέσει η είδηση του θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι, γνωστού αντιφρονούντα και επικριτή της Μόσχας, ο οποίος πέθανε, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, σε φυλακή της Αρκτικής υπό αδιευκρίνιστες ακόμη συνθήκες, με τη Δύση να ζητεί εξηγήσεις από τη Ρωσία.
Η κυβέρνηση της Βρετανίας κάλεσε διπλωμάτες της ρωσικής πρεσβείας το βράδυ της Παρασκευής για να τους καταστήσει σαφές ότι οι ρωσικές αρχές θεωρούνται «πλήρως υπεύθυνες» για τον θάνατο του Ναβάλνι. Το Λονδίνο ζήτησε «ολοκληρωμένη και διαφανή έρευνα», ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες μια «αξιόπιστη» έρευνα.
«Σοκαρισμένος» ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατηγόρησε τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν ότι «ευθύνεται για τον θάνατο» του Ναβάλνι, «μια ισχυρή φωνή υπέρ της αλήθειας», ενώ και η ΕΕ κατηγόρησε «το ρωσικό καθεστώς».
«Θεωρούμε τον Βλαντίμιρ Πούτιν και το ρωσικό καθεστώς υπεύθυνους» αντέδρασε ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι.
Ο θάνατος του Ναβάλνι δείχνει «την αδυναμία του Κρεμλίνου και τον φόβο του για όλους τους αντιπάλους», τόνισε από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν από το Παρίσι, στο πλευρό του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, είναι «προφανές ότι ο Ναβάλνι δολοφονήθηκε» όπως χιλιάδες άλλοι (…) εξαιτίας ενός και μόνο ανθρώπου, του Πούτιν”.
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τις κατηγορίες αυτές «εντελώς απαράδεκτες», ενώ ο ίδιος ο Πούτιν δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο.
Μαζικές διαδηλώσεις
Από την Ευρώπη ως τις ΗΠΑ εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να αποτίσουν φόρο τιμής στον αντιφρονούντα, όπως στη Βαρσοβία, όπου οι διαδηλωτές -στην πλειονότητά τους νέοι- φώναζαν «Πούτιν, δολοφόνε» και «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, δεν θα συγχωρήσουμε ποτέ».
Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και στο Βερολίνο μπροστά στη ρωσική πρεσβεία με συνθήματα όπως «Πούτιν δολοφόνε! Ο Πούτιν στη Χάγη», όπου έχει την έδρα του το Διεθνές Δικαστήριο.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μπροστά στη ρωσική αντιπροσωπεία στην Ουάσιγκτον, πραγματοποιήθηκε άλλη συγκέντρωση. «Είναι μια τραγική ημέρα», δήλωσε η Πολίνα, μια 29χρονη γυμνάστρια, χαρακτηρίζοντας τον Ναβάλνι «σύμβολο ελευθερίας, γενναιότητας και αντίστασης».
Άνθρωποι έκαναν ουρές για να αφήσουν ένα λουλούδι σε πολλές ρωσικές πόλεις στα μνημεία για τους πολιτικούς αντιφρονούντες, παρά την προειδοποίηση των ρωσικών αρχών να μην γίνου διαδηλώσεις.
Σε κανάλια στο ρωσικό Telegram, που ειδικεύονται στην παρακολούθηση της καταστολής πράξεων διαμαρτυρίας, αναφέρθηκαν συλλήψεις.
Η λακωνική ανακοίνωση των ρωσικών αρχών
Ο Αλεξέι Ναβάλνι εξέτιε ποινή 19 ετών κάθειρξης για «εξτρεμιστική δράση» σε σωφρονιστική αποικία στον Αρκτικό κύκλο, υπό ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Κατά τις δίκες του τους τελευταίους μήνες στις οποίες συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Αλεξέι Ναβάλνι φαινόταν αδυνατισμένος και γερασμένος. Υπέφερε από προβλήματα υγείας που συνδέονταν με την απεργία πείνας στην φυλακή και την απόπειρα δολοφονίας του μέσω δηλητηρίασης το 2020.
Οι ρωσικές αρχές έχουν δώσει πολύ λίγες λεπτομέρειες για τις συνθήκες του θανάτου του, αναφέροντας σε λακωνική τους ανακοίνωση ότι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τον επαναφέρουν.
«Την 16η Φεβρουαρίου 2024, στο σωφρονιστικό κέντρο νούμερο 3, ο κρατούμενος Ναβάλνι Α. Α. αισθάνθηκε αδιαθεσία έπειτα από περίπατο» ανέφερε η ανακοίνωση των ρωσικών σωφρονιστικών υπηρεσιών. «Έγιναν όλες οι απαραίτητες ενέργειες ανάνηψης, αλλά χωρίς θετικό αποτέλεσμα. Οι γιατροί διαπίστωσαν τον θάνατο του ασθενή. Τα αίτια του θανάτου του τελούν υπό εξακρίβωση» πρόσθετε.
Η φυλάκιση δεν είχε κάμψει την αποφασιστικότητά του. Κατά την διάρκεια των ακροαματικών διαδικασιών και στα μηνύματα που ανέβαιναν στα κοινωνικά μέσα από τους συνηγόρους του, ο Ναβάλνι δεν σταμάτησε να καταγγέλλει τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον “παππού κρυμμένο στο καταφύγιο”.
Στην δίκη του για «εξτρεμιστική δράση» κατήγγειλε την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως «τον πιο ηλίθιο και ανόητο πόλεμο του 21ου αιώνα».
Σε μήνυμά του την 1η Φεβρουαρίου που δημοσιοποιήθηκε από την ομάδα του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Αλεξέι Ναβάλνι καλούσε σε διαδηλώσεις παντού στη Ρωσία στη διάρκεια της ψηφοφορίας για τις προεδρικές εκλογές από τις 15 ως τις 17 Μαρτίου, στις οποίες είναι βέβαιο ότι θα επικρατήσει ο Πούτιν απουσία αντιπάλου και αντιπολίτευσης.
